Wp/liv/Kim käskõ

Kim käskõ (Grīek kīelkõks: δεκάλογος dekalogos, Ēbrõ kīelkõks: עשרת הדברים Aseret ha-Dvarîm) um rištusk ja jūdõd usk tǟdzi opātõks jag. Bībõl pierrõ Mōzõz sai kim käskõ Sinai mäggõl Jumāl kädst. (Tuoi Mōzõz rōntõz 20:2–17 ja Vīdõz Mōzõz rōntõz 5:6–21).

Lutārusk sēļţab nēḑi Piški Katkismus pierrõ nei:

• Ežmi käsk: Mina ūob izānd, sin Jumal. Sinnõn äb lǟ piddõ mūḑi jumalidi. Mis se um? Mäddõn lǟb iļ ama kartõ ja ārmastõ Jumalt ja täm pǟl lūotõ.
• Tuoi käsk: Sinnõ äb lǟ ilm sīdõ kȭlbatõ izānd, eņtš Jumal nimmõ; sīepierast, ku izānd äb jeta sīe ilm suņdõ, kis ilm sīdõ kȭlbatõb täm nimmõ. Mis se um? Mäddõn lǟb kartõ ja ārmastõ Jumalt, nei ku mēg leb täm nim äb vannõm, äb tapartõm, äb burrõm, äb ka pietukst tīem; aga sieda amas ädas abbõl nutam, pālam, tiennõm ja ouvõstõm.
• Kuolmõz käsk: Sinnõn lǟb pivastõ pivapǟva. Mäddõn lǟb kartõ ja ārmastõ Jumalt, nei ku mēg äb puolgõm jutlõst Jumal sõnnõ; aga pidam sieda pivaks, jõva mīelkõks kūlõm ja oppõm.
• Neļļõz käsk: Sinnõn lǟb ouvõstõ eņtš izzõ ja jemmõ, laz sinnõn jõvist lǟgõ ja sa kōgiņ jelag mā pǟl. Mäddõn lǟb kartõ ja ārmastõ Jumalt, nei ku mēg eņtš vanbiži ja izandidi äb puolgõm äb ka kõzizõks tīem; aga pidam nēḑi ouvs, palkõm nēḑi, ūom näntõn kūldzist ja pidam nēḑi armõks ja tõuvrõks.
• Vīdõz käsk: Sinnõn äb lǟ tappõ. Mäddõn lǟb kartõ ja ārmastõ Jumalt, nei ku mēg eņtš ležglizõn täm leja jūs äb tīem mittõ miņgist kajjõ äb ka viggõ; aga tǟndan äbţõm ja võidam amas leja ädas.
• Kūdõz käsk: Sinnõn äb lǟ rikkõ abjelamiz. Mäddõn lǟb kartõ ja ārmastõ Jumalt, nei ku mäd mõtkõd, sõnad ja tīed āt pūdõd, ja ku mēg jegaikš ārmastõm ja ouvõstõm eņtš abpūolt.
• Seismõz käsk: Sinnõn äb lǟ salandõ. Mäddõn lǟb kartõ ja ārmastõ Jumalt, nei ku mēg äb võtam eņtš ležgliz rādõ voi viļļõ, äb ka sieda pietlizõs vostamizõs ja mīmizõs eņtšõn viedam; aga äbţõm tämmõn viļļõ ja leibõ sādõ ja praţţõ.
• Kādõksmõz käsk: Sinnõn äb lǟ andõ äbõigiz tapartõks iļ eņtš ležgliz. Mäddõn lǟb kartõ ja ārmastõ Jumalt, nei ku mēg äb rõkandõm pietukst eņtš ležglizõst, äb pietam tǟnda, äb suoimõm, äb ka äbjõvvõ ouvõ tämmõn nustam; aga pidam täm pūoldõ, mõtlõm ja rõkandõm tämst jõvvõ ja ammõ jõvaks kīerõm.
• Īdõksmõz käsk: Sinnõn äb lǟ tādõ eņtš ležgliz tubbõ. Mäddõn lǟb kartõ ja ārmastõ Jumalt, nei ku mēg pietuksõks äb votšõm eņtš ležgliz tubbõ voi viļļõ eņtšõn sādõ, äb ka õigõm vāŗš tāmõ sieda eņtšõn vieddõ; aga äbţõm tǟnda, ku ta sīe sāb piddõ, mis tämmõn um.
• Kimmõz käsk: Sinnõn äb lǟ tādõ eņtš ležgliz abpūolt, pālkaliži, jelajḑi äb ka mūdõ, mis tämmõn um. Mäddõn lǟb kartõ ja ārmastõ Jumalt, nei ku mēg eņtš ležgliz abpūolt, pālkaliži ja jelajḑi äb kāļõm eņtšõn sādõ, tǟnda piettõs voi pīkstõs; aga nēḑi opatõm volm ja tīem, mis näntõn tulab.
• Mis Jumal kītõb amšti nēšti käskist? Ta kītõb: Mina, izānd, sin Jumal, ūob kõzzi Jumal, kis näntõn, kis mīnda giņtõbõd, maksab käddõ izad patud lapstõn kuolmõz ja neļļõz sugkazam sāņ; aga näntõn, kis mīnda ārmastõbõd ja min käskidi pidabõd, mina tīeb jõvami tūontõz sugkazam sāņ. Jumal ädagtõb suņdkõks amḑi nēḑi, kis rikkõbõd nänt käskõd; sīepierast mäddõn lǟb kartõ Jumal kõzzõ, nei ku mēg äb rikkõm nēḑi käskidi. Aga ta tȭitab alastõmt ja ammõ jõvvõ amadõn, kis pidabõd nänt käskõd; sīepierast mäddõn lǟb ārmastõ Jumalt, lūotõ täm pǟl ja jõva mīelkõks jellõ täm käskud pierrõ.