Wp/kus/Yɔɔmi fʋ lampɔ
| Subclass of | civil servant  |
|---|---|
| Field of this occupation | tax collecting |
| Patron saint | Matthew the Apostle |
| Male form of label | Zöllner, pobiralec davkov |
Fʋ yɔɔd lampɔ nɛ ye li sʋŋi maal yɛlsieba nwɛnɛ: Suoya nɛ Sibitinam nɛ Sakuya nɛ Ku'osʋŋ bɔzugɔ, nid yinne kʋ nyaŋi maal nɛ'ɛnam wʋsaa. Yɛlbama nɛ tʋʋm sieba bɛdegʋ san'amidi ligid-gbalauŋ. Gaana nidib wʋsa la'asim maal nɛ'ɛŋa nam. Fʋn yɔɔd ligidsi'a la anɛ bi'ela dinɛ mɛ sʋŋid Gaana. Gɔsima, tinam banɛ wʋsa paae lampɔ yɔɔb ya'a yɔɔdaa li anɛ ligidi pamm. Dinɛ kɛ ka li nar ye fʋ nɛ sɔ' wʋsa yɔɔm lampɔ la. YƆƆM LAMPƆ, YƆƆM NƐ FƲ BƆƆDIM, YƆƆM TƆ'ƆTƆ KA SƲŊI MAAL GAANA TEŊGBAUŊ.
LAMPƆ YƆƆB MƆRI TEŊ MAALƲGƲ KENNA.
Fʋ nam mi' bu'osi fʋ mɛŋ ye Gɔmma la nyɛt ligidi yaanɛ tʋm o tʋʋmaa? Gɔmma ligidi yiti Gaana nidib wʋsa lampɔ yɔɔbin na. Fʋ yɔɔdi fʋ yɔɔd dinɛ nar ye li sʋŋ ka Gaana keŋ tuonnɛɛ? Ligid-banɛ ka fʋ di'esidi yiti fʋ kuos bibisin bɛɛ ya' haabin bɛɛ tʋʋm bibisin bɛɛ nyɔɔd kanɛ ka fʋ pɛmisid nidibi fʋ ligidi ka di'esid la fʋ zaŋidi tisid Gɔmma lʋgir kanɛ di'esid ligidi laa?
FƲ YƆƆDI FƲ LAMPƆƆ?
Ya'a nwɛnɛ sɔ' nɔkif tʋʋma, o sɔb yisidi fʋ yɔɔdin la yɔɔdi fʋ lampɔ yɛla. Fʋ ya'a mɔri tʋʋm sieba fʋn kɛl ka Gɔmma lʋgir kanɛ sʋ'oe lampɔ yɛla la baŋ ka sɔbi fʋ yʋ'ʋr. Gɔmma lʋgir kaŋa di'esid lampɔ la nɛ yɔɔd tʋʋm kanɛ ka fʋ tʋm wʋsa. Dinzugɔ, yɛlim lampɔ tʋmtʋmnibi fʋ tʋʋma dinɛ tisidif ligidi ka da su'aa. Baŋim ye li tɔi nɛ fʋn na su'a ka ba kʋ gban'e fɔ. Yɔɔmi fʋ lampɔ nannanna. Fʋ ya'a mɔr yɛlsi'a fʋn yɛlim lampɔ di'esʋg tʋʋma zin'igin dim bɛɛ fʋ nyɛɛ ba tʋmtʋmnib ka ba sʋŋif.
FƲ LAMPƆ YƆƆB TISIB YƐLA
Fʋ tis lampɔ karikii fʋ lampɔ yɔɔb gbauŋ yʋʋm kanɛ gaad laa? Li ya'a anɛ ye fʋ vaadi yɔɔd bɛɛ fʋ tʋmmɛ tʋʋm si'a ka li tisidif ligidii, wada la bɔɔdi fʋ yɔɔd lampɔ yʋʋm wʋsa. Di nari ye fʋ dɔlis suobama wʋsa ka da ye wada la yɛl la zugɔ, amaa di na tisif suor ka fʋ di'e kasɛta gbauŋ bɛɛ di'e fʋ ligidi wʋʋ fʋ ya'a yɔɔ tʋʋg fʋn na yɔɔn si'em tis Gɔmma la. Di'em gbauŋ lampɔ kariki san'an zina zina.
FƲ ANƐ BA YINNE BƐƐ?
Fʋ anɛ kpikpinkpin bɛɛ a-sʋ'ʋmmɛŋ tʋʋma dim banɛ pʋ sɔbidi ba tʋʋma wʋsa gbana ni bɛɛ kʋlim pʋ sɔbid gbauŋ baa yinne digin na? Fʋ ya'a aan ba yinne fʋn baŋim ye li an sʋm tisif amaa li na ti tɔi saŋkanɛ ka ba na ti bu'osidif ye ba baŋi fʋ lampɔ yɔɔb yɛla. Lampɔ kariki la mɔr suor ka o na vɛɛnsi gɔsi fʋ lampɔ yɔɔb yɛla o ya'a pʋ si'al fʋn yɔ si'em la. Li ya'a anɛ ye ba mi' nɛ fʋn na yɔ si'em, wada la na pa'ali li. Li ya'a ka' fʋ sɔbidi gbana digin na fʋ kʋ tun'e ki'isɛ. Fʋ ya'a pʋ bɔɔd ye fʋ yɔɔ fʋ lampɔ ligidi gaad ban na vɛɛns ka yɛlif si'em la, fʋn sɔm gbana digilim.
MAALIM GAANA TEŊ SƲ'ƲŊA
Ti wʋsa bɔɔdi A-gu'umaal teŋ tʋʋma la keŋ tuon. Ti bɔɔdi suosʋma nɛ sibitinam nɛ sibiti bibis nɛ laafi tʋʋma zin'is. Ti bɔɔd ku'osʋma nɛ sakuya ti teensin ye ti biis paam keŋ. Ti bɔɔd bʋmbanɛ na maali ti vʋm sʋ'ʋŋa. Nɛ'ɛnam wʋsa bɔɔdi ligid-gbalima, ka Gɔmma la suobanɛ ka o na nyɛ ligidi tʋm nɛ'ɛnam anɛ lampɔ yɔɔbin. Sʋŋim Gɔmma la ka o nyɛ ligidi maal nɛ'ɛnamɛ tisi ti. Yɔɔmi fʋ lampɔ ka sa'ali fʋ zuanam ka ba yɔɔ ba lampɔ ka sɔ' da filim o tiraana. Sɔ' wʋsa ya'a yɔɔd o lampɔ li sʋŋid nɛ siedi ti lampɔ yɔɔb. Saŋa wʋsa maalim paŋ ka paae lampɔ kariki ya'a nwɛnɛ yɛlsi'a paaf lampɔ yɔɔb yɛla. Kpɛ'ɛŋimi fʋ mɛŋi paae fʋ mɛŋ ka da tʋm sɔ'ɔsɔɔ.