Wp/kus/Peter Lanchene Toobu

From Wikimedia Incubator
< Wp‎ | kus
Wp > kus > Peter Lanchene Toobu
Peter Lanchene Toobu
human
Sex or gendermale Dɛmisim gbɛlima
Given namePeter Dɛmisim gbɛlima
Occupationpolice officer, politician Dɛmisim gbɛlima
EmployerGhana Police Service Dɛmisim gbɛlima
Position heldMember of the 8th Parliament of the 4th Republic of Ghana Dɛmisim gbɛlima
Academic degreeMaster of Arts Dɛmisim gbɛlima
ResidenceJirapa Municipal District Dɛmisim gbɛlima

Peter Lanchene Toobu da du’anɛ nwadis Ayuobʋ la daba Anii daar, yʋʋm tusir, kɔbiswai nɛ pisyuobʋ nɛ Anii. O anɛ Gaana pʋliŋ kanɛ tʋm o tʋʋma naae ka yʋ’ʋn lɛbna zin’i yin ka paas ma'asim tiig nidib ni.[1][2] O anɛ Wa West dinɛ bɛ Upper West sʋ’ʋlim la wadmaan.[3][4] O anɛ pʋlis kpɛɛm kʋdʋg.[5]

Biilim saŋa nɛ o sakur yɛla

Toobu da du’anɛ nwadis Ayuobʋ la daba Anii daar, yʋʋm tusir, kɔbiswai nɛ pisyuobʋ nɛ Anii. O yinɛ Jirapa bɛ Upper West sʋ’ʋlim la, Gaana.[6] O da keŋi o sakurnɛ Lawra secondary School n bɛ Lawra Upper west sʋ’ʋlim la, Gaana. O da keŋ Ghana Police Academy an pʋlis zamisʋg sakur la zamisi lieb pʋliŋ. O lɛn keŋ Kofi Annan International PeaceKeeping Training Centre lɛn zamis ka di’e kasɛtta gbaʋŋ kanɛ ka ti buon ye Masters of Arts degree in Leadership.[6]

Tʋʋma

Toobu daa tʋm o pʋlis tʋʋma la ka duoe hali ti kena di’e kpɛŋkanɛ ka ti buon ye Supirintɛndɛn la ka naan naae o tʋʋma ka yʋ’ʋŋ kuli vʋ’ʋsid.[5][7][8]

Onɛ da an gbaʋŋ sɔbidi tis pʋlis la wʋsa kpɛɛm kʋdʋg (IGP) David Asante Apeatu lin yi yʋʋm tusa ayi nɛ Piinɛ ayɔpɔi (2017) keŋ paae sankanɛ ka o da sig ye o pʋ lɛ bɔɔd tʋʋma la ya’asa, yʋʋm tusa ayi nɛ piinɛ awai (2019).[9][2][10][11]

Pɔlitiks tʋʋma

Toobu da zi’en ma’asim tiig nɔba zugʋ nya’a Wa West kɔk la nɛ yʋʋm tusa ayi nɛ piinɛ awai la ni nwadis ayuobʋ la ni gur yʋʋm tusa ayi nɛ pisi na’am nya’ab la. O da paam vɔt kɔbis yɔpɔi nɛ pisyɔpɔi nɛ anu ka o tiraan onɛ da pʋn dɛŋim zin’e kʋk la zug ka lɛn da an onɛ gɔsid sʋ’ʋlim kɔn’ɔb kɔn’ɔb nam maalʋg yɛla, ka da lɛn an ba wadmaan yʋʋma tusa ayi nɛ anaasi la ni la, Joseph Yieleh Chireh da paam vɔt kɔbistan nɛ piinɛ ayɔpɔi.[12][7]

Yʋʋma tʋsa ayi nɛ pisi vɔt la da li’il la, ba da gaŋ o ye o an onɛ pian’adi tisid ma’asim tiig na’adɔɔg la ban na bɛ di si’em ka daʋŋ da bɛɛ, ka o da pian’a tiivinamin o na’adɔɔg la mɔr gban’asieba zaŋi keŋ nidib la na bɛ si’em ka daʋŋ kʋ bɛɛ.[13][2][14]

Yʋʋma tusa ayi nɛ pisi nwadis piinɛ ayi la Burunya nwadig la ni, Toobu da di Wa West kʋk la vɔɔt la pʋʋgin.

Vɔt la wʋsa da anɛ tusa pisnaai, kɔbisnii nɛ pisi nɛ awai. Ka o paamɛ tusa pisi nɛ ayɔpɔi kɔbisnu nɛ pisnu ka onɛ dɔl o la, Dari Daniel kuusongno paam tusa piinɛ atan, kɔbiga nɛ pisnaasi nɛ atan.[3]  [8]

Wadmaan tʋʋma

Yʋʋma tusa ayi nɛ pisi nɛ yinne, yʋʋmpaal nwadig la daba ayɔpɔi daar, Toobu daa da paam suori kpɛn’ wadmaanib yin la yʋ’ʋn an wadmaani ts Wa West dim.

O paas banɛ gɔsid nimbanɛ bɛ ɔfis banɛ mɔr nyɔɔd la san’an, ka mɛ lɛm paas banɛ gɔsid pʋlis nɛ sɔɔgianam / fuud dim tʋʋma yɛla wadmaanib yin la.

Yʋʋma tusa ayi nɛ pisi nɛ yinne, nwadis ayuobʋ daba ayuobʋ daar, o da sɔb gbaʋŋʋ tis wadmaanib kpɛɛm, Alban Bagbin ye o kɛ ka gɔmena baŋ yɛlsieba ka maali ba duos ka Gaana da an wʋʋ wada kae laa.[15] O da pa’al faandibi tʋm si’em o sʋ’ʋlim la, Wa West nɛ tɛɛnsbanɛ giligi di nɛ din yi Sisaala West keŋ paae Bawku West.[15]

Mɛŋ bɛlim

Toobu anɛ Kristo biig.[6]

Gbanvɛɛnsa

  1. https://newsghana.com.gh/ndcs-lanchene-tuubo-to-help-improve-education-in-wa-west/
  2. 2.0 2.1 2.2 https://www.ghanaweb.com/GhanaHomePage/NewsArchive/NDC-govt-will-restore-integrity-of-Nat-Security-Police-Military-Lanchene-Toobu-1055533
  3. 3.0 3.1 https://citinewsroom.com/2020/12/2020-polls-ex-igps-executive-secretary-peter-toobu-wins-wa-west-seat-for-ndc/
  4. https://www.peacefmonline.com/pages/politics/politics/202201/459152.php
  5. 5.0 5.1 https://www.gbcghanaonline.com/news/politics/be-wary-of-deceitful-politicians-supt-lanchene-toobu-tells-constituents-in-wa-west/2020/
  6. 6.0 6.1 6.2 http://new.ghanamps.com/mp/peter-lanchene-toobu/
  7. 7.0 7.1 http://ghanatoday.gov.gh/politics/i-spent-ghc20000-on-my-primaries-supt-peter-lanchene-toobu-rtd-admits/
  8. 8.0 8.1 https://newsghana.com.gh/retired-police-officer-wins-wa-west-constituency-parliamentary-seat/
  9. https://www.mynewsgh.com/politics-never-existed-between-asante-apeatu-and-i-superintendent-peter-toobu/
  10. https://ghanaguardian.com/frontline-politicians-should-retire-at-age-70-lanchene-toobu
  11. https://www.mynewsgh.com/politics-never-existed-between-asante-apeatu-and-i-superintendent-peter-toobu/
  12. https://www.graphic.com.gh/news/politics/ndc-polls-yileh-chireh-floored-by-ex-cop-tuubo.html
  13. https://newsghana.com.gh/ndc-announces-sectoral-spokespersons-for-2020-manifesto/
  14. https://www.ghanaweb.com/GhanaHomePage/NewsArchive/Election-2020-Peter-Toobu-advocates-for-public-filming-of-police-actions-at-polls-1101784
  15. 15.0 15.1 https://www.myjoyonline.com/news/national/mp-petitions-speaker-to-draw-presidents-attention-to-address-growing-insecurity/