Wp/kus/Kalbelia

From Wikimedia Incubator
< Wp‎ | kus
Wp > kus > Kalbelia
Kalbelia
ethnic group, music genre, type of dance
Subclass ofIndian folk dance Dɛmisim gbɛlima
Country of originIndia Dɛmisim gbɛlima
Intangible cultural heritage statusRepresentative List of the Intangible Cultural Heritage of Humanity Dɛmisim gbɛlima
Described at URLhttps://ich.unesco.org/en/RL/00340, https://ich.unesco.org/fr/RL/00340, https://ich.unesco.org/es/RL/00340 Dɛmisim gbɛlima

Kalbelia anɛ nidib dⴢⴢg duudi banɛ mⴢri waaf vɛnlim, snake charming, ba anɛ Thar Decert, tuŋ dimi bɛ Rajasthan n bɛ India[1]  teŋin la. Wa’a la paas nɛ ba buudi malima la ni, ka dap nɛ pu’abi wa’ad.

Kalbelia buudi nam

Kalbelia nam anɛ Sage Kanifnath nya’andⴢlib, onɛ da nu tibɛ’ɛd nɛ diib laa pɛ’ɛli ka da paam barikir ye o mⴢr iku kanɛ na sʋ’ʋg wa’abɛ’ɛd nam nɛ bʋnkⴢnbid, venomous snake and animals.[2][3]

Kalbelia nam pʋdig nɛ zin’is buudi ayi, Daliwal nam la nɛ Mewara. Yʋʋm kʋdigin la, Kalbelia nam la da duodi kenɛ tⴢⴢmid tens nɛ saŋa wʋsa. Wiigi gban’ab nɛ snake venom kpikpiŋi da aan ba tʋʋm kpɛŋ. ba gʋ’ʋn wiigi, baas, nⴢnya’ans, widi, bʋmʋs, dɛɛs nɛ bʋʋs. Dinzug ba teŋ wa’a la nɛ wa’a la fuud la mⴢri nwɛnim nɛ wiigi la din. Ba mɛ buoni ba ye Sapera nɛ Jogira, Gattiwala nɛ Poogiwara. Kalbelia nam la bɛdigʋ bɛnɛ Pali district, ka banɛ dⴢl ban nya’aŋ bɛ Ajmer, Chittorgarh nɛ Udaipur district. Ba bɛnɛ normadic bɛllim ka an scheduled tribes.[4][5]

Dap la da ye zi nɛ wa’adunduug, cobra kekan’a pɛʋg pʋʋgini giligid ya ni, tenbibisin ka  pu’ab yʋʋmm,  wa’ad ka sⴢsid la’ad. Ba na’asid dunduug, cobra la ka pian’adi pa’an ye ba da kʋʋd wa’aban buudii. Waaf ya’ yidig nɛ kpɛn yisi’a ni teŋ bibisin la, ba na buol nɛ Kalbelia nid k’o gban’ae waaf la mⴢri lɛbis mⴢⴢgin ka kʋ kʋʋ o. ba anɛ fringe la’asig dim ban bɛnɛ sieba sʋʋgin, ka mɛɛ ba ya tens la kpikpɛmis. Ba pʋ bɛ zink yinne yʋʋguda, ka ba buon zin’ ban ye deras. Kalbelia nam ziidi ba deras la zink kanɛ ka ba ken wʋsa, dⴢlisidi giligid. Saŋa wʋsa ni, Kalbelia nam la paam yam si’a local flora nɛ fauna ni, ka mi’ sʋŋa ye tivaand anɛ ban’as bɛdigʋ tiim, herbal remedies ka lɛn an linɛ ka ba nigid ka li titti ba ligidi.

Ban da tiaki maal Wildlife Act of 1972 la, li da yis Kalbelia nam la ba wiigi tʋʋma la ni. Nananna nwa, performing art, nidib sʋʋgin di’ema  aan ba tʋʋm kpɛŋ ka nidib mi’ li yɛla India teŋ wʋsa pʋʋgin la’am nɛ katensin. Ba pʋ paamid sour saŋa wʋsa di’emida, ka mɛ naamid nɛ nidib la’asig dabisa ma’aa ni, ka mɛ mⴢri li saŋa. Lin zugⴢ nidib la ken nɛ si’arini tʋm bɛɛ ba kim niigi keŋ yaama zink ka ba ⴢnb, lin na niŋ si’em ka ba nyaŋi bɛi. or graze cattle to sustain themselves.[6]

Kalbelias nam la anɛ Cultural Hindus ka pʋ’ʋsid wiigi, snake worship; ba pʋ’ʋsidi NāgaManasa, ka ba kassi dabisir an Naga Panchami. Kalbelias nam la mⴢri buudi malima gʋngʋn yi Hindus la bɛdigʋ ni. Kalbelia dap la yɛɛdi Apadravya. Kalbelias nam pindi ba kum nɛ yaʋgin ka ka’ a yⴢn’ⴢdi ba (woo Hindus banɛ kpɛlim teŋin la).  Pu’a dit la yⴢⴢdi malima la’adi tisid pu’a saam pu’a la yɛla ka pu’a dit la saam yⴢ pu’adiir, weeding[7] la sam.

Kalbelia wa’a

Kalbelia wa’a la, rajasthan buudi wa’a ka ba wa’adi linɛ woo buudi malima nɛ, li paasɛ Kalbelia malʋŋin. Ba wa’anam nɛ yʋʋma nam la anɛ linɛ ma’adi ba sunf ka an Kalbelias nam la zanbin, banɛ an teŋ la wiigi vɛnlim nɛ ti’asig teŋ la malima ni, nɛ ba tʋʋma Rajasthani nidibin.

Wa-wa’adib la anɛ pu’abi sⴢn takip sabila banɛ wa’am, banɛ wa’ad ka fɛntidi nwɛtidi ba mɛŋ woo wiigi nɛ. ba yɛɛd fuug ka li yʋ’ʋr an angrakhi ka gir bⴢbig ka li yʋ’ʋr an adhani, fuug kan ka ba sⴢn tingir la buon nɛ lehenga. Fubama sʋsa gɛndigi zin’a nɛ sabilig sɛɛn la’as.

Dap la nwɛn’ɛdi bʋn-nwɛn’ɛda, woo pungi, ba zaŋi daagi maal ka piebid pɛbisim niŋidi la ka li buon wiigi, dufli la, been, khanjari la – a percussion instrument, yʋʋma lak kanɛ ka ba zanl ka dammid, morchang, khuraliodholak ka li maan yʋʋma la ka wa-wa’adib la wa’ad. Wa-wa’adib la gʋlʋ ba ningbina ka pid ningⴢnkⴢris  nɛ nu’ubans ka zaŋ anzurfa gummi sɛn gⴢttisi tabili ba fuud la. Ban bɛ di’ema la pʋʋgin la, yʋʋma yʋʋn kennɛ tⴢ’ⴢtⴢ al aka wa’a, dance[6] la mɛ yʋʋn ken tⴢ’ⴢtⴢ.

Kalbelia yʋʋma anɛ linɛ yit sⴢlima kanɛ pa’ani ba buudi malima nɛ Holi saŋa wa’a. nidib mi’ Kalbelias nam la ka anɛ banɛ tun’oe kpɛm mak yʋʋma ka maali yʋʋma la sʋŋa di’ema ya’a ti bɛ. yʋʋm bama nɛ wa’a bama anɛ malʋŋ kanɛ ka ba zaŋidi dⴢlisid saŋa wʋsa dimin ka li ka’a ba sⴢb nɛ digilɛ bɛɛ zaŋ sⴢ dⴢlisi li maaligⴢ. Yʋʋm tusa ayi nɛ piiga 2010 la ni, UNESCO[6] da kpɛn’ɛs Kalbelia yʋʋma nɛ Rajasthan wa’a la Intangible Heritage List gbaʋŋin.

Gⴢsim nɛŋa ya’as

  • Ghoomar:  Ghoomar anɛ pu’ab wa’a buudi Rajasthan teŋini bɛ India la.

Gbamvɛɛnsa

  1. http://www.indianfolkdances.com/kalbelia-folk-dances-of-rajasthan.html
  2. https://www.youtube.com/watch?v=80mRulg6oS4
  3. https://www.bhaskar.com/rajasthan/rajsamand/news/rajasthan-news-kalbelia-society-did-guru-worship-at-guru-kanifnath-samadhi-053645-4200770.html
  4. https://en.wikipedia.org/wiki/Kalbelia#cite_note-4
  5. https://en.wikipedia.org/wiki/ISBN_(identifier)
  6. 6.0 6.1 6.2 https://en.wikipedia.org/wiki/ISBN_(identifier)
  7. https://homegrown.co.in/article/803739/the-kalbelia-the-infamous-gypsies-of-rajasthans-deserts