Wp/kus/Francis-Xavier Kojo Sosu

From Wikimedia Incubator
< Wp‎ | kus
Wp > kus > Francis-Xavier Kojo Sosu
Francis Xavier Kojo Sosu
human
Sex or gendermale Dɛmisim gbɛlima
Country of citizenshipGhana Dɛmisim gbɛlima
Given nameFrancis Dɛmisim gbɛlima
Date of birth12 February 1979 Dɛmisim gbɛlima
Occupationlawyer, human rights activist Dɛmisim gbɛlima
Position heldMember of the 8th Parliament of the 4th Republic of Ghana Dɛmisim gbɛlima
Educated atUniversity of Ghana Dɛmisim gbɛlima
Member of political partyNational Democratic Congress Dɛmisim gbɛlima
Religion or worldviewChristianity Dɛmisim gbɛlima

Francis-Xavier Kojo Sosu (12 February 1979) anɛ Gaana lɔya[1] nɛ onɛ nwɛ’ɛd pɔlitiks. O anɛ ma’asim tiig na’adɔɔg nid (NDC).[2] O paas Gaana Republik kanɛ paasi anaasi la, Wadmaanib yikanɛ paasi anii la ni. O anɛ Wadmaani tis Madina dim.[3][4] O lɛn paas la’askanɛ gɔsid wada gbana wada, nɛ wadmaannib yir la bɛlim yɛla.[5]

O bɛllim nɛ o sakur yɛla

O yinɛ Denu n bɛ Volta Region sʋ’ʋlim la amaa, ba du’a o nɛ Accra New Town. O da keŋnɛ St John’s Grammar Senior High School.[6] Sosu mɔnrɛ Bachelor of Arts (BA) (Honors) in Sociology dinɛ ka o paam yi  University of Ghana, o lɛm mɔr Bachelor of Law (LLB) dinɛ ka o di’e yi University of Ghana.o tɔlisi keŋ Gaana lɔyanam sakurin la (Ghana School of Law) di’e kasEtta gbaʋŋ dinɛ pa’al ye o na nyaŋi tʋm lɔya tʋʋma, ka ba da buol o ka o lieb lɔya nyain yʋʋm tusa ayi nɛ piiga nwadis piiga la ni (October 2010).[7] Sosu lɛm mɔr master's degree in Oil and Gas Law (LLM) (kpaam nɛ pɛbisim yɛla lɔya) ka o paam yi University of Ghana.[8] Ka lɛm mɔr Master of Arts (MA) degree in Economic Policy Management, yi Economics Department, University of Ghana nɛ Master of Philosophy (MPhil) in Conflict, Human Rights and Peace Studies, University of Education, Winneba.

Tʋʋma

Sosu anɛ lɔya. O da sin’iŋi o lɔya[9] tʋʋmanɛ Logan &Associates ka naan pin’il F-X law &Associate, lɔyabanɛ gɔsid nidib nyandi yɛla nɛ nidib bɔɔdim Ankara pʋʋgin yʋʋm tusa ayi nɛ piinɛ ayi, dinɛ ka o nan kpɛn gɔsidi di yɛla.[9]

Pɔlitiks

On da nan bɔɔd ye lieb wadmaan

Ba da gaŋ Sosu ye o zi’en ma’asim tiig na’adɔɔg nɔba zugʋ nya’ Madina kʋk la yʋʋmtusa ayi nɛ pisi la pʋʋgin ka di yinɛ on da paam vɔɔt kɔbisyuobʋ nɛ pisyuobʋ nɛ yinne (661) ka onɛ pʋ lal nɛ o la Sidii Abubakar, onɛ daa an na’adɔɔg la onɛ la’asid pu’asada nɛ dasam kʋdʋg la, ka paam vɔɔtnam kɔbisnaasi nɛ pisnii (480). Ibrahim Hussein Faila da paasi atan daani paam kɔbisyi nɛ piinɛ ayɔpɔi (217), ka Hajia Rukaya mɛ paam vɔɔt piinɛ ayuobʋ (16).[10] Yʋʋm tusa ayi nɛ piinɛ anu l nwadis piinɛ yinne la ni, ba da vɔɔt ya ka o tiraan Amadu Bukari Sorogho[11] la gaat o nidib bi’ela nwa. Sosu da paamɛ vɔɔt tusi yinne kɔbisnaasi nɛ pisnii nɛ ayuobʋ (1,486) ka Sorogho onɛ da zi’en nidib la nɔbir zug hali yʋʋm tusa ayi nɛ anu la (2005) paam tusir yinne, kɔbis yɔpɔi nɛ pistan nɛ anii (1,738) ka ba’asʋg ka Abu-Bakar Saddique Boniface da di ka bas o.[12]

Yʋʋmtusa ayi nɛ pisi (2020) vɔɔtʋgin la, Sosu da paam vɔɔti gaat, Abu-Bakar Saddique Boniface onɛ an  Minista kʋdʋgʋ tis Zongo and Inner City Development. O da paam vɔɔt tusa pisyuobʋ nɛ ayi, kɔbiga nɛ pisi nɛ ayɔpɔi (62,127) ka o tiraan la paam vɔɔt tusa pisnaasi nɛ ayuobʋ, kɔbiswai nɛ pisnii nɛ anu (46,985) ka banɛ gɔsid vɔɔtʋg yɛla la yɛl ye onɛ anɛ Madina sʋ’ʋlim Wadmaan kanɛ ka ba gaŋ.[13][14][4]

On da an wadmaan la yɛla

Sosu da kpɛn’ wadmaannib yikanɛ paasi anii n bɛ Gaana Republic kanɛ paasi anaasi la zi’en Madina nidib wʋsa nɔba zug nɛ yʋʋm tusa ayi nɛ pisi nɛ yinne la yʋʋmpaal nwadig la daba ayɔpɔi daar.[9] O daa paas la’askanɛ gɔsid wada maalʋg, wada yɛla nɛ wadmaanib bɛlim yɛla nɛ banɛ gaansid tʋntʋnnib wadmaannib yin la.[9]

O mɛŋ bɛllim

Sosu di Felicia Adwoa Konadu Sosu ka ba mɔr biis anaasi. O pu’ayu’a kpɛɛm la yʋ’ʋri Marita Klenam Pokua Sosu nɛ o dakɔnya ayi, Francis-Xavier Kadi Sosu (Jnr) and Ian-Xavier Eli Sosu.[15] Ba pʋ’ayu’a onɛ an kpaanr la yʋ’ʋri buoni Mia Gayra Ahenkan Sosu.[16]

Gbanvɛɛnsa

  1. https://www.graphic.com.gh/news/general-news/why-lawyer-francis-xavier-sosu-was-suspended-for-6-years.html
  2. https://www.ghanaweb.com/GhanaHomePage/NewsArchive/NDC-Polls-Francis-Xavier-Sosu-wins-775092
  3. https://www.gbcghanaonline.com/news/politics/francis-sosu-wins-madina-constituency-parliamentary-seat/2020/
  4. 4.0 4.1 https://www.myjoyonline.com/i-fashioned-my-message-around-the-needs-of-the-people-francis-xavier-sosu/
  5. https://www.myjoyonline.com/madina-mp-partners-upsa-to-implement-legal-clinic-and-community-lawyering-projects/
  6. https://yen.com.gh/179335-from-truck-pusher-parliament-the-amazing-story-mp-elect-francis-xavier-sosu-video.html
  7. https://web.archive.org/web/20230429063407/https://adepanews.com/from-truck-pusher-to-parliament-the-emotional-life-story-of-francis-xavier-sosu-that-will-inspire-you-video/
  8. https://www.myjoyonline.com/embattled-lawyer-francis-xavier-sosu-honoured-with-humanitarian-award/
  9. 9.0 9.1 9.2 9.3 https://www.parliament.gh/mps?mp=48
  10. https://www.graphic.com.gh/news/politics/i-spent-gh-300-000-to-campaign-in-parliamentary-primaries-xavier-sosu.html
  11. https://www.ghanaweb.com/GhanaHomePage/NewsArchive/Sosu-rejects-NDC-primary-results-395865
  12. https://www.pulse.com.gh/ece-frontpage/election-2016-amadu-sorogho-loses-madina-seat/jrp55j1
  13. https://www.graphic.com.gh/news/politics/madina-constituency-francis-xavier-unseats-boniface.html
  14. https://www.ghanaweb.com/GhanaHomePage/ghanaelection2020/parliamentary.region.results.php?ID=4
  15. https://www.graphic.com.gh/news/politics/i-ll-give-madina-loud-voice-in-parliament-sosu.html
  16. https://www.myjoyonline.com/madina-mp-francis-sosu-and-wife-welcome-new-baby/