Wp/kus/Dutar

From Wikimedia Incubator
< Wp‎ | kus
Wp > kus > Dutar
dutar
Subclass oflute Dɛmisim gbɛlima
Country of originIran Dɛmisim gbɛlima
Intangible cultural heritage statusRepresentative List of the Intangible Cultural Heritage of Humanity Dɛmisim gbɛlima
Described at URLhttps://ich.unesco.org/en/RL/01492, https://ich.unesco.org/fr/RL/01492, https://ich.unesco.org/es/RL/01492 Dɛmisim gbɛlima
Hornbostel-Sachs classification321.322 Dɛmisim gbɛlima

Dutar (ka sieba buon dotar; Persian: دوتار, romanized: dutâr; Russian: Дутар; Tajik: Дутор; Uzbek: Дутор; Uyghur: دۇتار, romanized: Dutar; simplified Chinese: 都塔尔; traditional Chinese: 都塔爾; pinyin: Dū tǎ ěr; Dungan: Дутар) anɛ Iranian dim buudi malʋŋ kanɛ na’asaa googi kanɛ mɔr nwiisa ayi ka niŋgɔɔnr wa’am hali ka di bɛ Iran nɛ Central Asia. Di yʋ’ʋr la yinɛ Persia dim piana’akanɛ an "nwiisa ayi la", دوتار do tār (< دو do "ayi",تار tār "nwiins"), la’anɛ Herati dutar of Afghanistan mɔr nwiis piinɛ anaasi la. Dutar anɛ dinɛ ka nidib bɛdegʋ mi’i di yɛla Tajikistan nɛ Khorasan province of Iran. Ba ya’a nwɛ’ di,nwiis la ɛɛnti gu’ nɛ Uyghurs dinɛ bɛ Western China la ka gu’ ka suoen Tajiks, Turkmen, Uzbeks. La’abanɛ nwɛnɛ li anɛ Kazakh dombra. Dutar la mɛ anɛ bʋnkanɛ yela pak hali  bɛ Kurds of Khorasan la’ad la pʋʋgin ka Haj Ghorban Soleimani dinɛ yi Quchan la gati ba wʋsa. Kurdish teŋin ba buon onɛ nwɛ’ɛd dutar la nɛ bakci (bakhshi) yinne nɛ Turkmen bagşy, ka Azeri teŋin ba buonɛ ye ashiq. Khorasan bakhshi music mɛ paasnɛ Representative List of the Intangible Cultural Heritage of Humanity.

Saŋkanɛ ka Dutar da pin’il la nwɛnɛ 15th century saŋa la, kɔnbkim laʋk da maali yinɛ  gut. Nɛ wala wʋsa ban da yɔ’ɔg Silk Road, catgut da bas suori tis banɛ ka ba maali ba ban na vilig nwiins la ka zaŋi li tud China. Hali nɛ zina ba ɛɛnti nɔknɛ nwiisi viligi maal, la’anɛ nylon nwiisi bɛ zin’ig wʋsa la.[1][2][3][4]

Dutar la mɔr kʋkuma kanɛ dʋt, dulcet tone. Di wa’alim na an wʋʋ mit yinne paae ayi.

Di kʋkuma ɛɛnti dɔlnɛ La Re bɛɛ A D, amaa di bɛnɛ region la ni.

UNESCO Intangible Cultural Heritage Lists

Dutar maaalʋg mi’ilim nɛ buudi malima yʋʋma ka ba la’asi di nɛ asi di nɛ asi di nɛ yʋʋma aditional music performing art combined with singing from 2021 representative on the UNESCO Intangible Cultural Heritage Lists.[5][6]

Nimbanɛ nwɛ’ di

Front and back views of DutarHaj Ghorban Soleimani (1920–2008)

Turgun Alimatov (1922–2008)

Abdurahim Hamidov (1952–2013)

Abdurehim Heyit (Uyghur) (1962–)

Sanubar Tursun (1971–)

Alireza Soleimani (Aliabad, Khorasan)

Sultan Reza Bakci (Geliani) (Khorasani)

Haj Mohammad Hossein Yeganeh (Khorasani)

Abdolghader Afzali (Khorasan, Iran)

Aziz Tanha (Korasan, Iran)

Saied Tehranizadeh

Abd Allah Amini (Khorasani)

Zolfaghar Askarian (Khorasani)

Gholam Ali Poor Ataa (Khorasani)

Aliia Gholi Yeganeh (Turkmen)

Osman Mohammadparast (Khaf, Iran)

Abdollah Alijani Ardeshir (Tehran, Iran)

Gɔsim nɛ’ mɛn

Shashmaqam

Turgun Alimatov

Dotara

Bağlama

Çiftelia

Music of Iran

Music of Afghanistan

Music of Tajikistan

Music of Turkmenistan

Music of Central Asia

Gbanvɛɛnsa

  1. https://shahnameh.netlify.app/dutar.htm
  2. https://instrumap.netlify.app/asia.html
  3. https://stringedinstrumentdatabase.aornis.com/d.htm
  4. https://atlasofpluckedinstruments.com/central_asia.htm
  5. https://ich.unesco.org/en/RL/dutar-making-craftsmanship-and-traditional-music-performing-art-combined-with-singing-01565
  6. https://turkmenportal.com/blog/43855/turkmenistan-poluchil-oficialnoe-podtverzhdenie-yunesko-o-priznanii-obshchechelovecheskoi-cennosti-dutara