Wp/kus/Alençon lace

From Wikimedia Incubator
< Wp‎ | kus
Wp > kus > Alençon lace
Alençon lace
Subclass ofneedle lace Dɛmisim gbɛlima
Inception1717 Dɛmisim gbɛlima
Country of originKingdom of France, France Dɛmisim gbɛlima
Location of creationAlençon Dɛmisim gbɛlima
Intangible cultural heritage statusNational Inventory of Intangible Cultural Heritage in France, Representative List of the Intangible Cultural Heritage of Humanity Dɛmisim gbɛlima
Described at URLhttps://ich.unesco.org/en/RL/00438, https://ich.unesco.org/fr/RL/00438, https://ich.unesco.org/es/RL/00438 Dɛmisim gbɛlima

Alençon lace (UK: /ˈælənsɒn, æˈlɒ̃sɒ̃/,[1] US: /əˈlɛnsɒn, -sən/)[2][3] or point d'Alençon (French: [pwɛ̃ dalɑ̃sɔ̃]) anɛ kparibpiim lace kanɛ ka ba da pin’ili di maalug Alençon bɛ France la. Sansieba ba buoni di ye "Queen of lace." Lace maalʋg da pin’ili Alençon nɛ 16th century la nid ka zin’ikanɛ ka ba da maan la da yaligi nɔbʋg Louis XIV saŋa yinɛ Jean-Baptiste Colbert, onɛ da pin’il Royal Workshop teŋin la ka ba sin’iŋi maan lace Venetian style yʋʋm tusir, kɔbisyuobʋ nɛ pisyuobʋ nɛ anu (1665). Dinɛ zug ka ba da mpin’il workshop kaŋa anɛ di sie French kɔɔtʋ da zi’e kimm ka ba ziid la’ad tensieba kpɛn’ɛd na la. Marthe La Perrière da tiak Venetian suokanɛ ka ba dɔlisidi maal la ka Alençon da yina nɛ sitaai saaŋ yʋʋm tusir, kɔbisyuobʋ nɛ pisyɔpɔi nɛ anu (1675) la ni Colbert monopoly da naae la nya’aŋ. Lace la da anɛ dinɛ mɔr vɔnya ka gɛndig bɔɔnsim yinne ka di dɔl taaba teŋir la ka mɛ paas vɛnlim buudi kɔn’ɔb kɔn’ɔb ka bas zin’isieba ye ba paas sitaai sieba.[4]

Labakʋda

La’anɛ lace bɔɔdim da sie hali ka di yinɛ French Revolution yɛla la, di da lɛm paam paŋ ya’as Second French Empire saŋa. St.Marie-Azélie Guérin Martin,[5] onɛ an ma tis St. Therese[6] onɛ yi Lisieux ka da maan lace ka nidib bɛdegʋ mi’ o Alençon. Bamba Müller, Maharaja Duleep Singh pʋ’a, ka ba da yɛ Alençon trimmed gown o sid kulig malʋŋ ni bɛ Alexandria, Egypt yʋʋm tusir, kɔbisnii nɛ pisyuobʋ nɛ anaasi (1864) la ni.[7] Onɛ da maali Alençon lace la da pin’ili sied 19th century la naari ka ba yʋ’ʋm pin’ili tia’as fuud nɛ ban da maal masin banɛ maan lace nam la.

Lace banɛ ka ba nɔk nu’usi maal da anɛ banɛ maan bi’el-bi’el ka Carmelite nuns ka gu’ baŋir kan Alençon. Yʋʋm tusir, kɔbiswai nɛ pisyɔpɔi nɛ ayuobʋ (1976) la ni, ba da pin’il National Lace Workshop teŋ la ni ye di sʋŋ ka lace maalʋŋ baŋir la kpɛm bɛ ka da kpii bɔdigɛ. Zin’isi’a bɛ pa’an lace an si’em nɛ ban maani li si’em bɛ Musée des Beaux Arts et de la Dentelle, ka di bɛ tempʋʋg la sʋʋgin ka pʋ lal nɛ Workshop la. Workshop nam la mɛŋ yɔ’ɔgnɛ tis sɔ’ wʋsa dabis-sieba ni yʋʋm pʋʋgin.

UNESCO da nyɛ tʋʋmkanɛ an lace maalʋg la ka zaŋi li paasi di Representative List of the Intangible Cultural Heritage of Humanity[8] yʋʋm tusa ayi nɛ piiga nwadis piinɛ yinne la ni

Gɔsim nɛ’ mɛn

Alençon

Lace

Brussels lace

Flanders lace

List of fabric names

Normandy

Gbanvɛɛnsa

  1. http://www.lexico.com/definition/Alen%C3%A7on
  2. https://www.collinsdictionary.com/dictionary/english/alencon
  3. https://www.merriam-webster.com/dictionary/alen%C3%A7on
  4. https://www.jeanleader.net/collection/alencon.html
  5. https://web.archive.org/web/20140315142650/http://www.louiszeliemartin-alencon.com/eng/the-message/z%C3%A9lie-s-life/
  6. https://web.archive.org/web/20140315143024/http://www.louiszeliemartin-alencon.com/eng/the-message/the-life-of-st-th%C3%A9r%C3%A8se/
  7. https://en.wikipedia.org/wiki/Alen%C3%A7on_lace#cite_note-7
  8. http://www.unesco.org/new/en/media-services/single-view/news/forty_six_new_elements_added_to_representative_list_of_the_intangible_cultural_heritage/