Wp/kus/Akunsi Gu' Ban'as

From Wikimedia Incubator
< Wp‎ | kus
Wp > kus > Akunsi Gu' Ban'as

Akʋnsi gu' bana'as yɛla

Na'asaar tiim banɛ ka ba buon ye vaccines la anɛ tibanɛ sʋŋ dunia wʋsa laafi bɛllim nɛ teŋ maalʋg. Li gaad yʋʋm kɔbisyi’ nwa ka vaccine nwa sʋŋi bu'oe ban'abɛ'ɛd banɛ nwɛnɛ alia bɛɛ polio nɛ dankɔŋ bɛɛ measles nɛ smallpox, ka biis yʋ'ʋn nɔbigid sʋ'ʋŋa ka mɔr sʋnpielim. Dunia tʋʋm lʋgir kanɛ ka ba buon UNICEF la sʋŋ nɛ tima nwa.

Banɛ gɔsid tʋʋma la Ghana

Akʋnsi gu' ban'as anɛ bʋnkanɛ ka laafi tʋʋma ya'ar linɛ ka ba buon Ghana Primary Healthcare la tʋm. Ban'as gu'ub kʋnsib la kʋʋdnɛ bʋnvʋbanɛ ta'asid ban'as niŋgbiŋin la bɛɛ ba kɛtnɛ ka ba bu'oe ka ka' paŋa. Tikan ka ba buon ye vaccines na'asaalin la ka ba mɔri kʋnsid ka li zabidi kʋʋd bʋnbanɛ bɛ niŋgbiŋin la bɛɛ kɛ ka ba tadig ka pʋ lɛn mɔr paŋ kanɛ na maal niŋgbiŋ la si'el si'ela. Zunzunbanɛ tadig la ka ba zaŋidi kʋnsid ka ba kʋʋdi ba taaba la bɛɛ ba bʋki ba paŋ ka ba pʋ tʋmma.

Akʋnsi gu' bana'asi an sʋm si’em

Akʋnsib gu' ban'as la sʋŋidnɛ niŋgbina ka zʋnzubanɛ tiim ka ba kʋns ka ba na kpi bɛɛ tadig la ka niŋgbiŋ la bi sʋ'ʋŋa. Nwɛnɛ biig ya'a kuns dankɔŋ piim o niŋgbiŋ la biidnɛ ka o pʋ lɛn mɔr dankɔŋ dɛŋa. Ya'asɛ biig mɛ ya'a kunsnɛ nyɔ'ɔg piim wʋʋ linɛ ka ba buon ye (TB) la o faaen o mɛŋ nɛ nyɔ'ɔg zunzuya la ni

Niŋgbiŋi niŋid si'em zabid nɛ ban'as anɛ buudi ayi'

Wina’am maalʋg

Sɔ' niŋgbiŋ tun'e zab nɛ ban'a ka li yinɛ o ya'a bɛn' ban'akan la buudi kʋdʋm. Nwɛnɛ biig ya'a namis dankɔŋ ban'asin la kʋdʋm ka paam alaafi o niŋgbiŋ la pʋ lɛn zɔt ban'a la ya'asa, o tɔn'ɔ li nɛ. Dankɔŋ kʋ lɛn gban'a o ya'asa. Bisieba bɛ ka ba du'a ba ka ba pʋn mɔr ban'asieba ka ba nyaan du'a o. Bilia niŋgbiŋ tun'e zabid nɛ dɛŋ ban'a la, ka lin anɛ o ma ya'a daa kʋnsid dɛŋ ban'a la pima la o pʋʋg saŋa. Dinzugɔ di lɛn ka’ talas ye pu'apʋʋs wʋsa ken makir ka kʋnsida.

Ninsaal maalʋg

Biig niŋgbiŋ tun'e zab nɛ ban'a ka li yinɛ ninsaal maalʋgin na. O ya'a kʋnsid ban'a gu'ub pima la ka li bʋkid bɛ o niŋgbiŋin la paŋ bɛɛ ba kpi.

Ban'a banAN'ABANƐ KIMM KA AGU'U MƐŊ KUNSIB LA BA'A TƆN'ƆYA?

Ka' ban'as wʋsa ka agu'umɛŋ pima la tɔn'ɔya. Ghana ban'as banɛ ka agu'umɛŋ pima tun'e ti'ebid gu'ud la anɛ bama.

1. Kɔnsʋŋ kʋdʋg dinɛ ka laafi tuuma dim boun ye tuberculosis (TB) la,

2. Alia dinɛ ka laafi tuuma dim boun ye Polio

3. Saan (Diarrhoea)

4. Kɔnsʋŋ lɛ'ɛlɛʋ (Coughing)

5. Dɛŋ ban'as niis (Tetanus)

6. Wieddʋ'ʋnim (Fever)

7. Anwɛ'ɛtɛnrig sia (CSM)

BƆ KA LI NAR YE BA KUNS BIISƐ?

Biis banɛ pʋ paae yʋma ayi' la kunsib mukya, bɔzugɔ, banɛ namisid bɔdegʋ, ka sieba kpiid ban'bama ni. - Kɔnsʋŋ kʋdʋg (TB) - Kɔnsʋŋ lɛ'ɛlɛ - Dɛŋ ban'a la. - Daŋkɔŋ nɛ Alia, pɔn'ɔlʋŋ ban'a la. - Bilia, zaŋi ken nwadis ayuobʋ nyaan pʋ mɔr pʋ mɔr niŋgbiŋ gu'udɛ bɛɛ li pʋ zu'oe. - Gaana ban'bama ta'asid biis bɛdegʋ kum. F. BIIS KUNSIB NA AN WALA WINNƐ? Biigi na mɔr niŋgbiŋ gu'ud amɛŋa anɛ on na paam bunvʋya pima la lin nar si'em nɛ li saŋa wʋsa. There are some boxes which I can't insert. G. TIBAMA NWA TISID WALA-WALA? Nwɛnɛ nyɔ'ɔg bɛɛ kɔnsʋŋ lɛ'ɛlɛ bɛɛ saann bɛɛ dɛŋ ban'a nɛ daŋkɔŋ. Ban kʋnsidnɛ pima. Amaa pɔn'ɔlʋŋ ban'a la, on tisidnɛ nɔɔrin. FOTO H. BAN'AN BANƐ KPI'ED AN BANƐ? 1. Ban'banɛ kpi'ed kimm pʋ ba'a bɛɛ. 2. Wieddʋ'ʋnim tun'oe gban'ae 3. Zin'kanɛ ka ba kuns la tun'oe mɔd. 4. Parasitamɔl nugalisʋg tun'oe ta'as ban'as. 5. Pa'alim Alaafi tʋmtʋm linɛ mɔd la bɛɛ dinɛ daamif. 6. Da mɔɔd ye fʋ ti'eb linɛ zabid bɛɛ mɔd la fʋ tu'orɛ. Boxes GU'UMƐŊ KUNSIB ANƐ ZAALIM LI FAANDI FƲ BIIS BILIELIM BAN'ASIN LIN LA, KUNSIMI FƲ BIIG NANNANNA AGU'UMƐŊ SƆN'ƆE TI'EBƲG Ti pʋ’ʋs dunia wʋsa kpɛŋimɛŋ tʋʋm zaŋi ken akʋnsi gu’ ban’aThanks to immunization efforts worldwide, children are able to walk, play, dance and learn. Vaccinated children do better at school, with economic benefits that ripple across their communities. Today, vaccines are estimated to be one of the most cost-effective means of advancing global welfare. They act as a protective shield, keeping families and communities safe Laafi yɛla/Health Laafi yɛla About health