Wp/kum/Ез
Ез, яда багъыр (латинче Cuprum) — периодик табелада Cu белги булан ва 29 атомик нёмюрю булан кимиялы элемент. Йымышакъ, иелеген (пластик) ва иелчен (эластик), бек термал ва электрик оьтгерегенлик булан маъдандыр. Янгы ачыкъгъа чыгъарылгъанда къызгъылт-наринжи тюсю булан бола. Иссиликни ва электрикни оьтгермеге саялы, дагъы да къурув мадда болур ва къайнакъларда къошум саны болуп къоллана, мисал учун къуюмчулукъда къолланагъан таза гюмюшде, денгиз донатымда ва темир акъчада, константан (бир тюрю багъыр-никел къайнагъы) этилмекде, герилим оьлчевлерде ва иссилик оьлчемекни саялы исимжутларда да къоллана.
Ез табиатда тувра къолланагъан маъданлы тизимде ёлугъагъан бир нече аз маъданлардан бириси, демек "тувма метал". Шоучун бир нече дюньяны якъларда инсанлыкъны пайдаланывуна бек эртен тюшген. Сюлфюрлю хам маъданлардан иритилген биринчи, дагъы къалипде бичим берилген биринчи маъданы ездир.
Китаплар
[edit | edit source]- Данные на начало XX века:. Медь // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона : в 86 т. (82 т. и 4 доп.). — СПб., 1890—1907.
- Спиридонов А. А., // В служеньи ремеслу и музам. — 2-е изд. — М.: Металлургия, 1989. — 176 с. — (Научно-популярная библиотека школьника). — 50 000 экз. — ISBN 5-229-00355-3.
- Максимов М. М., Горнунг М. Б., // Очерк о первой меди. — М.: Недра, 1976. — 96 с. — 40 000 экз.
Байланывлар
[edit | edit source]