Wp/kum/Борса
Борса (фелеменкче beurs, алманча Börse, тюркче borsa, орусча биржа) — эркин базарлы уьлкелерде савдюгер ва финанс ишлеге дыгъар этмек учун идара.
Этимология
[edit | edit source]Борса башланыв тарихи XII—XV юзйыллагъа байлавлу ва Венесия, Генуе, Флоранс, Шампани, Брюгге ва Лондонда оьтгерилген вексел ярмакюлерден башлана. Брюггеде (Гюнбатыш Фландрия) вексел сатыв-алывлар, Ван Дер Бурсе деген бырынгъы тухумну уьч гёнлю къап суратлангъан герби булан уью турагъан майданда юрюлген. Майданда жыйылагъан сатывчуланы жыйынына "Борса" деп ат къойгъан, ону маънасы да "акъча кисе". Тап шонда, бугюнгю Белгияны топурагъында, 1406 йылда биринчи биржа ачылгъан.
Тарих
[edit | edit source]- XVI юзйылда Антверпенде гьам Лионда биринчи эки борса ачылып ябылды. О биржаларда янгыз вексел болмай, дагъы да пачалыкъ борчлар булан сатыв эте болгъан. Ону булан бирге офисал биржа курслар токъташдырылагъан болгъан.
- XVII юзйылда чинг де алдынгъы Амстердам фонд борса къурулгъан.
- XVII юзйылны ахырында Лондон фонд биржа (LSE) къурулгъан. Лап мунда биринчи "бугъа" ва "аюв" деген атлы борса оюнчулар чыкъгъан.
- 1792 йылны 17 гюлжанда Нью Йорк фонд борса (NYSE) ачылгъан.
- 1878 йылда Токио фонд борса ясалгъан.