Wp/kri/Vietnam

From Wikimedia Incubator
< Wp‎ | kri
Wp > kri > Vietnam
Vietnam
Moto: "Độc lập – Tự do – Hạnh phúc"

("Indipɛndɛns – Fridɔm – Gladi at")

Antɛm: Tiến Quân Ca
Kapital: Hanoi
Offistɔk: Vietnamtòk
Area: 331,212 sqkm
Pipuldɛm: 99,460,000
Dɛnsiti: 295 per sqkm
Gɔvment
Gɔvment: Yuniti Maksis–Lɛninist wan-pati soshialis ripablik
Lida: Võ Văn Thưởng

Vietnam (Vietnamese: Việt Nam, dɛn kin kɔl am shɔt VN), ɔfishal wan na di Sɔshialis Ripɔblik fɔ Vietnam (SRV),[c] na wan kɔntri na Sawt Is Eshia. I de na di ist edj fɔ di men land na Sawt Is Eshia, wit wan eria we na 331,212 skwea kilomita (127,882 skwea mayl) ɛn pipul dɛn we de de na 99 milyɔn, we mek i bi di nɔmba fayvtin kɔntri we gɛt bɔku pipul dɛn na di wɔl. Vietnam gɛt land bɔda wit Chaina na di nɔt, ɛn Laos ɛn Kambodya na di wɛst. I sheb di bɔda dɛn we de na di si wit Tayland tru di Galf na Tayland, ɛn di Filipins, Indonishia, ɛn Malezya tru di Sawt Chaina Si. I kapital siti na Hanoi ɛn in big siti na Ho Chi Minh Siti (dɛn kin kɔl am wit in fɔs nem, Saigon).

Vietnam bin de insay di Paleolithic ej, wit stet dɛm we dɛn bin mek insay di fɔs mileniɔm BC na di Rɛd Riva Dɛlta na di mɔdan-de nɔtan Vietnam. Di Han dinasti bin anɛks Nɔtan ɛn Sɛntral Vietnam ɔnda Chaynish rul frɔm 111 BC, te di fɔs dinasti kɔmɔt insay 939. Di monarchical dynasties we bin kam afta dɛnsɛf bin absɔb Chaynish inflɔɛns tru Kɔnfyushɔn ɛn Budis, ɛn dɛn bin go na di sawt pat na di Mekong Delta, ɛn dɛn bin win Champa. Di Nguyễn—di las kiŋ in kiŋdɔm—bin sɔrɛnda to Frans insay 1883. Afta di Ɔgɔst Rivɔlɔshɔn, di nashɔnal kɔlishin we nem Viet Minh we bin de ɔnda di lidaship fɔ di kɔmyunis rivɔlɔshɔnari we nem Ho Chi Minh bin tɔk se dɛn gɛt indipɛndɛns fɔ Vietnam insay 1945.

Vietnam bin gɛt wɔ fɔ lɔng tɛm insay di ia 1900. Afta Wɔl Wɔ Tu, Frans bin kam bak fɔ gɛt bak di pawa we dɛn bin de rul insay di Fɔs Indochaina Wɔ, usay Vietnam bin win insay 1954. Bikɔs ɔf di agrimɛnt dɛn we dɛn bin sayn bitwin di Viet Minh ɛn Frans, dɛn bin sheb Vietnam bak to tu pat. Di Vietnam Wɔ bigin jɔs afta dat, bitwin di kɔmyunis Nɔt, we di Sɔviɛt Yuniɔn ɛn Chaina bin de sɔpɔt, ɛn di Sawt we bin de agens kɔmyunis, we Amɛrika bin de sɔpɔt. We Nɔt Vietnam win insay 1975, Vietnam bin kam togɛda bak as wan yunit soshialis stet ɔnda di Kɔmyunis Pati na Vietnam (CPV) insay 1976. Wan ikɔmi we dɛn nɔ bin plan fɔ du, we di Wɛst bin stɔp fɔ du biznɛs, ɛn wɔ dɛn wit Kambodya ɛn Chaina bin mek di kɔntri nɔ ebul fɔ waka mɔ. Insay 1986, di CPV bin bigin fɔ mek ikɔmik ɛn pɔlitikal rifɔm dɛn we fiba di Chaynish ikɔmik rifɔm, ɛn dis bin chenj di kɔntri to ikɔnomi we de pe atɛnshɔn pan di makit. Di rifɔm dɛn bin mek am izi fɔ mek Vietnam kam bak insay di wɔl ikɔmi ɛn pɔlitiks.