Wp/kri/Proxima Centauri

From Wikimedia Incubator
< Wp‎ | kri
Wp > kri > Proxima Centauri

Proxima Centauri na wan smɔl, low-mass sta we de 4.2465 layt-ia (1.3020 pc) away frɔm di San na di sawt kɔnstɛlɛshɔn na Centaurus. I Latin nem min ‘di [sta] we de nia Sɛnta’. Na Rɔbɔt Ins bin fɛn am insay 1915 ɛn na di sta we dɛn sabi nia di San pas ɔl. Wit wan quiescent apparent magnitude of 11.13, i tu faint fɔ si wit di yay we nɔ gɛt ɛni ɛp. Proxima Centauri na mɛmba fɔ di Alpha Centauri sta sistɛm, dɛn dɔn no am as kɔmpɔnɛnt Alpha Centauri C, ɛn i de 2.18° to di sawtwɛst pat pan di Alpha Centauri AB pe. Naw i de 12,950 AU (0.2 ly) frɔm AB, we i de ɔbit wit wan tɛm we na lɛk 550,000 ia. Proxima Centauri na wan rɛd dwɔf sta wit in mas lɛk 12.5% pan di San in mas (M☉), ɛn avɛrej density lɛk 33 tɛm pas di San. Bikɔs Proxima Centauri de nia di wɔl, dɛn kin mɛzhɔ in angul dayamita dairekt wan. I aktual dayamita na lɛk wan-sɛvin (14%) di dayamita fɔ di San. Pan ɔl we i gɛt rili lɔw avɛrej layt, Proxima Centauri na wan flawa sta we randomly de ɔnda dramatik inkris in braytnɛs bikɔs ɔf magnɛtik aktiviti. Di sta in magnɛtik fil de kriyayt bay kɔnvɛkshɔn ɔlsay na di stel bɔdi, ɛn di flɛya aktiviti we de kɔmɔt de mek wan tɔtal X-ray efyushɔn we fiba di wan we di San de mek. Di intanɛnt miks we in fiul de miks bay kɔnvɛkshɔn tru in kɔr, ɛn di rili lɔw ɛnaji-prɔdakshɔn rit we Proxima gɛt, min se i go bi men-sikwins sta fɔ ɔda 4 trilyɔn ia. Proxima Centauri gɛt tu ɛksoplanɛt dɛn we dɛn sabi ɛn wan kandidet ɛksoplanɛt: Proxima Centauri b, Proxima Centauri d ɛn di disputed Proxima Centauri c.[nb 3] Proxima Centauri b de ɔbit di sta na distans we de lɛk 0.05 AU (7.5 milyɔn km) wit wan ɔrbital di tɛm we na lɛk 11.2 dez na di wɔl. di mas we dεn εstimat na at le 1.07 tεm di wan we di wɔl gεt.[16] Proxima b de orbit insay Proxima Centauri in habitable zone—di rεnj usay di tεmprachכ rayt fכ likid wata fכ de na in surface—bכt, biכs Proxima Centauri na rεd dwarf εn flare sta, di planεt in habitability nכ rili sכri. Wan kandidet supa-Earth, Proxima Centauri c, we de roughly 1.5 AU (220 milian km) away frɔm Proxima Centauri, de ɔbit am ɛvri 1,900 d (5.2 yr).[17][18] Wan sab-Earth, Proxima Centauri d, we de roughly 0.029 AU (4.3 milian km) away, de orbit am evri 5.1 dez.[16]