Wp/kri/Nepal

From Wikimedia Incubator
< Wp‎ | kri
Wp > kri > Nepal

Nepal (Inglish: /nɪˈpɔːl/;[14] Nepali: नेपाल [nepal]), ɔfishal wan na di Fɛdaral Dimokratik Ripɔblik fɔ Nepal (Nepali: गणल लोकतान्त्रिक गणतंत्र नेपाल), na wan kɔntri we gɛt landlɔk na Sawt Eshia. I de mɔ na di Himalayas, bɔt i inklud bak sɔm pat dɛn na di Indo-Gangetic Plain. I de nia di Tibet Ɔtonom Rijyɔn na Chaina na di nɔt, ɛn India na di sawt, ist, ɛn wɛst, we di Siliguri Kɔridɔ de separet am smɔl frɔm Bangladɛsh, ɛn frɔm Butan bay di Indian stet we nem Sikkim. Nepal gɛt difrɛn difrɛn say dɛn, lɛk ples dɛn we gɛt fayn fayn ples dɛn, il dɛn we gɛt fɔrɛst dɛn we de ɔnda di mawnten dɛn, ɛn et pan di tɛn mawnten dɛn we ay pas ɔl na di wɔl, ɛn wan pan dɛn mawnten dɛn de we gɛt Mawnt Ɛvɛst, we na di ay ay ples na di wɔl. Katmandu na di neshɔn in kapital ɛn di siti we big pas ɔl. Nepal na stet we gɛt bɔku etnik pipul dɛn, bɔku langwej dɛn, bɔku rilijɔn dɛn ɛn bɔku kɔlchɔ dɛn, wit Nepali as di ɔfishal langwej.

Di nem "Nepal" fɔs rayt insay tɛks frɔm di Vedik tɛm na di Indian sabkantinɛnt, di tɛm na di ol Nepal we dɛn bin bil Induizm, di rilijɔn we bin de na di kɔntri. Insay di midul fɔ di fɔs mileniɔm bifo Krays, dɛn bɔn Gautama Buddha, we mek Budis rilijɔn, na Lumbini na di sawt pat na Nepal. Sɔm pat dɛn na di nɔt pat na Nepal bin miks wit di kɔlchɔ na Tibet. Di Kathmandu Vali we de na di sɛntrɔl pat, miks wit di kɔlchɔ fɔ di Indo-Aryans, ɛn na bin di say we di prɔspɛkt Nyuar kɔnfɛdɛreshɔn we dɛn kɔl Nepal Mandala bin de. Di Himalaya branch we de na di ol Silk Rod, na di wan dɛn we de du biznɛs na di vali bin de kɔntrol am. Di kosmopolitan rijyɔn bin divɛlɔp difrɛn tradishɔnal art ɛn akitɛkɛt. Bay di 18t sɛntinari, di Gorkha Kiŋdɔm bin ebul fɔ mek Nepal gɛt wanwɔd. Di Shah dinasti bin mek di Kiŋdɔm ɔf Nepal ɛn leta dɛn bin mek wan alyans wit di British Ɛmpaya, ɔnda in Rana dinasti we na di prɛsidɛnt dɛn. Di kɔntri nɔ bin ɛva bi kɔloni bɔt i bin de wok as bafa stet bitwin Impɛrial Chaina ɛn British India. Palimɛntri dimokrasi bin bigin insay 1951 bɔt di Nepal kiŋ dɛn bin stɔp am tu tɛm, insay 1960 ɛn 2005. Di Nepal Sivil Wɔ insay di 1990 ɛn di fɔs 2000 bin mek dɛn mek wan sɛkyula ripablik insay 2008, we mek di las Indu kiŋdɔm na di wɔl dɔn.

Di Kɔnstityushɔn fɔ Nepal, we dɛn bin adopt insay 2015, de sho se di kɔntri na sɛkyula fedaral palɛmint ripablik we dɛn sheb to sɛvin provins dɛn. Dɛn bin admit Nepal na di Yunaytɛd Neshɔn insay 1955, ɛn dɛn bin sayn padi biznɛs agrimɛnt wit India insay 1950 ɛn Chaina insay 1960. Nepal gɛt di pɔrmanent sɛktriat fɔ di Sawt Eshian Asɛmbli fɔ Rijinal Kɔprɛshɔn (SAARC), we na di fɔs mɛmba. Nepal na mɛmba bak fɔ di Nɔn-Alaynd Muvmɛnt ɛn di Bay ɔf Bɛngal Initiativ. Di Nepal Am Fɔs na di nɔmba fayv big wan na Sawt Eshia; ɛn dɛn notis fɔ dɛn Gurkha istri, mɔ di tɛm we di wɔl wɔ dɛn bin de, ɛn dɛn dɔn rili ɛp fɔ mek di Yunaytɛd Neshɔn dɛn du fɔ kip pis.