Wp/kri/Asturleontòk

From Wikimedia Incubator
< Wp‎ | kri
Wp > kri > Asturleontòk

Asturleonese (Asturian: Asturlleonés; Spanish: Asturleonés; Portuguese: Asturo-leonês; Mirandese: Asturlhionés) na wan Roman langwej we dɛn kin tɔk mɔ na di nɔt-wɛst pat na Spen, dat na di istri rijyɔn dɛn ɛn di Spanish in mɔdan-de ɔtonamɛnt kɔmyuniti dɛn na Asturias, nɔtwɛst Kastilia ɛn Liɔn ɛn Kantabria, ɛn bak na wan smɔl eria we de nia Pɔtyugal. Di nem fɔ di langwej nɔ kin bɔku pan di wan dɛn we de tɔk in yon langwej, bikɔs i de fɔm wan dayalɛkt kɔntinyuɔm we gɛt difrɛn difrɛn rijinal glosonym dɛn we dɛn kin ɔndastand ɛn dat mek dɛn kin kɔl am fɔs bay difrɛn rijinal glosonym dɛn lɛk Liɔn, Kantabrian, Asturian ɔ Mirandese (insay Pɔtyugal).[1] Sɔntɛnde, dɛn kin put ɛkstremaduran insay bak. UNESCO dɔn put asturleonese as langwej we de pan denja fɔ dɔnawe wit am, bikɔs di Asturian de tek Spanish in ples mɔ ɛn mɔ.[2]

Fɔ fala di faylojɛnɛtiks, Asturleonese de pan di Wɛst Ayberian branch fɔ di Romans langwej dɛm we bin de divɛlɔp smɔl smɔl frɔm Vulgar Latin insay di ol Kiŋdɔm na Liɔn. Di Asturleonese grup kin tipikul fɔ sheb to tri langwej eria (Wɛstɛn, Sɛntral ɛn Istan)[3] we de mek di vertikal Asturleonese rijyɔn, frɔm Asturias, tru León, to di nɔt pat na Pɔtyugal ɛn Ɛkstremadura. Di Cantabrian Montañes na di Is ɛn Extremaduran na di Sawt gɛt transishɔnal trayt wit Spanish (nɔtan Spanish fɔ Kantabrian, sawt Spanish fɔ Extremaduran). Difrɛn digri dɛn de we di langwej gɛt layf fɔ ɛni rijyɔn na di eria: Asturias ɛn Miranda do Douro dɔn bi di rijyɔn dɛn we dɛn dɔn kip Asturleonese fayn fayn wan.[4][5]

Wan tɛm dɛn bin de tek Liɔn (we dɛn kin yuz fɔ chenj wit Asturleonese) as infɔmal dayalɛkt (basilect) we kɔmɔt frɔm Kastilian Spanish, bɔt insay 1906, Ramón Menéndez Pidal sho se i divɛlɔp frɔm Latin fɔ insɛf, ɛn i kam insay in fɔs fɔm we dɛn kin difrɛns na di ol Kiŋdɔm na Liɔn. [6][7][8] . As di Spanish masta sabi bukman Inés Fernández Ordóñez bin notis, Menéndez Pidal bin de mentɛn ɔltɛm se di Spanish langwej (ɔ di kɔmɔn Spanish langwej, la lengua común española, as i bin de kɔl am sɔntɛnde) kɔmɔt frɔm wan Kastilian bays we fɔ dɔn absɔb, ɔ miks wit , Liɔn ɛn Aragon.[9] Insay in wok dɛn Historia de la Lengua Española (‘Istri bɔt di Spanish langwej’) ɛn mɔ El español en sus primeros tiempos (‘Spanish insay in fɔs tɛm’), Menéndez Pidal ɛksplen di stej dɛm fɔ dis prɔses, we i tek kɔnt ɔf di inflɛns we Liɔn pipul dɛn gɛt ɛn Aragonese bin gɛt pan di biginin fɔ Spanish tide.