Wp/kjp/ဖၠုံလါခုဂ်ခါင်ႋစူး
ကိုဝ်ဏိင်းဍေအေထံင်ထါင်၊ လ်ုလာခုဂ်ၰိုဲမူႋလ်ုဏီဏှ်တာႋ ပ်ုဖၠုံယှင်ဖေါဟ်လ်ုဖး ပ္တံင်ထင်းလာခုဂ်ခါင်စူး အ်ုထူ့အ်ုရူ့ဆ်ုဖါ်ဆ်ုမာဏှ်ကိုဝ်ၜၠင်ဍေလှ်။
ပ်ုဖၠုံယှင်ဖေါဟ်ဖီ့ဖူ့မောဝ်ႋဖါႋလ်ုဖး ကိုဝ်ဏိင်းဍေ အေထံင်ထါင်လာခုဂ်ယေါတ်ထင်းလ်ုသင့် ထံင်စိုဝ်ၯလ်ုလာခုဂ်ထင်းၰိုဏှ် အ်ုဆိုင့်အ်ုထဝ်ႋအှ် လ်ုဆီ့ယာဲသင့်ဖိုင် မူႋဏီလ်ုဏီဏီဖိုင်ဏှ်၊ အ်ုသီးဝေ့ကိုဝ်ကုံဏေဝ်ႋထါင်အ်ုဖေါဟ်အ်ုလီလ်ုဖးတာႋ ခါင်ႋဖှ်ေဝေ့အ်ုစူးဖေါဟ်ဏှ် ဍေလူးအွာၯံင်ရာဓနာႋဆေါဟ်ဖ ၯေဝ်ဖှ်ေဝေ့ဆေဝ်လှ်။
မ်ုခါင်ႋစူးအ်ုခါ့၊ လ်ုခွါဖါဍောဟ်လ်ုၜိင်းဖိုင်၊ မေဝ်ထုံဍူး 'ဆီ့ဖေါတ်' ဖဝ့်ဝီႋဝဝ်' ဖဝ်ဝီႋအွာ' လူးအွာ' မေဝ်အာင်' မေဝ်အာင်' မေဝ်ထံင်ၜံင်း' သာကုဲသးမိင့်'၊ ဍေထီ့' က်ုယိုင့် (၉) - မိင် လ်ုဖးဏှ်ခၠိုဝ်လင်ဝေ့ၯံင်၊ နောတ်ဝှလ်ုဓိင်းဏှ်အင်းသီ့ယာ ခွိက်ဆိင့်ဆိင့်ၯံင်၊ ၜးအှ်ကှ်ေလင်ဍိင်ထံင်ႋခွါဖိုင်ဏှ်လှ်။
တာ်ဝီႋအ်ုခေါဟ်မေါဝ်ႋဖါႋ (လ်ုမွာဲၜး) ဖီ့ဖူ့လ်ုၯာၯာဏှ် ဖံင်းထင်းဏေဝ်ႋနောက်ဝှးဏှ်ၯံင်၊ ဍောဟ်ထောတ်ဝေ့လ်ုခွါဖါဍောဟ် အ်ုခေါဟ်ဖါင်ဏှ်တာႋ လ်ုအှ်နိုင်ခဝ့်ဆောတ်ဖဝေ့ ပြူး လာၯယ့်ထါင် ၯယ့်ထါင်ဖေ့ဏှ်သိုဝ်အ်ုခင်းထါ်အှ်ဝေ့ ဆ်ုဆောဟ်ဖး ရာဓနာႋသီးလ်ုဖးဏှ်လှ်။ အေၯံင်ခါင်ႋဖှ်ေဝေ့အ်ုဖေါဟ်လီလ်ုစုဂ် အ်ုစူးဍေလူးအွာဏှ်လှ်။
မ်ုခါင်ႋစူး ဖေါဟ်လီလ်ုၯာၯာဏှ်၊ ၜးဖံင်းထင်းဏေဝ်ႋလ်ုအ်ုသီးစူးဖိုင်မေဝ်ထုံဍူး ဆီ့ဖေါတ်ႋ ဖဝ့်ဝီႋအွာႋ မေဝ်အာင်ႋမေဝ်ထံင်ၜံင်း သာကုဲသးမိင့် ဍေထီ့ လ်ုဖးဏှ်ၯံင်၊ ၜးဍိုဝ်လင်အ်ုသီးစူးဏှ်လ်ုမောဝ်ႋဖါႋဖီ့ဖူ့ (လ်ုမ်ုခါင်ႋဖှ်ေ အ်ုသီးစူးလ်ုၯာၯာ) အ်ုမေ့ယာ့အိုဝ်လှ်။
မေါဝ်ႋဖါႋဖီ့ဖူ့လ်ုမ်ုခါင်ႋဖှ်ေ အ်ုသီးစူးလ်ုၯာၯာဏှ်သီး၊ ဖံင်ထင်းဏေဝ်ႋဝေ့လူးအွာဏှ်ၯံင်း လ်ုအ်ုသီး နိုဝ်ခဝ့်ဆောဟ်ဖဖှ်ေဝေ့ ပြူးလာၯယ့်ထါင်ၯယ့်ထါင်အှ်ဍေမောဝ်ႋ ၯယ့်ထါင်အှ်ဍေဖါႋ ၜေ့ဏှ်သိုဝ်ဆောဟ်ဖဖှ်ေဝေ့ခဝ်ခဝ့်ၯံင်၊ ခါင်ႋဖှ်ေဝေ့သိုဝ့်ဝင့် (လ်ုမွာဲၜး) နိုဲ့ဝင့်ဏှ်ၯံင်၊ လ်ုအ်ုထုက်ဏှ်ဆောဟ်ဖဖှ်ေဝေ့ "ဏှ်ၯံင်ထုဂ်ထေံဏေဝ်ႋခွိက်ဝေ့လူးထိုဝ်ဏှ်တာႋ ဖံင်းထင်းဍိင်ထါင်ဝေ့ ဍေမေဝ်အာင်ဍူးလ်ုစယ် ဆီ့ဖေါတ်ကုဂ်လ်ုစယ် ဖဝ့်ဝီႋထါင်လ်ုထါင် သာကုဲသးမိင့်လ်ုကုဂ် မေဝ်ဍူးလ်ုစယ်ၯံင်၊ ဍေလူးအွာထိုဝ်ဏှ်၊ လ်ုထီးဃှင်ႋခၠိုဝ်ထင်းဝေ့လ်ုအ်ုသီးခါင်ဖှ်ေစူးဖေါဟ်လီလ်ုဖး အ်ုခေါဟ်ထီးခေါဟ်ဍံင်အိုဝ်လှ်။
လ်ုအ်ုဝီႋ အ်ုသင့်ခေါဟ်အိုဝ် ပ်ုဖၠုံယှံင်ဖောဟ်လ်ုဖး ခါင်ႋစူးလာခုဂ်ႋဖိုင်ယိုဝ် မာပ္တံင်ဝေ့ဍေ မောဝ်ႋဖါႋဖီ့ဖူ့ ဖေါဟ်လီလ်ုစုဂ် လ်ုၯိင်းလ်ုဍံင်းစုဂ်ဏှ်လှ်။ လာဏင့်သီး လ်ုခါင့်မာပ္တံင်ထင်းထါင်ဝေ့ ဍေမူးဍေခွါ့ ဍေၜုဂ်ထိင်ႋဆာင့်ဆာဏှ် ကုံ ကုံ့ ရုံ ရုံ ၰူ့ၰူ့ၰင်ၰင်ဏှ်ယုဂ်၊ ၜေ့ဏှ်သိုဝ်သီးကါဍာ်အေး ၜိုဝ်ဏါင်းအ်ုခါ့ယိုဝ် မာပ္တံင်ထင်းဝေ့ဍေ မူႋခွါ့ၜုဂ်ထိင်ႋ ဆာင်ဆာဍေဍုံတ်ုဝါန့်ဖေါဟ် ထံင်အ်ုလုက်ဍေဝါန့်ကၞင့် ဍေဍုံကၞင့်မာကုံမာကံင်းဝေ့မုက်မုက်လာလာ ဃှူ့ ၰူ့ၰင်ၰင်ဏှ်ယုဂ်။ တ်ုဝါန့်ကၞင့်ဍေဍုံကၞင့် လ်ုခဝ့်ဍေလ်ုခဝ့်ဍေလ်ုခဝ့်ဏှ်သီး၊ လၟံင်ႋခိုဝ်လောတ်သာ လ်ုခဝ့်ဍေလ်ုခဝ့်ၯံင်၊ ခါင်ႋကံင်းစူးဆ်ုမာဏှ်သီး ပ္တံင်ထံင်ဝေ့ၰီ့ၰီ့လာလာ ၰူ့ၰူ့ဖိုဝ်ဖိုဝ်ဏှ် ယုဂ်ဆေဝ်ႋလှ်။
မေါဝ်ႋဖါဖီ့ဖူ့လ်ုဖး မာပ္တံင်ဖှ်ေဝေ့ လာခါဂ်ခါင်ႋဆူးဆ်ုမာယိုဂ် မွာဲဆ်ုပ်ုယေါဟ် အှ်ဝေ့ၜေသှ်ေသိုဝ်လဲ ဆ်ုအင်းစာၜေ့သှ်ေသုဝ်သီး အှ်ဝေ့ဆေဝ်ႋလှ်။
ဖီဖူ့လ်ုအ်ုဝီအိုဝ် အ်ုဆိုဝ်ဆိုဝ်အ်ုဆင့်ဆင့် အင်းတာင်ပ္တံင်လင်ဖှ်ေဝေ့ လာခုဂ်ခါင်ႋစူး ဆ်ုဖါ်ဆ်ုမာထူ့ရူ့လ်ုဖးဏ်ှ၊ မွာဲအ်ုခဝ့်ပ်ုယဝ့်အှ်ဝေ့ ၯေဝ်ၯေဝ်ၜးၜးဏှ်လှ်။ အ်ုသီးဆ်ုယေါဟ်ဏှ်မွာဲဝေ့ဍး အ်ုသီးဝေ့အ်ုဖေါဟ်အ်ုလီ အ်ုဆိုဝ်ဆိုဝ်အ်ုဆင့်ဆင့်လ်ုဖး ၜေ့လ်ုလင်ယှးလင်ဖါၜးသိုဝ် ၜေ့အှ်ကုံအှ်ရုံ့ မ်ုကဲမ်ုသှ်ေသိုဝ်ဖူႋဝဲါၜုဂ်ထိင်ႋဆာင့်ဆာႋ ဆိုဒ်ဆလ်ုဖး၊ အေလင်ယှးလင်ဖါ ယိက်ယိက်လေံလာဏင့်သီး အေဍးထါင်လေါတ်သာ လ်ုအ်ုသီးစူးခေါတ်လံင်ခါင်ႋထ ဍေလူးအွာဆေဝ်ႋစါ်ဖိုဝ်၊ ၜေ့မ်ုထံင်ႋဏါင်းလောတ်သာမ်ုၜးသိုဝ် အ်ုယိုဝ်မွာဲဆိုဒ်ဆၜုဂ်ထိင်ႋဆာင့်ဆာႋ ဖူဝဲါမူးခွါ့လဝ့်ဏှ်၊ ၜေ့ထံင်ဏါင်းလောတ်သာမ်ုယဝ့်သိုဝ်ၜေ့ဏှ်သိုဝ်အ်ုသီးဝေ့ အ်ုဆ်ပ်ုယေါတ်အှ်ဝေ့ဍး ၯေဝ်ၯေဝ်ၜးၜးဏှ်ယုဂ်ဆေဝ်ႋလှ်။ ဆ်ုဏှ်အ်ုခေါဟ်စံင် အ်ုသီးခါင်ႋဖှ်ေစူးခါ့ ဆောဟ်ဖလဝ်အင်းသံင့်ဝေ့ဍေဆ်ုခၠါင်အင်းသင့်ဏှ် ဍုဂ်ဍုဂ်ပါင်ပါင်ဏှ်ယုဂ်။
ဖေါဟ်လီလ်ုဖးဏှ်သီး ဆံင့်ဏးတုင်ဏေဝ်ဖီ့ဖူ့လ်ုဖး ဆ်ုဆောဟ်ဖအင်းသံင်းဆ်ုခၠါင်ဏှ်ခဝ်ခဝ့် ဍိုဝ်လင်အ်ုသီးစူးလာခဝ့် လ်ုဖီ့ဖူ့မောဝ်ဖါသီး အ်ုဆ်ုဆောဟ်ဖရာဓနာဏှ် ၯေဝ်ၯေဝ်ၜးၜးၯင် ၯယ့်ဖၠဟ်ထင်းဝေ့အ်ုခေါဟ်စံင် ၰီ့လာဝေ့စွးသ်ုကာဏှ်လှ်။
ခါင့်စူးၯယ့်ကဲထင်းအ်ုခင်းထာ်
[edit | edit source]ဖၠုံလာခုဂ်ခါင်ႋစူး ပ်ုဖၠုံဖေါဟ်ထူရူ့လ်ုမိင်ယိုဝ် မွာဲပ်ုအင်းတာင် ပ္တံင်လင်အ်ုခိင့်အ်ုခါ့ယှာင်ႋယိက်ယုဂ်လဲ၊ ဆ်ုအင်းစာၜေ့ဏှ် လ်ုဖးအ်ှဝေ့လှ်။ လာဏင့်သီး ဟ်ုအေလဝ်တ်ုယှာႋဏှ် ပ်ုဖၠုံယှင်ဖေါဟ် ပ္တံင်အင်းတာင်လင် အ်ုထူရူ့ၜးဆာင့်ဍေလာခုဂ်ခါင်ႋစူးယိုဝ်၊ မွာဲယှာင်ႋယိက်ယုဂ်လဲဏှ်၊ ဟ်ုလဝ်ထီ့ဆာကဲအှ်ဏင်ႋၯာဍာ်အေး ဟ်ုအင်းစာသီး ဆ်ုလဝ်ဖှ်ေဟ်ုကဲ အှ်ဏင်ႋၯာဍာ်အေးဏှ်လှ်။
ဆ်ုကေဝ်ဏါင်းလင် ထံင်ဏါင်းလင်ထ ဍေလိက်ဍေလာဲသီးအှ်ဏင်ႋၯာဍာ်အေး၊ စင်ၜိုဝ် ဟ်ုၜးလဝ်လင်သာ့ ပ္တံင်အင်းတာင်လင်ဝယ် ယိက်ယုဂ်လးတာၜေ့ဏှ်သိုဝ်လှ်။ အ်ုပွယ်နူႋဆ်ုခၠါင်ၜေ့ဏှ် ဟ်ုလဝ်ၜးကးဝေ့ဆေဝ်ႋလှ်။
ၜးဏင်ဏင်လဝ်ဝေ့ ပ်ုဖၠုံယှင်ဖေါဟ်သီး ပ္တံင်ၯယ့်နုက်လင် လ်ုခါန့်ချေန်မာဖိုင်အ်ုခါ့အိုဝ်ယုဂ်၊ အ်ုသီးဝေ့အင်းတာင်ဖှ်ေအ်ုထူ့အ်ုရူ့ လ်ုအ်ုၜးဆာင့်လာခုဂ်ခါင်စူးယိုဝ်ဏှ်လ်ု၊ လဝ်ဖှ်ေဝေ့ၜေ့ဏှ်သိုဝ်လှ်။
လ်ုခီသုတေသီလ်ုဖးဏှ်ဍဝ်လဝ်ဖှ်ေဝေ့ လါခၠါင်စူးယိုဝ်ပ္တံင်အင်းတာင်လင်ဝေ့ အ်ုခါ့ခ်ုလယ့်မွာဲအ်ုၯေဝ်မွာဲအ်ုကြိုဒ် ဟ်ုၜးသှ်ေယာ့အ်ုလင်အှ်အေး၊ မွာဲတ်ုယှာဏှ် ကြိုဒ်ဟ်ုၜးအင်းၰူး ဆ်ုသှ်ေယာ့အ်ုၯာင်ႋအ်ုစံင်းမွာဲဝေ့ မွာဲၜးဆ်ုဏှ် ဟ်ုၜးခါင်စူးလ်ုလာခုဂ်ဖိုင်ယိုဝ်ဏှ်လဲ ၯေဝ်ဏေဝ်ႋဟ်ုၜေ့သှ်ေယိုဝ်လဲ ၜေ့ဏှ်သိုဝ်လ်ုဖးဏှ်လှ်။
အှ်လ်ုၜၠင်ဍးအိုဝ် မာန်စဝ်ညာဏ ဟ်ုကိုဝ်ဝေ့ပ်ုဖၠုံဆိုဒ်သာယှာ အှ်လ်ုၯာလဝ်ဖှ်ေဝေ့ ပ်ုဖၠုံယှင်ဖေါဟ်အ်ုထူရူ့လာခုဂ်ခါင်စူးယိုဝ် ပ္တံင်အင်းတာင်လင်ဝေ့လ်ုပ်ုဖၠုံယှင်ဖေါဟ်အှ်လ်ု တြုဂ်ခါန် ဖိုင်အ်ုခါ့အိုဝ်ယုဂ်ဏှ်လှ်။
ဖီ့ဖူသယ် အ်ုဝေ့ဆ်ုမူ့လာအှ် လ်ုအ်ုဖေါဟ်အ်ုလီလ်ုဖး ၜေ့လ်ုလင်ယှးလင်ဖါၜးသိုဝ်ဏှ်လှ်။ အေၯံင်ၜေ့အ်ုသုင်းၯေဝ်သာအွာမ်ုအှ်သိုဝ် ခါင်ႋဖှ်ေဝေ့အ်ုစူးဏှ် ဍေလူးအွာဏှ်ယုဂ်ဆေဝ်လှ်။
ၜေ့အ်ုဖေါဟ်လီလ်ုဖး အ်ုမုက်အင်းအုဲး ဆ်ုအှ်ဆံင်းအှ်ခၠါင့် မ်ုအှ်သိုဝ်ခါင်ဖှ်ေဝေ့အ်ုစူးခါ့ ဆောဟ်ဖၯေဝ်ရာဓနာဖှ်ေဝေ့ ဆ်ုခၠါင်လ်ုအ်ုတဝ်လံင်လ်ုဖးဍေလဝ်သ ဖှ်ေဝေ့ဍေဆ်ုခၠါင်အင်းသံင်လ်ုဖးဏှ်ဆေဝ်လှ်။
ဆ်ုဏှ်ခေါဟ်စံင် ပ်ုဖၠုံယှင်ဖေါဟ်လ်ုဖး ဆံင့်ဏးလံင်ပျထံင်ဏာင်းဏေဝ်ပ်ုဖၠုံယှင် မူလာခင်းထာ်ဖီ့ဖူ့ အ်ုဆ်ုခၠါင် အ်ုဆ်ုအင်းသံင်ဏှ် အ်ုဆိုဝ်ဆိုဝ်အ်ုဆင့်ဆင့်ဏှ်တာႋမာပ္တံင်ဝေ့လာခုဂ်ခါန်ႋစူးဏှ်ထံင်စိုဝ်လ်ုအ်ုခါ့ယိုဝ်ယုဂ်ဆေဝ်ႋဏှ်လှ်။
အေၯံင်ဖူႋကျာ်ၜုံးက္တိက် အ္ၜာဥတ္တမ (စဝ်အဲဆိုဒ်) လဝ်ဖှ်ေဝေ့ဍဝ်_"ဆ်ုလ်ုလာ့ခုဂ်ခါင်ႋစူးအ်ုထူရူ့ယိုဝ် ပ်ုဖၠုံယှင်ခေါဟ်လ်ုဖး အေထံင်ထာင်လာခုဂ်ဖိုင်အ်ုခါ့ ပ္တံင်အင်းတာင်ဝေ့ ကိုဝ်ၜၠင်ဍေယုဂ်၊ လ်ုအ်ုခင်းထာ်အိုဝ်အ်ုသီးဝေ့ဏှ် စှ်ဆံင့်မံင်းဝေ့ မ်ုပ္ၚင်ဖှ်ေဆ်ုဖူ့ဆ်ုဏး၊ ဆ်ုအန္တရာယ်ၜေ့လ်ုအှ်ၜးသိုဝ်အ်ုၯင်ႋဏှ်လှ်။ လ်ုအ်ုခါ့ဍးအိုဝ် ပ်ုဖၠုံသီးလ်ုဖး ဆ်ုသှ်ေယာ့ဏးသှ်ေအှ်လ်ုအးဍာ်ၜးဏှ်တာႋ အ်ုသီးဝေ့ မ်ုစှ်ဆံင့်မံင့်ၜး ၜေ့ဏှ်သိုဝ်ဏှ်လှ်။ လာဏင့်သီး ဆ်ုအ်ုထူ့အ်ုရူ့ လာခုဂ်ခါင်ႋစူးယိုဝ် ဟ်ုအေယောဝ်ထာင်ဍေဝီအ်ုခါ့ယိုဝ် အ်ုဆ်ုသှ်ေယာ့ဏးသှ်ေ အ်ုၯာင်ႋအ်ုစံင်းဖိုင်ဏှ်ဆေဝ်ႋတာႋလ်ုဟ်ုဆိုဒ်ဖေါဟ်အ်ုၯင်ႋ မွာဲဝေ့ လ်ုအ်ုၯေဝ်ဏေဝ်ႋဟ်ုသှ်ေဝေ့ အ်ုထူ့ရူ့လ်ုမိင်ဏှ်ဆေဝ်ႋလှ်။ ကြိုဒ်ဟ်ုၜးမာပ္တံင်ဝေ့ အ်ုထူ့ရူ့လ်ုမိင်ဆေဝ်ႋလှ်ဏှ် ပ်ုသှ်ေယာ့ၜးထီ့ထီ့ဆာဆာယုဂ်။
ပ်ုဖၠုံယှင်ဆူဖေါဟ်လ်ုဖး အှ်ဝေ့လ်ု(တြုဂ်ခါန်ႋ) အ်ုခါ့မ်ုၯယ့်နုက်လင်လ်ုခါန်ႋမျေန်မာယိုဝ်ဏှ်တာႋ ဟ်ုဆိုဒ်ဖေါဟ်တာ်ဝီႋ အ်ုခေါဟ်လ်ုဖးလဝ်လေါတ်အ်ုသီးသာ မ်ုအင်းဏင်ကါင်ဖါလင်အ်ုသီး ထီသိုဝ့်ဏှ်ၯံင်မ်ုနုက်လင်အှ်ဝေ့ လ်ုဟ်ုမာအင်းမာအဝ်ယဝ့် အ်ုလင်ႋၯေဝ်၊ ၯင်းခေါဟ်ၯေဝ်၊ ဏေဝ်ႋၜးထီ့ယဝ့် အ်ုလင်ႋအ်ုကၠယ်လ်ုဖးအိုဝ်လှ်။
အေၯံင်အ်ုသီးဆိုဒ်ဆ ထီသိုဝ်လ်ုဖး လ်ုခၠုဂ်စါင်းဖါထင်းခွိက်သာဍာ်ၜးအ်ုခါ့ဏှ်၊ လဝ်လောတ်အ်ုသီးသာ ကေခါင့်ကေလာ လ်ုၯာဍေလ်ုၯာ အေဍးခံင်ထါင်လေါတ်သာတာႋ ၜေ့ထံင်လင်ထါင် လ်ုမေံထာခေါဟ်(မျေန်မာခါန်ႋဖိုင်) အ်ုလင်ႋအ်ုကၠယ်ခိုဝ်းလ်ုဖိုင့် လ်ုအ်ုသီး မ်ုလေဝ်ထံင်လင်ၜးအ်ုလင်ႋအ်ုကၠယ်သီး အ်ုၯာင်ႋအ်ုစံင်းဏှ် ဟ်ုမ်ုသှ်ေယာ့ၜးဏင်ၯာအေး၊ ဆၞးဍိုဝ်ခါ တြယ့်ထ်ုခါလ်ုဖး အေလေါဟ်ဖၠဟ်ထင်းသာဍေဟ်ုမၞီႋၯံင်ၯယ့်နုက်လင် လ်ုအ်ုသီးထိုင့်ဖိုင်အိုဝ်၊ မ်ုမာနုံ့မာဏာၜးအ်ုသီးဝေ့ဏှ်၊ ခေါဝ်ႋက်ုတဝ်ၜးဝေ့ဆေဝ်ႋလှ်။
ဆ်ုဏှ်အ်ုခေါဟ်စံင် ၜေ့ဆ်ုၯယ့်နုက်လင် လ်ုအ်ုထိုင့်ဖိုင်လ်ုကဲၜးသိုဝ်ဟ်ုဆိုဒ်ဖေါဟ်လ်ုဖး ၜးမာဏါင်းထ လ်ုအ်ုစူးခေါတ်လံင် ၜးခါင်ႋထဍေလူးအွာဏှ်လှ်။ အ်ုသီးဝေ့လဝ်ထဝယ်လေါတ်သာၜေ့ဏှ်သိုဝ်လှ်။ လ်ုခါင့်ယိုဝ် အ်ုသီးဝေ့ခါင်ၜေ့စူးဍေလူးအွာဏှ် လင်ဆိုဒ်လင်ကျးထာင် ခံင်ၜိုဝ်ဏါင်းယိုဝ်ဆေဝ်ႋလှ်။
လာခုဂ်ဍေခါင်ႋစူး
[edit | edit source]ကိုဝ်ဏိင်းဍေအေထံင်ထာင်လာခုဂ်ဖိုင်ဏှ် ပ်ုဖၠုံယှိုင်ယှင် ဖေါဟ်လ်ုဖးမာပ္တံင်ဝေ့ အ်ုထူ့ရူ့ လာခုဂ်ခါင်ႋစူးဏှ်လ်ု။ မောဝ်ႋဖာ ဖီ့ဖူ့ဖေါဟ်လီလ်ုဍံင်းလ်ုစုဂ်ဏှ်သီးခါင်ႋစူးဆေဝ်ႋ ဍေစုဂ်ဏှ်သီးခါင်ႋစူးဆေဝ်ႋ ဍေစုဂ်ထိင်ႋဆာင့်ဆာ လ်ုဍံင်းလ်ုစုဂ်ဏှ်သီးခါင်ႋစူးဆေဝ်ႋ ဍေၜုဂ်ထိင်ႋဆာင့်ဆာႋ လ်ုဍံင်းလ်ုစုဂ်သီး မာကံင်းဝေ့ဆေဝ်ႋထိုင်တ်ုဝါန့်သာ့သီး ဆ်ုခါင်ႋစူးဏှ်မာဝေ့ဆေဝ်ႋ ခါင်ႋကံင်းကုံၜုံးသ္တေင်ႋဆ်ုမာဏှ်သီးမာကံင်းဝေ့ တ်ုဝါန့်အးအးလေံဆေဝ်ႋဏှ်လှ်။
ခါင်ႋကံင်းစူးၜေ့ဏှ်သိုဝ်လ်ုဖး လ်ုလာအ်ုၯူ့ၯာဖိုင်ဏှ်မာဝေ့အေးခါင်ႋဝေ့လ်ုလာခုဂ်ဖိုင်ဏှ်လှ်။ ခါင်ႋစူးလ်ုလာခုဂ်ဖိုင်ယိုဝ် မွာဲတ်ုယှာႋဏှ်အ်ုခဝ့်ပ်ုယဝ့်အှ်ဝေ့ ယိုင်ယိုင်ကျးကျးလှ်။ မွာဲအ်ုမာကြင်ထၟင်ႋဝေ့အေး။ ဆ်ုလ်ုဏိင်းအ်ုထင်ႋဖိုင်ဏှ် လာခုဂ်ဖိုင်ယိုဝ် မွာဲဆ်ုဆိုင်စွးသ်ုကာဝေ့ လာလ်ုၜိင်းယိုဝ်လှ်။ ဆ်ုဏှ်အ်ုခေါဟ်စံင် ပ်ုဖၠုံဆ်ုခၠါင်လဝ်ဆေါဝ်အှ်ဝေ့ "လာခုဂ်အှ်ေဍုဂ်ဆီးဍုဂ်" မွာဲၜိုဝ်လှ်။ လ်ုၜ်ုယာန်ခဝ့်သီး အ်ုသီးလဝ်ဆေါဝ်ဝေ့ "ဝါဆိုဝါခေါင် ရေဖေါင်ဖေါင်" ဏှ်လ်ု။
လာခုဂ်ယိုဝ် ဆ်ုဆိုင်စွးဝေ့အ်ုခေါဟ်စံင် ဆ်ုစုဂ်ဆ်ုဆာ့သီးအးဝေ့ဆေဝ်ႋလှ်။ ဆေၯံင် လ်ုဏိင်းအ်ုၯင်ႋအှ်ကှ်ေထဝယ် ဆ်ုအင်းဆ်ုအဝ်ဏှ်သီး ယှာလင်တ်ုယာ့ဝေ့ယုဂ်ဏှ်လှ်။ မွာဲလာဏင့်ၜိုဝ်သီး ပ်ုဖၠုံသီးလ်ုဖး ဍေဆ်ုဆိုဒ်ခၠိင်းလင်ဝေ့ဏှ်တာႋ အင်းအဝ်အုဲးစွးမာႋလှ်။ ဍေလင်ဆိက်က်ုလုံ့ဖိုင် ပွါ်သုင်းပွါ်သာ လင်အောဝ်သာဝီႋမေဝ်စွး လှ် ဝေ့အ်ုခေါဟ်စံင် အင်းအဝ်သီး လုက်အးမာႋဆေဝ်ႋလှ်။ မွာဲၜေ့ဆ်ုခေါဝ်ႋၯဝ် ဆ်ုယဝ်ဍးအိုဝ်အေး၊ အုဲးခဝ့်အုဲး၊ လုက်ခဝ့်အးဝူ့ဆးခဝ့်လင်ယှာအ်ုခေါဟ်စံင် သုင်းကေဝ်သာယှာႋလ်ုဖး အေထံင်လာခုဂ်ဖိုင်ဏှ် ဍေဆ်ုအင်းဆ်ုအဝ်ယိုဝ်အ်ုစံင် အ်ုသီးၜးက်ုတဝ်ခေါဝ်ႋသုင်းခေါဝ်ႋသာကိုဝ်ဏိင်းကိုဝ်ၜၠင်ဍေလှ်။ လာဏင့်သီး ဖေါဟ်ဍီဖေါဟ်သးလ်ုဖးဏှ်၊ ဆ်ုၜေ့ဏှ်သိုဝ်သှ်ေယာ့ဝေ့အေး၊ အ်ုသီးအ်ုနိုဝ်ဖိုင်အုဲးဝေ့တာႋ အင်းတ်ုယှာႋဝေ့လှ်။ အင်းလုက်အးဏါင်းလ်ုဆ်ုယဝ်ခါ့ ဍးအိုဝ်လှ်။
ထံင်ဏှ်လ်ုဖိုင့် မေါဝ်ႋဖါသာယှာႋလ်ုဖး စှ်ဆံင်မံင်းၜးဝေ့ အှ်လ်ုမိင်ဏှ်ယုဂ်ဆေဝ်ႋလှ်။ ဖေါဟ်ဍီဖေါဟ်သးလ်ုဖးယိုဝ် မွာဲၜေ့လ်ုဆ်ုယဝ်ခါ့အိုဝ်လိုင်အေး၊ အင်းအဝ်လုက်အးမာႋ၊ အ်ုဏင့်ဆာႋခဝ့်ဃွှဲါႋလင် အင်းအးဏှ်မွာဲအ်ုသီးဏင့်ဆာႋအေး၊ မွာဲဆ်ုထင်းဍိုဝ်လ်ုမိင်လှ်။ မွာဲအ်ုသီးအ်ုဝီလာၯာဏှ်လှ်။ အ်ုသီးအ်ုဝီလာၯာဝေ့ အ်ုခေါဟ်စံင် ဖုက်ပြုဂ်တြယ့်တ်ုခါလ်ုဖးစှ်ဆံင့်မံင်းၜးဝေ့ အှ်လ်ုမိင်ဏှ်ယုဂ်ဆေဝ်ႋလှ်။
ဆ်ုဏှ်အ်ုခါဟ်စံင် အ်ုသီးဝေ့ဖေါဟ်လီလ်ုဖး အ်ုဝီလာၯာဏှ်လှ်။ လ်ုအ်ုသီးဖေါဟ်လီလ်ုဖး အ်ုစူးခေါဟ်လံင်ဏှ် အေခါင်ႋဖှ်ေဍေလူးအွာအေကိုဝ်ထါင်ဝီလာ အေၯယ့်ထာင်ထာင်စါ်ၜိုဝ် ဆ်ုဖူ့ဆၞး စါင်းၯာခွိက်ဝေ့ၯံင်ဖေါဟ်လီလ်ုဖး မ်ုအှ်မုက်ဆံင်းခၠါင့်ထင်းထါင်ဝေ့လှ်။ ဝေ့ဏှ်သိုဝ် အ်ုသီးဆ်ုဏယ်အင်းအှ်ဝေ့လှ်။ ဆ်ုဏှ်အ်ုခေါဟ်စံင် ဖီ့ဖူ့မောဝ်ႋဖါႋလ်ုဖး ခါင်ႋဖှ်ေဝေ့အ်ုသီးဖေါဟ်လီအ်ုစူးဏှ် လ်ုလာခုဂ်ဖိုဝ်လှ်။
ခီသုတေသီလ်ုဖး အ်ုဆ်ုဍး
[edit | edit source]ခီဟ်ုသာၜင်းဖေါဟ်လ်ုဖး ၜးဆာင့်ဍေပ်ုဖၠုံခေါဟ်ထူရူ့ လာခုဂ်ခါင်စူးဆ်ုမာယိုဝ်၊ ကျုဂ်လေံဏေဝ်ႋအ်ုသီး ဆ်ုဍးဆ်ုဆင့်မံင်းဏှ် လ်ုအ်ုလင်လိုတ်ဍေခီအ်ုဆ်ုဍး ဖိုင်ဏှ်လှ်။
ဆ်ုမာခါင်ႋစူးလ်ုလာခုဂ်ဖိုင် ဍေကိုဝ်ဏေဝ်မောဝ်ႋဖါဖီ့ဖူ့ ဍုဂ်အင်းဍုဂ်အဝ် ပူဇဴက်ုလိုဝ် ရာဓနာဆောဟ်ဖးၯေဝ်ဖှ်ေဝေ့သီးယိုဝ်၊ လင်ဖ်ုလိုတ်တာဝေ့ ဍေ"တြုဂ်"ဆ်ုဆိုဒ်ဖေါဟ်သီး လ်ုလာခုဂ်ဖိုင် လေဝ်လင်လ်ုအ်ုသီးလ်ုသွးခေါဟ်အိုဝ်ၯံင်၊ ကိုဝ်ဏေဝ်ႋအ်ုသီးဖီ့ဖူ့မေါဝ်ႋဖါႋ လ်ုအ်ုသီ့ထၠိုင့်ခွိက်လ်ုဖး အ်ုဝိလာဏှ်ဟှံင်၊ ဍုဂ်အင်းဍုဂ်အဝ် ပူဇဴက်ုလိုဝ်ဝေ့ အ်ုဆ်ုဖါ်ဆ်ုမာသီးဏှ်ဆေဝ်ႋလှ်။
အ်ုဆိုဒ်ဏီ့ဆိုဒ်သီး အ်ုဆ်ုဖါ်ဆ်ုမာထူရူ့ဏီ့မိင်ဏှ် လင််ဖ်ုလိုတ်ဝေ့ဍောဟ်ဍောဟ်လေံယုဂ်ဏှ်လှ်။ ဟ်ုဍးၜးၜေ့ဏှ်သိုဝ်လ်ုဖိုင့်တာႋ လင်ၜးဟ်ုမ်ုသှ်ေယာ့ၜးသာ ဆ်ုအ်ုၯာင်ႋအ်ုစံင်းဏှ်သိုဝ်လ်ုဖး စွးစွးလေံဆေဝ်ႋလှ်။
ၜးဏင်ဏင်လဝ်ဝေ့ဍး ပ်ုဖၠုံဖေါဟ်ခါင်ႋစူးလာခုဂ်ဖိုင်ယိုဝ်၊ ဍေတြုဂ်ခါန်ဆိုဒ်ဖေါဟ်သီး မာၜုံးဖီဖူ့လ်ုဆ်ုသွးခေါဟ်ဖိုင် အ်ုထူရူ့သီးဏှ် ၜးဆာၰာလါတ်သာအှ်ဝေ့ ၯေဝ်ၯေဝ်ၜးၜးဆေဝ်ႋလှ်။ လ်ုပ်ုဖၠုံဖေါဟ်သီး လ်ုခၠုဂ်ၯယ့်နုက်လင်ဍာ်ဝေ့ လ်ုခါန်ႋမျောန်မာခါ့အိုဝ်ယုဂ်။ လ်ုအ်ုသီးဝေ့ အှ်ဝယ်လ်ုတြုဂ်ခါန်ႋဖိုင်အ်ုခါ့အိုဝ်ယုဂ် ပ္တံင်မာထင်းဝယ်လာခုဂ်ခါင်ႋစူး ယှောတ်ကိုဝ်လါ ယေါဝ်ႋခွါႋဖီဖူ့ထံင်ပျမေါဝ်ႋဖါႋ ဆ်ုအင်းသံင်အ်ုထူရူ့ဏှ်ယုဂ်။ လ်ုခဝ့်လ်ုအ်ုခါ့ဏှ် မာပျဝေ့ထံင်စိုဝ်လ်ုအ်ုခါ့မူႋဆာ့လ်ုဏီ ၜိုဝ်ဏါင်းယိုဝ်ယုဂ်၊ အ်ုထူအ်ုရူ့ၜေ့ယိုဝ်သိုဝ်ဏှ် မွာဲပ်ုဖၠုံဆိုဒ်ဖေါဟ်သီး အ်ုထူ့ရူ့လင်ႋလီအှ်ဝယ်ယိတ်ယိတ်လေံလ်ုမိင်ယုဂ်ဏှ် ဏယ်အင်းၜး ၯေဝ်ၯေဝ်ၜးၜးယုဂ်ဏှ်လ်ု။
တြုဂ်ဆိုဒ်ဖေါဟ်သီးလ်ုဖး လ်ုအ်ုသီးမောဝ်ႋဖါႋ သီ့ထၠိုင့်ခွိက်လ်ုစံင်းဏှ်အ်ုၯင်ႋ အ်ုသီးလေဝ်လင်လ်ုဆ်ုသွးခေါဟ်ဖိုင်အိုဝ်ၯံင်း ယုဂ်ယာန်းထင်းဝေ့အ်ုထူ့အ်ုရူ့ၜေ့ဏှ်သိုဝ်မာဝေ့ လ်ုလာခုဂ်လင်ထါင်လ်ုခဝ့်ဏှ်သီး ဟ်ုသှ်ေယာ့ၜးဝေ့ယုဂ်ဏှ်လှ်။
ၜးဆာင့်ဍေထူ့ရူ့ဆ်ုဖါ်ဆ်ုမာ ၜေ့ဏှ်သိုဝ်ဏှ် ဟ်ုအင်းစာယေါဝ်ၜးဍေတြုဂ်ဆိုဒ်တၠာပညာ့လ်ုၯာယုဂ်ဆေဝ်ႋ၊ အ်ုဝေ့ဍးလဝ်ဖှ်ေဝေ့ ဟ်ုဖၠုံဆိုဒ်ဖေါဟ်ဍေတြုဂ်ဆိုဒ်ဖေါဟ်လ်ုဖး ၜးဆာင့်ဍေအ်ုထူရူ့ လ်ုအ်ုဖင့်ခေါဟ်လ်ုဖးဏှ် လံင်ပျမာပ္တံင်ဝေ့လာဏှ်မွာဲလာဏင့်လာခုဂ်ဖိုင်လ်ုၜိင်းၰင်ႋသီး လင်ဆင့်လေါတ်သာလာယေါတ်ဍေလာလင်ဏှ်ဆေဝ်ႋလှ်။
ဆ်ုမာအ်ုသာၜေ့ဏှ်သိုဝ်ဏှ် မွာဲအင်းမာဏေဝ်ႋလာ မူဏီမူသင့် လ်ုၜးဍံင်လေါတ်သာၜး လင်ဆင့်သာလ်ုပေဝ့်လ်ုခေဝ့်မွာဲၜိုဝ်လှ်။ "တြုဂ်"ဆိုဒ်သီးမာဏောဝ်ႋဝေ့လာဏှ် မွာဲသူရိယမာသ (SOLAR SYSTEM)ၯံင်၊ ပ်ုဖၠုံဆိုဒ်သီးမာဏေဝ်ဝေ့လာဏှ် စန္ဒြမာသ (LUNAR SYSTEM)ဏှ်တာႋလာယောတ်ဍေလာလင် ၜေ့ဏှ်သိုဝ်လင်ဆင့်သာ အှ်ဝေ့လ်ုပေဝ်ဏှ်ဆေဝ်လှ်။
ဖၠုံဆိုဒ်ဖေါဟ်သီး အှ်လ်ုတြုဂ်ခါန်ႋဖိုင်အ်ုခါ့အိုဝ်၊ အင်းမာဏေဝ်ဝေ့လာဏှ် မွာဲလ်ုလာခုဂ်လင်ထာင် အ်ုခါ့ဏှ်မဝ့်မှ်ဃှင်ႋဍေတြုဂ်ဆိုဒ်ဏှ်လာဏင့်ထံင်ထါင် လ်ုခါန်မျေန်မာဖိုင်အ်ုခါ့ အင်းမာဏေဝ်ထါင်ဝေ့ စန္ဒြမာသ (LUNAR SYSTEM) ဏှ်အ်ုခေါဟ်စံင် ကဲထင်းထာင်ဝေ့လ်ုလာခုဂ်ယေါတ်ထင်းထါင် လာလ်ုခဝ့်ဏှ်လ်ု။
ရာဓနာဖှ်ေဝေ့
[edit | edit source]မေါဝ်ဖါဖီဖူ့လ်ုဖး ခါန်ႋဖှ်ေဝေ့ဖေါဟ်လီလ်ုဖးအ်ုစူးဏှ်၊ ဍေလူးအွာအ်ုခါ့ ရာဓနာဆောဟ်ဖးဖှ်ေဝေ့ ဆ်ုခၠါင်လ်ုဖး ဟ်ုအေယေါဝ်ႋၰယ့်ၰယ့််စါ်ၜိုဒ် မွာဲအ်ုဍုဂ်အှ်ရုံ့ဝေ့ဆေဝ်ႋ ဍေဆ်ုမူ့လာဖှ်ေဝေ့ ဍုဂ်ပါင်လာႋ ဆ်ုအှ်ဆံင်းအှ်ခၠါင့်ဏှ်ဆေဝ်ႋလှ်။
ဆေါဟ်ဖဖှ်ေဝေ့ ပြူးလာၯယ့်ထါင်ႋ ၯယ့်ထါင် ၜေ့ဏှ်သိုဝ်လ်ုဖးဏှ်မွာဲအ်ုမူ့လာႋဝေ့ဖေါဟ်လီလ်ုဖး အ်ုဝီအ်ုလာၯယ့်ထါင်အှ်ၜုဂ်ၰာ ထါင်လါႋဍေအ်ုဏင့်ဆာႋ ဏှ်မွာဲၜိုဝ်လှ်။
ပ်ုဖၠုံဖေါဟ်သီးကိုဝ်ဆ်ုဝီလာ ဟ်ုစါ်ဝေ့ဆ်ုခၠါင်ဏှ် - ဆ်ုခၠါင်ဖၠုံးအှ်ဝေ့ဏီ့ဖၠုံးလှ်၊ ဝီႋလ်ုဖၠုံးဍေလာႋလ်ုဖၠုံးလှ်၊ အ်ုခဝ့်ပ်ုယဝ့်မွာဲဆ်ုဏှ်လဲဏှ်ကြိုဒ်ပ်ုၜးသှ်ေယာ့ဝေ့လှ်။ ဟ်ုအင်းစာယေါဝ်ၜး ဖၠုံတၠါပညာလ်ုဖးတာႋလဝ်ဖှ်ေထါင်ဝေ့ ဝိဏှ်အ်ုခဝ့်ပ်ုယဝ့်မွာဲ ဟ်ုဆ်ုသှ်ေယာ့ဏးသှ်ေ ဟ်ုစါ်ဝေ့ဝိညာဏ်လှ်။ လာႋဏှ်မွာဲဟ်ုလာယှူးလှ်။ ဆ်ုခၠါင့်ဏီဖၠုံး အ်ုခဝ့်ပ်ုယဝ့်ဏှ် ပ်ုလဝ်ၜးသာဝေ့ ပြူး ဖေါဟ်လီသီးဆ်ုသှ်ေယာ့ဏးသှ်ေ ဝိဥာဏ်သီးၯယ့်ထာင်အှ် ၜုဂ်ၰာထါင်လာႋ ၜေ့ဟ်ုဏင့်ဆာႋလာယှူးယိုဝ်ဆာ်၊ ၜေ့ဏှ်သိုဝ်လှ်။ အေၯံင်ဆောတ်ဖးထာင်ဝေ့ ပြူး ဝိလာၯယ့်ထါင်ႋ ၯယ့်ထါင်အှ်ဍေဝဲါ ဍေၜုဂ်ထိင်ႋဆာင့်ဆာႋ ဆ်ုခၠါင်ၜေ့ဏှ်လ်ုဖး အ်ုခဝ့်ပ်ုယဝ့်မွာဲဝေ့ အ်ုဆ်ုသှ်ေယာ့ဏးသှ်ေအှ်လာ လ်ုမ်ုၜးၯယ့်ထာင်အှ်ကုံအှ်ရုံထါင်ဍေမောဝ်ဖါ ဖူဝဲါၜုဂ်ထိင်ႋဆာင့်ဆာဏှ်လှ်။ ဍုဂ်အှ်လင်ဖါဝေ့အေးဏှ်လှ်။
ပြူးလာ ၯယ့်ထါင်၊ ၯယ့်ထါင်အှ်ၯိင်းဖိုင်၊ ၯယ့်ထါင်အှ် ၯိင်းခၠံင်ႋထဝ့်ဖိုင်ယိုဝ် ဆ်ုခၠာင်အ်ုသီးယိုဝ် မွာဲမေါဝ်ဖါ ဖီဖူ့လ်ုဖး မူ့လာဍုဂ်အှ်ကုံအှ်ရုံ့ဝေ့ လ်ုမေါဝ်ဖါဖီဖူ့သုင်းလင်ထဝယ် အ်ုသီးၯိင်းဍောဟ်ခၠံင်ႋထဝ့်ဖိုင်ယိုဝ်ၯံင်၊ ထိုင့်ဖူ့ဝဲါလ်ုဖး ယေါဝ်ႋခွါ့မာၜိုဝ်မာဆိုင်လောတ်သာတာႋ ၜေမ်ုအှ်ၜးယှူးယှူးမုက်မုက်သိုဝ်ဏှ်လှ်။
နာန်ႋလဝ်အင်းလိက်ဏယ်ၜးလ်ုၰေဝ်၊ နာန်ႋခၠဝ်ႋအင်းလိက်ဏယ်ၜးလ်ုၰေဝ်၊ ခၠုံးဆာင်းကျာမာန် ဏယ်ၜးလ်ုၰေဝ်၊ လဝ်ရာဓနာႋဖှ်ေလင့် လဝ်သ်ုတာ် (ဆ်ုသ္တာ်) ဖှ်ေအ်ုဖေါဟ်လီလ်ုဖးဏှ်သီး ကြိုဒ်မွာဲ ဟ်ုၜးလံင်ပျမာဏေဝ်အင်းဝေ့ ၯေဝ်ၯေဝ်ၜးၜးဏှ်လှ်။ ပ်ုဖၠုံဖေါဟ်ယိုဝ် ပ်ုဖီ့ဖူ့ လ်ုဖၠုံအိုဝ်လ်ုဖးသှ်ေယာ့ဝယ်အ်ုခုဂ်တၞာ့လုက်ယုဂ်၊ ဏယ်အင်းဆ်ုယဝ့်မာလှ်။ ဆံင့်မံင်းခီ့ဆံင့်မံင်းထါ် အှ်ယှာခိုဝ်းလှ်။ ဆ်ုအိုင်ဆ်ုသုင်းဏှ် လဝ်ဏဲလဝ်ဍံင်လင်ထဝေ့ ဍေအ်ုမိင် နာန်ႋလဝ့်ဏင်ခၠဝ်ႋဏှ်လှ်။ လဝ်ဍံင်လင်ထဝေ့ ဟ်ုမၞီႋအိုဝ်ခါ်လ်ုဖး ဍေခၠုံးဆါင်းကျာမာန်ဏှ်လှ်။ အ်ုသီးဝေ့ဏှ် မ်ုအင်းလိက်ဏေဝ်ႋဟ်ုလိက်အ်ုၯေဝ်မွာဲအေး၊ မ်ုအင်းလိက်ဝေ့ လ်ုအ်ုအိုင်ခါ်ခဝ့် အ်ုခေါဟ်စံင် ဟ်ုဏယ်အင်းဝေ့အေး၊ ဆ်ုခၠါင်လဝ်ဆိုဝ်အှ်ဝေ့ "ဟ်ုဏယ်ဖၠုံ ဟ်ုလင်လုံ" ဆ်ုခၠါင်ဏှ်သီးအ်ုခဝ့်ပ်ုယဝ့်အှ်ဝေ့ ဟ်ုဏယ်အင်းဖၠုံ ၯူ့ၯာဏှ် ယဝ့်ယဝ့်လ်ုၰေဝ်၊ ဟ်ုလင်လုံလ်ုဆ်ုအိုင်ခါ်ဖိုင်ၯံင်း ဟ်ုမ်ုဍးခံင်ၜးဍေ ဆ်ုထးၯယ့်ဏှ် ဆ်ုသ္တာ်ဖှ်ေဝေ့ဏှ်လှ်။ ပ်ုဖၠုံဖေါဟ်ယိုဝ် ဆ်ုအင်းလိက်အင်းလိုဲ့ယဝ့် အ်ုခေါဟ်စံင်၊ ယှာႋလ်ုဖၠုံလ်ုဖးလဝ်ဝေ့ ၯိုင့်သိင်းဖံင်လင် ၯိုင့်ၜးဖံင်လင် ဝေ့အ်ုခေါဟ်စံင် လင်ၜးဆ်ုကးဆ်ုၯယ်အှ်အးယုဂ်ဖဝ့် ကြိုဒ်ပ်ုမ်ုၜးသှ်ေယာ့လင်သာယုဂ်ဏှ် ဖီဖူ့သီးလ်ုဖးဆ်ုသ္တာ်အင်းသံင်းဖှ်ေဝေ့ၯံင် ခါင်ႋဖှ်ေဟ်ုစူးဍေလူးအွာယိုဝ် လ်ုလာခုဂ်ဖိုင်ကိုဝ်ဏိင်းဍေဆေဝ်ႋဏှ်လှ်။
"အှ်ၜးသွးခေါဟ်ၰေဝ်၊ အှ်ၜးလံင့်ထာ်လ်ုၰေဝ်" ဆ်ုခၠါင်ဟ်ုလဝ်ဆ်ုဏှ်သီး မွာဲဖီ့ဖူ့မေါင်ႋဖါလ်ုဖး ဆ်ုသ္တာ်ဖှ်ေဟ်ုလှ်။ ဆ်ုလ်ုသွးခေါဟ်လံင့်ထာ်ဆ်ုလဝ်ဝေ့ အ်ုလင်အ်ုကၠယ်သီးယိုဝ် ဟ်ုမၞီႋၯေဝ်သီးအှ်ၜးဝေ့အေး၊ မွာဲဟ်ုဒွေတ်ပ်ုဝါလ်ုၯေဝ်ၜးသီး အ်ုလင်ႋအ်ုကၠယ်၊ ဍေအ်ုလင်အ်ုကၠယ်လ်ုဍုဂ်ပါင်ၜး ဍေအမင်္ဂလာအ်ုလင်ႋကၠယ်လှ်။
"ၯယ့်ထါင်ပါတၠာက်ုသှ်ေ"၊ "ၯယ့်ထါင်ပါတၠာက်ုဆင့်" "ၯယ့်ထါင်ပါတၠာဆိက်ဏါ" "စူးမေါဝ်စူးဖင့်" "ၯယ့်ထာင်ပါတၠာစေဝ်ဓံင် မၞိက်သိင်ႋလာ့" ဆောဟ်ဖးဖှ်ေဝေ့ ဆ်ုခၠါင်ၜေ့ဏှ်သိုဝ်လ်ုဖး မွာဲမေါဝ်ဖါလ်ုဖးဆ်ုမူ့လာဝေ့လ်ုအ်ုဖေါဟ်လီသီး ဍုဂ်ပါင်လာႋဆာ် ဍေက်ုသှ်ေက်ုဆင့် ဆိက်ဏါၜူးမေါဝ်ႋၜူးဖင့် လ်ုဖးဏှ်လှ်။ ဆ်ုသ္တာ်ဖှ်ေဝေ့ လ်ုအ်ုကျုင်းက္ထူ့လ်ုအှ်ၜးဏှ်ဆေဝ်ဍေဒြပ်ခ်ုသိုဝ်လ်ုဖး ဍုဂ်ပါင်လိုင့်ၰိုဲဝေ့ဏှ်ဆေဝ်ႋလှ်။ ထံင်အ်ုယှင်းယ နုံ့ဏါၜးလ်ုၰေဝ်၊ ၜေ့လ်ုယှင်းယနုံ့ဏါၜးသိုဝ် ကၠေစိုဒ်ကုက်ၯယ်ဆ်ုဖါ်ဆ်ုမာ ကၠေစိုဒ်ပ္တုံစေဝ်လူႋဓံင့်ဖဝ့်သီးဏှ် ၜေ့မ်ုသှ်ေသိုဝ်လဝ်သ္တာ်ဖှ်ေဝေ့ ဆ်ုခၠါင်အင်းသံင်းသီးဏှ်လှ်။
ပြူးလာၯယ့်ထါင် ၯယ့်ထာင် အှ်မုက်၊ ၯယ့်ထာင် ဆံင်းခၠါင့်ၯယ့်ထါင် အင်းအုဲး၊ အာင်းလုံႋထေံ၊ အာင်းထါခါႋ၊ ဆံင်းၜေ့ခၠီးဆ်ုဆောဟ်ဖဆ်ုဝေ့သီးယိုဝ် မွာဲဝေ့မ်ုဍုဂ်ပါင်ဍေဆ်ုအှ် ဆံင်းအှ်ခၠါင့် သိုဝ်ဖုဂ်ဘာရာဓနာႋဖှ်ေ ဆောဟ်ၜုံးဆောဟ်ၯေဝ် ဖှ်ေဝေ့ဏှ်လှ်။
လ်ုအ်ုဝီႋအိုဝ် သင့်ဂၟီသင့်ဃာ့နာဲတ်ုပို သီးအ်ုၯင်ႋ ဒကါဂမၠိုင့်လ်ုဖးခါင်ဖှ်ေဝေ့စူးလ်ုလာခုဂ်ဖိုင်ယိုဝ် အ်ုထူ့ရူ့လ်ုမိင်ဏှ်သီးအှ်ဝေ့ဆေဝ်ႋလှ်။ ပ်ုဖၠုံဆိုဒ်ဖေါဟ် ကၠာလ်ုဝါ်ဖါဍောဟ် ဖူ့ကျာ်စာဖဝ့်ဟ်ုကေါဝ်ဝေ့(ဖူ့ကျာ်စန္ဒာဝရ)သီးအ်ုခီ့ခါ့ဍးအိုဝ် အ်ုထူ့အ်ုရူ့ၜေ့ဏှ်လ်ုဖးအှ်ဝေ့လှ်။ အ်ုခါ့ၜိုဝ်ဏါင်းယိုဝ်ဏှ် သင့်ဂၟီသီးဏှ် ခါင်စူးယှောတ်လာ အှ်လ်ုအေးလှ်။ (လ်ုမွာဲ သင့်ဂၟီဆ်ုမာလှ်)။
ဆ်ုလ်ုဟ်ုမာပ္တံင် လာခုဂ်ခါင်ႋစူးၜုံးသ္ဘေင်ႋယိုဝ် အ်ုဆ်ုဖါ်ဆ်ုမာလ်ုဖးအင်းတာင်လင်ဖှ်ေဝယ် အ်ုထူ့အ်ုရူ့လ်ုမိင်ယိုဝ် မွာဲအ်ုခဝ့်ပ်ုယဝ့်အှ်ဝေ့ ဍောဟ်ဍောဟ်လေံဆေဝ်ႋ ပ်ုဖၠုံဖေါဟ်ၜေ့မ်ုအှ်ကုံအှ်ရုံ့ ယေါဝ်ခွါႋထာလောဟ်သာအှ်ၯင်ႋမွာဲဆေဝ်ႋ ၜေ့မ်ုယေါဝ်ႋခွါႋမေါဝ်ဖါဖီဖူ့ အ်ုဂုဏ်အ်ုတာဏှ် မ်ုသှ်ေဆေဝ် ၜေ့ဆ်ုအှ်ဆံင်းအှ်ခၠါင့် အှ်ဝေ့ၯံင်၊ ဆ်ုအှ်ဆ်ုဆံင့် မ်ုဍုဂ်ပါင်ယိုဝ်ၰိုဲသိုဝ် ဖှ်ေဆ်ုသ္တာ်ဖှ်ေဝေ့ဆေဝ်ႋ အ်ုခေါဟ်စံင် ခီအ်ုခါ့ယိုဝ်သီး ပ်ုဆိုဒ်ဆးဖေါဟ်အ်ုၯင်ႋ ကြိုဒ်ဟ်ုၜးမာလံင်ပျ မာၜးပ္တံင်ဝေ့ ကိုဝ်ဏိင်းဍေဏ်ှလှ်။ အ်ုထူ့အ်ုရူ့အ်ုဝေ့ယ်ုဝ် လ်ုအ်ုဝီႋအိုဝ်သီးမာဝေ့ယုဂ်၊ ၜိုဝ်ဏါင်းယိုဝ်သီး ပ်ုမာပ္တံင်ကိုဝ်ဏိင်းဍေယုဂ်။ ကေခါင့်ခိုဝ်းသီးပ်ုမ်ုမာပ္တံင်ၜုံးသ္ဘေင်ႋ လာခုဂ်ခါင်ႋစူးကိုဝ်ဏိင်းဍေဏှ်ဍာ်လှ်။
ယှောတ်ဝိကိုဝ်လါ
[edit | edit source]ပြူး - ဝိနိုဲၯာ လာနိုဲၯာ၊ ၯယ့်ထါင် ၯယ့်ထါင်၊ ၯယ့်ထါင်အှ်ဍေ မောဝ်ႋ၊ ၯယ့်ထါင်အှ်ဍေဖါႋ၊ ၯယ့်ထါင်အှ်ဍေဖီ့၊ ၯယ့်ထါင်အှ်ဍေဖူ့၊ ၯယ့်ထါင်အှ်ဍေ ဖူႋဝဲါထီသိုဝ်၊ ၯယ့်ထါင်အှ်ေဍေၜုဂ်ထိင်ႋဆါင့်ဆာႋ။
ပြူး - လာၯယ့်ထါင်ႋ ၯယ့်ထါင်၊ ၯယ့်ထါင်အှ်လ်ုၯိင်း၊ ၯယ့်ထါင် အှ်လ်ုၰင့်၊ ၯယ့်ထါင်ပါတၠာက်ုဆင့်၊ ၯယ့်ထါင် ပါတၠာဝဝ်ၜိင်း၊ ၯယ့်ထါင်တာင်ဍောဟ်ၜူးမောဝ်ႋၜူးဖင့်၊ ၯယ့်ထါင် အှ်လ်ုၯိင်း ခၠံင်ႋထဝ့်ဖိုင်ယိုဝ်။
ပြူး - ဝိနိုဲၯာ လာနိုဲ့ၯာသီးၯေး ၯယ့်ထါင်၊ ၯယ့်ထါင်ပါတၠာက်ုသှ်ေ၊ ၯယ့်ထါင်ပါတၠာက်ုဆင့်၊ ၯယ့်ထါင်ပါတၠာ ၜူးမောဝ်ႋၜူးဖင့်၊ ၯယ့်ထါင်ပါတၠာ စေဝ်လူႋဓံင့်ဖဝ့်၊ ၯယ့်ထါင်ပါတၠာၰုဂ်ကၠေါဝ်။
ပြူး - လာၯယ့်ထါင် ၯယ့်ထါင်၊ နာန်ႋလဝ့်အင်းလိက်ဏယ်ၜးၰေဝ်၊ နာန်ခၠဝ်ႋအင်းလိက် ဏယ်ၜးၰေဝ်၊ ခၠုံးဆာင်းကျာမာန်ဏယ်ၜးၰေဝ်၊ ပြူးလာၯယ့်ထါင် ၯယ့်ထါင်၊ အှ်လ်ုဍုံဖိုင် ဌါန့်ဖိုင်၊ အှ်ၜးသွး ခေါဟ်ၰေဝ်၊ အှ်ၜးလံင့်ထာ်ၰေဝ်။
ပြူး - လာၯယ့်ထါင်၊ ၯယ့်ထါင်အှ်ဆံင်း၊ ၯယ့်ထါင်အှ်ခၠါင့်၊ အာင်းလုံႋထေံ၊ အာင်းထါခါႋ ဆံင်းၜေ့ခၠီး၊ ဖၠဲၜေဖၠာႋ၊ ယုက်ထဝ့်လာႋလ်ုယာလ်ုကါ။
ပြူး - လာၯယ့်ထါင် ၯယ့်ထါင်၊ ၯယ့်ထါင် ပါတၠါယုက်၊ ၯယ့်ထါင် ပါတၠာသာ၊ လ်ုအှ်လိုင် ဆ်ုစုဂ်ဆ်ုဆာ့၊ ပြူး လာၯယ့်ထါင်၊ ၯယ့်ထါင်၊ ခေါဟ်အွာယင်ႋလူးထိုဝ်၊ ပြူး လာၯယ့်ထါင် ၯယ့်ထါင်ခေါဟ်အွာယင်ႋလူးထိုဝ်။
ဆောဟ်ဖးဖှ်ေဝေ့ ၜေ့ဏှ်သိုဝ်ၯံင်၊ ဆောဟ်ဖဖှ်ေဆာႋဏှ် "ဝိနိုဲ့ၯာ၊ လာနိုဲ့ၯာ၊ ၯယ့်ထာင်ထံင်ႋယုဂ်ၯး" သိုဝ်ထီးအင်းစာ ၜေ့ဏှ်တာႋ၊ ခါင်ႋစူးဆာႋဏှ်၊ ၜါ်ထင်းစူးဆီ့ၜံင်၊ "ၯယ့်ထာင်ယုဂ်" လဝ်ထင်းဖှ်ေထာင် မွာဲၜိုဝ်လှ်။