Wp/kiu/Waxtqesê Zazaki
Waxtqesê Zazaki
mana
[edit | edit source]Wextqıse, çekuya ke zıwan de ‘kerdene, hal u biyaena’ çi ya ki merdumi ifade kena.
antene
[edit | edit source]Zazaki de wextqısey gorey kes, amare, wext, modus u cınsi anciyenê.
rabırriyaene
[edit | edit source]Cumla de cagırewtena wextqısan ra gore, wextqıseyê pırri u wextqıseyê yardımkerdoği estê.
Hetê awankerdışi ra ki wextqısey bırriyenê ra (yanê rıstım, cumla de cagırewtene u mana).
aktif u pasif
[edit | edit source]Zazaki de dı cınsê wextqısan estê, nê aktif u pasifê. Halê wextqısan hetê kerdoği ra 'aktif'o u hetê biyaoği ra ki 'pasif'o.
transitif u intransitif
[edit | edit source]Gorey halê wextqısan be obje ra, wextqısey bırriyenê ra dı gruban. Nê wextqıseyê transitif u intransitifê. Wextqıseyê ke objeo direkt gêne /cênê cıra wextqıseyê transitifi, êyê ke objeo direkt nêgêne /nêcênê ki cıra wextqıseyê intransitifi vaciyenê.
partizip
[edit | edit source]Wextqısan ra gorey zemiranê kesan ra partizipi yenê meydan. Nê yenê mana sıfet u naman. Ninan ra dı hali estê, nê agentivpartizip u präteritalpartizipê.
| partizip | neri | ma[y]ki | xeylê | |
|---|---|---|---|---|
| agentivpartizip | -oğ | -oğe | -oği | |
| präteritalpartizip | -e | -iye | -ey |
wextqısan ra vıraştena naman
[edit | edit source]Eke rıstımê wextqısan ra dıme peybend -(y)ış ame, nê benê name. Labelê mesderê wextqısan ki merdım şeno (cumla de) zey naman bıgêro /bıcêro.
mesder
[edit | edit source]Mesderê wextqısanê Zazaki ebe peybend -ene qediyeno. No peybend bestiyeno ra rıstımê (wextê veri) wextqısan.
rıstımê wextqesan
[edit | edit source]Zazaki de hirê rıstımê wextqesan estê.
| rıstımê wextê nıkay | rıstımê wextê veri | rıstımê modusê waştene | |
|---|---|---|---|
| -en- | -ø-, -d-, -t-, -ıt-, -na-, -a-, -iya-, -niya- | bı-…rıstımê wextqısey (bê rıstımê wextê veri) |
Wextqıseyê Zazaki ebe rıstımê wextê veri u peybend -ene vıraciyenê. Ninan ra Zazaki de heşti grubi estê: