Wp/kiu/Vatena verênu
Vatena verênu
Vatena vırenu ra "qesê vırenu" ki vajino. Vatenê vırenu ki edebiyatê xelki ra say benê. Ferqê na torê edebiyati ve edebiyatê bini ra, uyo ke, ho ve ho, tek teyniya nêvajino. Wertê qesey ker dene de qal ke ame ra, o waxt hurendi de vajino ke, vatoğ qesa ho ispat kero, raşt vezo. Vatenê vırenu qesunê wesu ra yenê meydan ke, hem kılmê, hem zelalê, hem ki raştê.
İne de manê ho teko, jüyo. Eve dı maney fam nêbenê. Mordemi ke wertê jü durımi de nêzana ke se bıkero, ho sas kerd, o waxt vatenê vırenu, cırê jê roştia çılaê. Na durım de vatena vırenu, rae cı salıx dana, vezena roşti, aqıl dana cı, derse dana cı. Mordem ke bêqerar mend, taê vateni, ya vanê “bıke” taê vanê "meke".
Nuştoğ: Zılfi Selcan
Nımunê vatena verênu
[edit | edit source]- aqıl
- Aqıl eve pere nino rotene.
- Aqıl serru de niyo, sare dero.
- arebe
- Arebe ke dêmdiya, zaf mordemi rae musnenê cı.
- astor
- Astor asporê ho naskeno.
- Astor gore asporê ho hirreno.
- Astor gore ho nê, gore asporê ho remeno.
- Astori rê zengi, zengi rê aspor.
- awe
- Awa bêvenge ra bıterse.
- Awa ke her tım yena, kevze nêcêna.
- Awa ke yena çalıkê ho ve ho vırazena.
- Awa şipe ra meterse, awa merdiye ra bıterse.
- Awe ke qav de mende, boe kuna cı.
- Awe sona qum maneno.
- belğer
- Belğero, ber ve bero.
- bêbextiye
- Bêbextiye karê cüamerdiye niya.
- bıze
- Bıza arnoğe boka vergiya.
- Bıza ke mali ra bırriya, bena boka vergi.
- biyaene
- Hata biyaene biya ke, nêbiyaene ra sare serperno.
- cêniye
- Cêniye esta çê vırazena, cêniye esta çê vêsnena /rıznena.
- cınıtene
- Çêverê keşi mecıne, keşi ki çêverê to nêcıno.
- ci
- Barê ci ki ciyo, pırtıkê ci ki ciyo.
- çêver
- Çêverê Heqi her dayım rakerdeo / rakerdiyo. (Çêverê Heqi her waxt rakerdeo.)
- çhem
- Çhem her tım qotê niano.
- Çhem oncino dengız.
- çım
- Çımo jü ke berva, çımo bin nêhuyino.
- Çımo vêsan selıka noni dero.
- çi
- Çiyê na dina, na dina de maneno.
- Her çi waxtê hode beno.
- çüal
- Çüalo thal pawa nêvındeno.
- dare
- Dara huske çewt nêbena.
- dele
- Dele ke qızvane biye, kutıki Helev ra yenê / resenê.
- derd
- Derdê ke bi, derman ki esto.
- dest
- Dest deşti ra berzo.
- dês
- Dêso raşt nêrıjino.
- dik
- Diko ke bêwaxt vengdano, sare cıra kenê.
- dina
- Dina faniya.
- Dina keşi rê nêmanena.
- diyaene
- Meke mevine, bıke bıvine!
- doman
- Domani ke awe sımıte, mori ki pêskarê /qarsê cı nêbeno.
- dost
- Dost ve, dostê to bıvê /benê.
- ga
- Ga mıreno, çerme maneno; mordem mıreno, name maneno.
- Gao arnoğ boka vergiyo.
- genım
- Coru xılt biyo genım?
- Genım coru biyo xılt?
- goynaene
- Tı ho megoyne, va sar to bıgoyno.
- guk
- Gokê çey, gaê çey ra nêterseno.
- Guk ki vano, ez gau(ne)!
- gule
- Eve jü gule usar nino.
- Gule bê teli nêbena.
- hard
- Hard ke hardo, rozê yena lerzeno.
- hedıle
- Hedıle ke dest ra vejiye, reyna nina.
- Heq
- Heq derd dano, dermani ki dano.
- Heq mıde yar vo, va dina mıre bar vo.
- tora cor Heq esto.
- her / here
- Her çı zaneno wenca buro.
- Here ra vato ”mıjdania mı bıde, kuriyê to biyo,” vato “barê mıno ke mıro vo, mı kuri ardi, nêardi ke barê mıno mırao.
- Heri vato: “Semera mı ke mıra biye, barkerdoği zafê.”
- Heri ra vato “veyvê to wazenê,” vato “ya awa ya ki koliyê.”
- Her ke hero, jü rae kuno çamurri.
- Her ke hero, jü rey gıneno çamure ro.
- Her ke kata şêro, semera ho hazıra.
- Howt aznê heri biyê, şiyo verê çhemi pêro ho vira kerdê.
- herremus
- Herremus wele kıneno, keno (ra) ho ser.
- hewn
- Hewnê diyo horê, qesey kon torê, taê ciran dê, taê burê.
- jür
- Jüri keşi rê çê nêvıraşto.
- Jür key raşt vejiyo.
- kam
- Kam çı bıkero, ae vineno.
- Kam ke berz perreno, cêr niseno / kuno.
- Kam ke Heqi ra nêterseno, eyra bıterse.
- Kam ke jüri ra düriyo, Heqi ra nejdiyo.
- Kam vano ke, “Doê mı tırso“.
- kar
- Karê ewrey meverde meşte.
- Karê waxti, pasaê texti.
- kemere
- Kemere caê /hurêndiya ho de gırana.
- Kemere ke kılasunge ra vejiye, peyser nina kerdene
- Bıke bıvine, meke mevine. (Meke mevine, bıke bıvine!)
- Heq i(n)san sas mekero, sas keno kas mekero, kas keno ki, la las mekero.
- Kerdoğ xeleşiyo, nêkerdoğ nêxeleşiyo.
- kerge
- Kerge awe wena, ho sero Heqi de niadana.
- kes
- Her kes sıra hover de.
- Kes ustına Sılêmani nêbiyo.
- kundez
- Eve khoçıke da are, eve kundez kerd vıla.
- ko
- Ko çıqaşi ke berz vo, rozê lınga mordemi kuna ra cı.
- kutık
- Alvozu de yeno, kutıku de sono.
- Kutık çı zaneno jiare çıka.
- Kutıko ke ron buro, sanıke verê çımi rawa.
- Kutıko ke zaf lowa, rew kuno.
- Kutıki lawenê, meymani raa ho ra sonê.
- Kutıko zeğel vergi ano mali.
- leyır
- Leyırê mori bêağu nêbeno.
- lınge
- Bıze ’ve lınga ho, miye ’ve lınga ho.
- merdene
- Merdene karê cüamorduna.
- Merdime pia, mendime pia.
- mordem
- Mordem jü reê yeno dina, jü reê ki mıreno.
- Mordem ke çı kıvar kerd, ey vineno.
- Mordem ke gına waro, dest erzeno ra hover.
- Mordemo baqıl qesa ho pêmeno, ora tepia vano.
- phoşti
- Phoştiya ho hard nina.
-do vere gayro, ga vatoke "ax phoşta mı"
- pısınge
- Pısınge ke şiye, dewran kuno merri.
-Pisınge ra vato ciê tu melemo, vasta siya welê eşta ser..
- qatıre
- Qatıra hirre sare deznena.
- qese
- Qese fek ra vejino.
- Qese jü rae fek ra vejino.
- Qese qesey keno ra.
- Qese zerno.
- qesey kerdene
- Dost ver de, dısmen pey de qesey keno.
- rae
- Rae eve şiyaene qedina.
- raştiye
- Raştiye ra düri mekuye.
- reştene
- Ko koy nêreseno, qul reseno quli.
- ri
- Fek vano, ri sermaeno.
- Ri ri ra sermaeno.
- roze
- Dost ’ve dısmeni ra roza tenge de nas benê.
- Roze ke vêrde ra, peyser nina.
- sar
- Sar zaneno ke sımade thoa çino.
- theyr
- Her theyr zonê hode waneno.
- torn
- Laz zerdıko, torn dendıko.
- vatene
- Tı hora rınd mevaze, va sar tora vazo.
- vas
- Her vas koka ho sero roeno/beno qewe.
- vêsaniye
- Cao ke nêbena mırd, vêsaniya ho kefs/eskêra meke.
- vışiyaene
- Koti de (ke) bariyo, uza de bıvışiyo
- vorek
- Voreko hewl koz de beliyo.
- xatır
- Xatırê kutiki çino, xatırê wairi esto.
- zon
- Zon her çi ra şireno.