Wp/kiu/Rençber Eziz
Rençber Eziz
Rencber Ezîz, yew dengbêjo çewlîgij o. O, keso verên o ke mintiqê Çebaxçurî de sey yew hozanî modernî deyîrî kirdkî (zazakî) vatî. Çi heyf ke heta ewro zî kesî cayî ey denikerdo. Bi munasebetî na deyîra cêrên (Şûno Şûno), ez wazena bi kilmkî Rencber Ezîzî bidî sinasnayîş. fl
Rencber Ezîz 01.01.1955 de, dewê Çewlîgî Wusifan de ameyo dinya. Nameyî eyo resmî Aziz Berdibeg o. Ezîz derguşê xo de, wexto ke hema yew tuto qij o niweşîyê çiman geno. Bêdoktorî ra bi metodanî prîmîtîfan tedawî beno. Tedawîya xelet ver, yewserre beno ke çimanî xo keno vîndî. Babî Ezîzî eynî serr keyeyî xo bar keno beno Çewlîg. Ezîz, Çewlîg de mehlayê Dere Qeseran de beno pîl. 1968 de dest pêkeno dersê Quranî gêno û çend serrî de beno hafizu’l-Quran. 1971 de binbilerzê Çewlîgî de dadîyê xo keno vîndî. 1972 de Ezîz şino Îstanbul û uca de Mektebî Mewlidxaneyî Çemberlîtaşî de wûneno. Eynî serr Mektebî Cemîyetî Koran de wendiş û nuşiş museno. O, nê cemîyetî de dest bi xebatê muzîkî keno. Yew mudeto kilm de cenayîşî sazî museno û bi embazanî xo ya vejîyeno turneyan û konseran dûno. O wext Tirkîya û Kurdîstan de yew perr ra xebata sîyasî ya welatperweran rûmitîyen, perro bîn ra zî dewlet û faşistanê sîvîlan hêriş (gale) kerdîyen welatperweran ser. Rencber Ezîzî hêzanî welatperweran het de cayî xo geno û dest pêkeno besteyanî xo virazeno. Tayê besteyanî Ezîzî yê verênan de tesîrî Aşiq Îhsanî, Aşiq Mahzunî ûêb. ayseno la o tayê deyîranî kirdkî (zazakî) zî vûno. Ê serran de, Ezîz bi xo deyîranî xo yê kirdkî virazeno. Şîîran zî nuseno û muzîkî nînan o bi xo virazeno. La ge-ge şîîranî Mehdî Özsoyî (Şêx Mehdî Özsoy) zî besta keno û vûno.
Rencber Ezîz semedê xebatê xo ya muzîkî 1977 de tepîşîyeno, hewt
aşmî û new rojî hepisxane de mûneno. 1978 de hepisxane ra vejîyeno û
yeno Çewlîg. Ezîz, Çewlîg de zî xebatê xo dewam keno. Çimî ey kor bî
la o hertim cematî welatperweran de bi. Şorişgêrî Çewlîgî yê serekeyî
embazî ey bî. Ezîzî suhbetan de çi goşdarî bikerdîyen, sey teyîb
girewtîyen. Çîyo ke şorişgêran ra musaynî, şînî şarî rî qalî kerdîyen.
Ey hema-hema her bîyayeyî Çewlîgî yê muhîmî ser o yew besta viraşta.
Rencber Ezîz peynîyê 1978 de şino Almanya û heta mergî xo Almanya
de mûneno. Ezîz, 31.07.1988 de, bajarî Almanya Bremen de xo yew
bînaya berz ra erzeno war û bi no hewa mereno. Heta ewro zî sebebî
mergî ey tam bellî nêbîyo. Yew deyîrê xo de, xo ser o wina vano:
“Ezîz lawikûn vûn
Lawîk weş î
Vêng Ezî imo zafîn gueşî.
Ezîz, lacî Filît Dorêşî
Wê Ezo, wê Ezîz o!
Nîye pîs o nîye temîz o!
Şarî r’ wisar o, tu r’ payîz o!”
Ezîz, Almanya de xebatê xo hêna profosyonel rûmeno. Ewropa de
şewanî kurdan de vejîyeno sehne.
Ey zaf besteyî kirdkî, kurmanckî û tirkî viraştî la tena yew kasetî ey
vejîyo. Nameyî kasetî ey “Hesreta Azadî“ yo. Nê kasetî Ezîzî bi taybetî
mîyanî çewlîgijan de zaf eleqe dî. Hema zî zafî çewlîgijan nê deyîranî
Ezîzî ezber ra zûnî û nê deyîrî fek ra fek vajîyenî. La zaf besteyî Ezîzî
yê ke nê kasetî de çin î zî estî. Ey zaf rey embazanî xo het saz dawo piro
û vato, embazanî ey zî vengî ey bi metodanî primîtîfan girewto kasetan.
Nê kasetan ra çend teneyî kewtî ma dest.
Semedo ke nê deyîrî vîndî nêbî, ez wazen ma
înan ra tayê deyîran Vate de vejî. Nê deyîran ra
yew zî “Şûno Şûno“ ya. Ezîz, na deyîr hîrê
welatperweranî çewlîgijan ser o vata. Hem vate
hem zî besta aîdê Ezîzî ya. Nê hîrê kesî zî embazî
Ezîzî bî.
Serranî 1980 ra heta ewro na deyîr bîya sey
yew deyîra anonîm û mîyanî çewlîgijan de
vajîyena. Semedo ke sey yew belgeyî tarîx de
bimano, ez wazen ma na deyîr Vate de vejî. No munasebet a ez wazen
nê hîrê heme welatperweranî erjîyayan ser o zî çend rêzan binusî û
nînan reyna bîyarî vîrî şarî ma.
Serê mezelê Ezîzî de zegurkî ê wasî kerdo anakî nusneno:
"EY YOLCU DUR.32 SENE AYDINLIĞIN YÜZÜNÜ GÖRMEDİM.AYDINLIĞIN DEĞERİNİ BİL."
"Ey rêwî(rayîvan) vinde. Min 32 serrî ronahî(roşin) nêdî. Kiymetê ronahî bizane."
other version
[edit | edit source]Rencber Eziz 1954 de dewê Çoligi, Wısfun de ame ri dınya. Eke 7 serri de beno, surekan veceno, çımani ho ra beno sêfil. Wextê 1968i Rençber şı medrese; uca de Rençber Quran hıfz kerd. Serrê 1971i zelzelê Çoligi dı mayê Rençberi merd. 1978 de Rençberi ho da kelam u qeydan, deyri besti tê. Serra 1978i de şı Almanya Federale, feqet serra 1988 Rençber merd. Taê vatışan gore Rençber Hannover de binaê da berze ra erziyao war, kışiyao. Mezarê Rençberi hawa dewê Wusfun de.
Serê kerra mezarê Rençberi dı nusiyao: "Ey yolcu dur. 32 Sene aydınlığın yüzünü görmedim. Aydınlığın değerini bil." ("Ey rayedar vınde. Mı 32 serri rüyê roşti nêdi. Qiymetê roşti bızane")
Taê Deyrê (lawıkê) Rençber 'Ezizi
[edit | edit source]- Wusar Diyeno
- Way Way Nina
- Ez Niweşa
- Ina kênek kumca rawa
- Ezo bıra