Wp/kip/ला

ला (Panthera tigris) फेलिडी (Felidae) परिवारला प्यान्थरा (Panthera) वर्ग अन्तर्गतल परिने " घेआे मानु" (Big cats) समुहला पारे भन्दा घेआे सन शक्तिशाली जङ्गली जनावर सा । कुनै समयल पश्चिमल टर्कि, उत्तरल साइबेरिया देखि दक्षिण बालीसम्म भूभागला शिर्ष शिकारीए रूपल राज जइडे आआे जनावर अजेल पूर्वी सन दक्षिणी एसियाला १३ देशरल याज सिमित टाडेले। करिब ३.३ मिटर (११ फिट) खेआे शरीर, ३०० किलोग्राम (६६० पाउन्ड) तौल सन ४ इन्च सम्म खेआे ट्याबो क्हा हा ताने आआे जनावर तोबो भयानक हिंस्रक मांशहारी जनावर सा । घेआे काया सन शक्तिए अलावा लार पँलाऊ अथवा गाढा सुन्तला रंगए भुत्लाए ढाकिऊ शरीरल ताने मोलो पाटाहरूए कारण पनि रङ्ने लायकला तार। लाए अक्याङट टाने ठाडो पाटार मेडे साँघुरिंदै बाआे टाए। लाए छाला एकदमै आकर्षक ताने टाए होकाइ ज आआेलाई सजावटला सामाग्रिए रूपल प्रयोग डोसी। आआे आकर्षणए अकारण पनि छाला सन भुत्लाए लागि लाए चोरी शिकारी अबढीउ। चजेल विश्वल बंगाली ला (Bengal tiger) पार भन्दा मस्त सङ्ख्याल दइसी भने पारभन्दा घेआे आकार टाआे ला साइबेरीयन ला सा ।

उमेर

जङ्गली अवस्थाल रहिऊ लार १० देखि १५ बर्षसम्म बाँचिर भने खोरल थुनिडे ङासिऊ लार २० बर्षसम्म पनि जिउँदो ज रहिर। एकदमै रोट्टा वातावरणीय अनुकुलन क्षमता टाआे आआे जनावर साइबेरीयाए चिसो वातावरण देखि खुल्ला छि मैदान सन उष्ण सदाबहार भूभागरल समेत रैथाने जनावरए रूपल दइसिर।

चुसिने पो

ला मुख्यतय एसियाल, भारत देखि चीन तथा दक्षिणपूर्वी एसियाल दइसि। लाअर जंगली जनावर अटाआे होकाई जंगलल चुसिने जैर । आआेर कुङल तथा झाडील चुसिने रुचिई।आआेराई लागि पर्याप्त ज्याऊ तथा आआेरलाई शिकार डोने सन मोसिने सजिलो टाए। लार साम्राज्यवादी सन साधारणतया बाठङ चुसिने रुचिने जनावर सा। अमी शिकार आवश्यकतालाई पुरा जइने आआेराई तुलनात्मक रूपल घेआे क्षेत्र ओगटिऊ टाए । लाए आआे बानीए कारण घना आवादी।टाआे क्षेत्रल रैथाने जनावरए रूपल लाए अमी अस्तित्व कायम जइसिऊ ले । लाए आधुनिक नौ प्रजाति मध्ये सोमोल प्रजातिर आआे संसारलाई लोप टाडेके भने अजेल सम्म अस्तित्वल रहिऊ ६ प्रजातिर पनि लोपोन्मुख जनावरए रूपल सुचिकृत टाडे लेर। यिटानो टाने प्रमुख कारणर चुसिने पो विनाश, अवैद्य शिकार सन।यामी समुहङाई बाठङङे बानेलाई मानिसी। ऐतिहासिक रूपल रङ्ने ताकन लार प्राचिन मेसोपोटामीया सन ककेसस् क्षेत्रल प्रशस्तरूपल यादइसिजेऊ। अजेल लाए सङ्ख्याल तिब्ररूपल गिरावट हुडिले। एकातर्फ ला संरक्षणए लागि औपचारिक रूपल पहल अटाडे पनि कुडे शिकारी, चुसिने पोए विनाश सन सन्तान उत्पादन क्षमताल हुऊ ह्रासए कारण लाए सङ्ख्याल अझैपनि अपेक्षाकृत वृद्धि टाआे ढुडि माले ।

महत्व

पृथ्वील दइसिने जनावरर मध्ये ला एकदमै प्रशिद्ध सन परिचित जङ्गली जनावर सा । प्राचिन धर्मग्रन्थर तथा लोककथारल पनि लाए प्रशंगर उल्लेख्यमात्राल दइसि भने आधुनिक साहित्य सन चलचित्ररल पनि लाए प्रयोग डोने जइसी। मस्त देशए झण्डारल राष्ट्रिय चिह्नर सन खेलकुदए मस्कटरल लाए आकृतिए प्रयोग जइसिऊ ले। भने भारत लगायत मस्त एसियाली देशरला ला राष्ट्रिय जनावरए रूपल परिचित ले।