Jump to content

Wp/isv/Vojtek (medvěd)

From Wikimedia Incubator
< Wp | isv
Wp > isv > Vojtek (medvěd)
Vojtek (napravo) s poljskym vojinom v 1943 roku

Vojtek (pol.: Wojtek; ang.: Wojtek, Voytek; 1942–1963) byl sirijsky koričnevy medvěd, ktory byl kupjeny kako medvědže na želězničnoj stanciji v Hamadanu (Iran) vojinami poljskogo Drugogo korpusa, ktori byli evakuovani iz Sovětskogo sojuza. Da by dostali jemu jedu i transport, jego pozdněje služebno verbovali kako vojina s redom rednika, i potom naprědovali do korporala.[1]

On sprovadžal boljšest poljskogo Drugogo korpusa do Italije i služil v 22. kompaniji artilerijskoj dostavky. Podčas bitvy v Monte-Kasinu (Italija) v 1944 roku, Vojtek pomagal prěměščati krabky i amuniciju i stal znamenitostju, posěčajuči generalov i državnikov sojuznikov.

Poslě vojny, on byl izvoljnjeny iz Poljskogo vojska i žil ostatok žitja v Edinburžskom zoologičnom parku v Škotskě.

Historija

[edit | edit source]

Vesnoju 1942 roka Vojsko Andersa odjehalo iz Sovětskogo sojuza v Iran, buduči sostavjeno tysečami poljskyh gradžanov, ktore byli deportovane v gulagy poslě sovětskogo vpada v Poljsku v 1939 roku. V času odpočnogo zajezda nedaleko od grada Hamadan na puti v Tehran 8 aprilja 1942 roka, grupa poljskyh vojinov sustrětla mladogo iranskogo hlapca, ktory našel medvěda poslě togo, kogda jegova matka byla zastrěljena lovcami. Jednoj iz gradžanskyh běžencev šred njih, 18-lětna Ireně Bokěvič (pol.: Irena Bokiewicz), velmi poljubil se medvedže, čto pobudilo poručnika Anatolja Tarnověcki (pol.: Anatol Tarnowiecki) kupiti mladogo medvěda, ktory potom provedl 3 měsece v poljskom lagerju běžencev, ktory byl ustanovjeny nedaleko od Tehrana, glavno pod opekoju Ireny.[2] V avgustu medvěd byl podarovany 2. transportnoj kompaniji, ktora pozdněje stala 22. kompanijeju artilerijskoj dostavky, i on byl narěčeny vojinami Vojtkom.

Vojtek prvonačelno imal zagadku s goltanjem i jego krmili gustym mlěkom iz staroj butylky od vodky. Jemu pozdněje načeli davati ovoče, marmeladu, med i sirop i jego često nagradžali pivom, ktory stal jegovym omiljenym napitkom. On takože poljubil kurenje (ili jedanje) cigaret.[3][4] On ljubil boriti se s vojinami i byl obučeny privitati pri prědstavjenju. Vojtek stal prědmetom priteganja dlja vojinov i gradžan i skoro stal neslužebnym maskotom vseh jedinic pobližno. S 22. kompanijeju on prěměščal se do Iraku i potom črěz Siriju, Palestinu i Egipt.[5]

Vojtek jest diminutiv od polskogo imena Vojceh (Wojciech), ktoro znače «ščestlivy v vojně».

Rednik Vojtek

[edit | edit source]
Vojtek s artilerijskoju luščinoju, gerb 22. kompanije artilerijskoj dostavky[6]

Da by prěnesti Vojtka na britansku transportnu lod, kogda jedinica poplynula s ostalym Drugym korpusom od Egipta, da by boriti se zajedno s britanskym 8. vojskom v Italjanskoj kampaniji, Vojtek byl služebno vključeny v Poljsko vojsko kako rednik i byl zaregistrovany kako vojin 22. kompanije artilerijskoj dostavky. Henryku Zahareviču (pol.: Henryk Zacharewicz) i Dymitru Šavlugo (pol.: Dymitr Szawlugo) bylo poručeno opekati jego.

Kako zaregistrovany vojin Kompanije, so svojeju izplatoju, redom i serijnym nomerom, on žil s inymi ljudjami v šatrah ili v osoblivoj drěvěnoj krabkě, ktoru vozili avtomobilom. Po mnogyh razkazah, podčas bitvy v Monte-Kasinu Vojtek pomogal nositi 100-funtove krabky i 25-funtove artilerijske luščiny, vse bez nijednogo upada.[7] V znak poznanja jego popularnosti, centrala utvrdila izobraženje medvěda, ktore nese artilerijsku luščinu, kako služebny gerb 22. kompanije.[8]

Poslě vojny

[edit | edit source]

Poslě konca Drugoj světovoj vojny v 1945 roku Vojtek byl prěvezeny s ostaloj 22. kompanijeju v Bervikšir v Škotskě.

Poslě demobilizacije 15 novembra 1947 roka Vojtek byl oddany v Edinburžsky zoologičny park, kde on provedl ostatok svojego žitja i byl često posěčajemy žurnalistami i byvšimi poljskymi vojinami, něktore iz ktoryh metali jemu cigarety, ktore on prodolžal jěsti, jerbo nikto ne zapaljal jih dlja jego. Čuvanje medij vložilo v popularnost Vojtka. On byl čestym gostem v programě BBC dlja dětij Blue Peter.[9]

Vojtek umrěl v decembru 1963 roka v vozrastu 21 rokov. Na vrěme jegovoj smrti on važil blizno 220 kilogramov i imal rast bolje 1,8 metrov.[10]

Pamet

[edit | edit source]
Pametnik Vojtku v parku Jordana, Krakov

Mnoge pametniky vojinu-medvědu vključajut pametnu dosku v Imperskom vojennom muzeju i skulpturu Devida Hardinga v Muzeju Sikorskogo v Londonu. 25 aprilja 2013 roka Krakovsky gradsky sovět rěšil postaviti statuju Vojtku v parku Jordana. Ona byla odslanjana 18 maja 2014, na 70-lětje bitvy v Monte-Kasinu.[11][12]

13 septembra 2013 roka gradsky sovět Edinbro utvrdil postavjenje bronzovoj statuje Vojtku raboty Alana Biti Heriota v parku Princes-strit-gardens.[13] Odslonjena 7 novembra 2015, ona prědstavjaje hodžečego razom Vojtka i vojina poljskogo vojska. 4-metrovy reljef pokazyvaje put Vojtka iz Egipta do Škotsky s Poljskym vojskom.[14][15]

30 decembra 2011 roka film Wojtek: The Bear That Went to War (Vojtek: Medvěd, ktory pošel na vojnu) byl pokazany na BBC Two Scotland s razkazom od Brajana Bleseda.[16]

Iztočniky

[edit | edit source]
  1. ↑ "Pomnik legendarnego niedźwiedzia Wojtka stanął w Krakowie". Telewizja Polska (na poljskom). 19 maja 2014. Data dostupa: 24 dekembra 2015.
  2. ↑ "O niedźwiedziu, który był polskim żołnierzem". Polonia Włoska — Biuletyn Informacyjny (na poljskom). Vol. 18 no. 1–2. 17 julija 2013. str. 24. Data dostupa: 24 dekembra 2015.
  3. ↑ "Wojtek wraca". Polityka (na poljskom). 2 februara 2008. str. 11.
  4. ↑ "Smarter than the average bear .. by far". Edinburgh Evening News (na anglijskom). 28 mareca 2007. Data dostupa: 15 avgusta 2014.
  5. ↑ Angelos Mansolas (2017). Monte Cassino January-May 1944: The Legend of the Green Devils (na anglijskom). Fonthill Media. ISBN 978-1-78155-602-3.
  6. ↑ Sansone, Adele (9 julija 2013). "'Private Wojtek' alias Voytek, ein Bär im Dienste der Armee". Suite101 (na němečskom). Data dostupa: 15 avgusta 2014.
  7. ↑ Orr, Aileen (1 novembra 2010). Wojtek the Bear – Polish War Hero (na anglijskom). Birlinn Publishers. str. 45. ISBN 978-1-84158-845-2.
  8. ↑ "The Soldier Bear Who Went to War", BBC Outlook (na anglijskom)
  9. ↑ "The story of Wojtek – the soldier bear who was promoted to Corporal". iNews (na anglijskom). 29 dekembra 2017. Data dostupa: 22 junija 2018.
  10. ↑ Angelos Mansolas (2017). Monte Cassino January-May 1944: The Legend of the Green Devils (na anglijskom). Fonthill Media. ISBN 978-1-78155-602-3. At the time of his death, he weighed nearly 500 kilograms (1,100 lb) and was over 1.8 metres (6 feet) tall.
  11. ↑ "Krakow votes for WWII soldier bear statue". Polskie Radio (na anglijskom). 26 aprilja 2013. Data dostupa: 15 avgusta 2014.
  12. ↑ Polski, Pilnuj (13 maja 2014). "Niedźwiedź Wojtek będzie miał swój pomnik w krakowskim Parku Jordana" (na poljskom). Wpolityce.pl. Data dostupa: 15 avgusta 2014.
  13. ↑ "The Statue". Wojtek Memorial Trust (na anglijskom). Data dostupa: 31 mareca 2016.
  14. ↑ McCann, David (29 maja 2013). "Prince Street Gardens statue of Polish army bear". The Scotsman (na anglijskom). Data dostupa: 15 avgusta 2014.
  15. ↑ "Niedźwiedź Wojtek w Princes Street Gardens" (na poljskom). Emito.net. 30 septembra 2013. Data dostupa: 15 avgusta 2014.
  16. ↑ "Wojtek: The Bear That Went to War". BBC Two (na anglijskom). 30 dekembra 2011. Data dostupa: 15 avgusta 2014.

Vněšnje linky

[edit | edit source]

Retrieved from "https://incubator.wikimedia.org/w/index.php?title=Wp/isv/Vojtek_(medvěd)&oldid=6362351"