Wp/isv/Kitajsko pismo
Kitajsko pismo jest hieroglifno pismo, ktoro jest zarodilo se v Kitaju. Tutčas koristaje se za kitajsky (polno), japonsky i korejsky jezyky (čestično). Do srědiny XX sl. to takože sut koristali vietnamsky i čžuansky.
Struktura hieroglifov
[edit | edit source]Hieroglify jest možlivo razložiti na proste elementy, ktore takože jest možlivo razložiti na črky.
Něktore imajut iny vid, kogda vhodet v sostav složnogo hieroglifa, napr.:
- 水 ("voda", "morje", "rěka") izgledaje kako 氵;
- 火 ("ogonj") kako 灬;
- 犬 ("pes") kako 犭;
- 肉 ("meso") kako ⺼;
- 刀 ("nož") kako 刂 ili ⺈;
- 手 ("ruka") kako 扌 i t. d.
Elementy mogut razměščati se raznymi metodami:
- vertikalnoju (jedin element stoji pored inogo, napr., 好 "dobry");
- horizontalnoju (jedin element stoji nad inym, napr., 昌 "cvětajuči");
- okružnoju (jedin element nezamknuto okružaje iny, napr., 匣 "krabka");
- vnutrnoju (jedin element stoji vnutri inogo, napr., 回 "povračati");
- naloženoju (jedin element jest naloženy tako ili inako na iny, napr., 坐 "sěděti").
V grafičnyh slovnikah hieroglify grupujut suglasno osnovnym elementam (ključam). Osnovno odděljajut 214 ključev Kansi.
Črky
[edit | edit source]Každy hieroglif skladaje se iz 9 črk.
| Črka | Nazva |
|---|---|
|
točka |
|
horizontalna črka |
|
vertikalna črka |
|
vozhodeča črka |
|
odkydnuta vpravo |
|
odkydnuta vlěvo |
|
haček |
|
skrivjena odkydnuta vpravo |
|
skrivjena odkydnuta vlěvo |
Varianty napisanja
[edit | edit source]Jest možlivo odděliti dva stilje napisanja něktoryh hieroglifov: tradicijny i ulegšeny. Tute stilje sut byli ustrojene poslě vvoda v Kitaju i Japoniji ulegšenyh pravopisov priblizno v 1930-50 g. Ulegšene hieroglify sut byli stvorjene za ulegšenje učenja i pisanja najtežkyh iz njih.