Wp/isv/Bojeva umětnost

Amerikanske vojovniky praktikujut bojeve umětnosti, 2008

Bojeve umětnosti sut kodifikovanymi sistemami ili tradicijami bojevyh praktik za različnymi cěljami, kako sut samoobrana, vojna ili ohrana poredka, sport, fizičny, mentalny i duhovny razvoj, zabava ili shranjenje nematerialnogo kulturnogo naslědja.

Etimologija

Stil Čenj bojevoj umětnosti Tajczicjuanj v parku v Pekinu, Kitaj

Nazvanje "Bojeva umětnost" proishodi od prěklada Sino-Japonskogo slova s tutym značenjem (Japonsky: 武芸: bu-gei, Kitajsky: 武藝: wǔyì). Bukvaljno, označaje "武 bojevy" i "艺 umětnost".

Termin "Bojeva umětnost" byl spopularizovan v mejnstrimovoj popularnoj kulturě v 1960-1970 lětah, věčšinoju blagodare Hongkongskym filmam o bojovyh umětnosteh, največe znamenite iz ktoryh byli sut filmy s Brjusom Liom (Bruce Lee)

Terminy bojova nauka i bojove nauky široko koristali se dlja označenja vojinskih umětnostij Izhodnoj Aziji prěd 1970-mi lětami, i takože do toj doby koristal se termin kitajsky boks kako nazvanje vseh kitajskyh bojovyh umětnostij.

Stvary i sodržanje

Bojove umětnosti mogut byti harakterizovane i klasifikovane podolg raznyh kriterijev, napriklad:

• Tradične/historiňe ili tutčasne umětnosti: napr., narodna borba protiv modernyh hibridnyh bojovyh umětnostij i podobno.
• S oružjem ili bez oružja.
• Podolg izkoristanyh tehnik
  • S oružjem: podolg tipa oružja (boj s mečom, boj palkami i t.d.)
  • Bez oružja: podolg stvaru boja (zahvaty, udarne tehniky, stoječy boj, borba na zemji)
• Podolg priměnenja ili naměru: samoobrana, bojevy sport, horeografija ili demonstracija form, ozdravjenje ili fitnes, meditacija i t.d.
• V azijskoj tradiciji takože različajut "vněšni" i "vnutrni" stilji.

Podle tehnik

Bez oružja

Bojeve umětnosti bez oružja jest možlivo grupovati na imajuče fokus na udarah, imajuče fokus na tehnikah borby, i na obehdvoh, posledni sut často nazyvane hibridnymi bojevymi umětnostami.

Udarne

• Udary rukami: Boks, Karate, U Šu ("Kun Fu"), Vin Tčunj i mnogo dalših
• Udary nogami: Kikboksing, Taekvondo, Kapoeira, Savat, Karate, U Šu ("Kun Fu"), Tekjon
• Udary loktemi: Bokator, Kun Fu, Karate, Muay Thai
• Udary kolenom: Letwei, Muaj Tai, Bokator, Kung Fu, Karate
• Druge s koristanjem udarov: Bokator, Letwei, Muay Thai, U Šu, Penčak Silat, Taiczicjuanj, Vovinam

Barelief s zahvatnymi tehnikami na hramě Prambanan (9-to stoletje) v Indoneziji.

Zahvatne

• Kydajuči: Hapkido, Dzjudo, Sumo, Borba, Aikido, Šuai Czjiao, Taiczicjuanj, Karate (něktore stilji)
• Bolěvne zamky/Udušenja/Zadrženja: Dzjudzjucu, Braziljsko dzjudzjucu, Keč/restling, Dzjudo, Tcin-na, Taiczicjuanj, Karate
• Napiranja: Dzjudo, Restling, Aikido
• Vězany boj/Klinč: Vin Tčunj, Filipinske bojeve umětnosti, Džit Kun Do, Muay Tai, borba, Dzjudo, Karate (něktore stilji), U Šu (něktore stilji)

S oružjem

Tradične bojeve umětnosti, ktore odnoset se boju s oružjem, često vključajut široky spektr oružija blizkogo boja, vključno rěžučego i koljučego oružja. Tamte tradiciji vkljčajut eskrima, silat, kalaripajat, kobudo, a takože Evropejske historične bojeve umětnosti, osoblivo iz časov Italijskogo Renesansa. Mnogo kitajskyh bojevyh umětnostij takože imajut ovladyvanje oružjem kako čest svojej učebnoj programy.

Poněkogda, trening s jednym odděljnym oružjem može se razsmatrjati kako stilj, čto jest osoblivo vidno v japonskyh bojevyh umětnosteh, s takymi disciplinami kako sut kendzjucu i kendo (meč), bodzjucu (palka) i kjudo (luk). Podobno, sovrěmenne bojeve umětnosti i sporty vključajut moderno fehtovanje, sistemy boju na palicah kako kan-de-kombat, sovrěmennaja sportovna lukostrěljba ili prikladna streljba. Sut i zajimlive bojeve umětnosti s oružjem, izmyšlene specialno dlja fantazijnyh filmov, napriklad gun kata.

Vnešnje linky

• Tutoj članok imaje prěvod iz članka «Martial Arts» v Vikipediji na anglijskom (spis avtorov; dozvoljeńje CC BY-SA 4.0).