Wp/igl/Kano State

From Wikimedia Incubator
< Wp‎ | igl
Wp > igl > Kano State
Kano State
state of Nigeria
Inception27 May 1967 Nwọ́che
Official languageEnglish Nwọ́che
ContinentAfrica Nwọ́che
CountryNigeria Nwọ́che
CapitalKano Nwọ́che
Located in the administrative territorial entityNigeria Nwọ́che
Located in time zoneUTC+01:00 Nwọ́che
Coordinate location11°30′0″N 8°30′0″E Nwọ́che
Office held by head of governmentGovernor of Kano State Nwọ́che
Head of governmentAbdullahi Umar Ganduje Nwọ́che
Executive bodyExecutive Council of Kano State Nwọ́che
Legislative bodyKano State House of Assembly Nwọ́che
Shares border withJigawa State, Bauchi State, Kaduna State, Katsina State Nwọ́che
ReplacesNorthern Region Nwọ́che
Official website Nwọ́che
Category for mapsCategory:Maps of Kano State Nwọ́che
Map

Kano State chi state ka efu ami 36 states ki di ojané Nigeria, ki dì ọwọ northern region efu naíjería.[1] efu ẹgba Luka ku ma che eyi ku ma do kó national census Ku ma Che efu ọdọ 2006, Kano State Chu gbo Ku wewe amonẹ Nana tule chákádudú efu Naijerīa.Alu ki abo National Bureau of Statistics ka efu odo 2006, Kano State chi state ki amo obe nana tule ojane Nigeria ama aja elile domo, Ami company ño domo chakadu.[2][3] Ma chone kano state efu odo 1967 kwefu Northern Region, Katsina State di iba Kano state owo northwest, Jigawa State owo northeast, Bauchi State owo southeast,ma nyu Kaduna State owo southwest.[1] Ene ki chi aboji eyi ku ma do govonor ki di Kano ma ado odu abajio le kò Abba Kabir Yusuf, í wi oji ofe ojo ko'òchu ochu ekelu nolu ogwu nyomela efo odo 2023.[4]

Photo of Kano in December 1930

Ínabëlí

Kano chi ugbo ku ma nya aja kwi egba ìgbele, ene ki dì àja la wà chí Emir Kano Muhammadu Rumfa efu odo 1463 CE.[5]

Ochu ekeji odo ami enefu wi efí ewo Kano egba le ami enefu mi Kano State du ti Northern Nigeria Protectorate.[6] Alu ki de pe Kano state mudi Northern Region Nigeria.[1] Ma nyi Kano state égbe kochu ekelu nolu ogwu nyo mebie efu ódo 1967.[1] Efi odo 1991, ma mi owo ka Kano State du chi Jigawa State.

Aja

Ami aja wewe kí di Kano odu ma la chi aja Kurmi, Kantin Kwari,[7] Sabon Gari , Kofar Wanbai, Galadima , Kurumi , Yankura kpai aja Dawanau.[5] Enwu ku ma ta efu ami aja chi ugbo manyi ami ujenwu.[5]

Ami Ugbo ki di kano

  • Aja Kurmi [8]
  • Olodo Kano gwi eko igbele
  • Gidan Rumfa [9]
  • Kano Zoo[10]
  • Dala[11] kpai Gwauron Dutse[12]
  • Gidan Makama [11]
  • Bashir Tofa Mosque
  • Gidan dan Hausa Museum

Unyi ukoche

Unyí ukoche sakulu èdome megweji

  • Dawakin Tofa Science College[13][14]
  • Rumfa College, Kano

Unyi Ukoche Utogba Unibacìítí

Unyi ukoche utogba melu di Kano odu ma la chi;.

  • Bayero Unibacíìtí kí dí Kano (BUK), eko ku ma nyi chi efu odo1977.[15]
  • Kano State Unibacìītí yí Technology (KUST), eko ku ma nyi chi odo 2001.[16]
  • Skyline Unibacìítí yí Nigeria (SUN), eko ku ma nyi chi efu odo 2018.[17]
  • Yusuf Maitama Sule Uníbacîítì í dí, Kano (YUSMUK), égbe ku ma nyi chi efu odo.[16]
  • Nigeria Police Academy Wudil, foeko ku ma nyi chi odo.[18]

Unyi Ukoche Utogba Poly kpai Colleges

  • Aminu Kano College of Islamic Legal Studies, Kano
  • Audu Bako School of Agriculture, Dambatta
  • Federal College of Education, Kano
  • Kano State Polytechnic

Local government area

Am i Local government ki di Kano chi Ọ̀gbọ̀méji ny'ẹ́yọ́ mele

LGA Ukaluka Ane (km2) Ukaluka Amone Aboji Ewo Postal

Code

Fagge 21 200,095 Waje 700
Dala 19 418,759 Gwanmaja 700
Gwale 18 357,827 Gwale 700
Kano Municipal 17 371,243 Kofar Kudu 700
Tarauni 28 221,844 Unguwa Uku 700
Nassarawa 34 596,411 Bompai 700
Kumbotso 158 294,391 Kumbotso 700
Ungogo 204 365,737 Ungogo 700
Kano Metropolitan Area 499 2,828,861 700
Dawakin Tofa 479 246,197 Dawakin Tofa 701
Tofa 202 98,603 Tofa 701
Rimin Gado 225 103,371 Rimin Gado 701
Bagwai 405 161,533 Bagwai 701
Gezawa 340 282,328 Gezawa 702
Gabasawa 605 211,204 Zakirai 702
Minjibir 416 219,611 Minjibir 702
Dambatta 732 210,474 Dambatta 702
Makoda 441 220,094 Makoda 702
Kunchi 671 110,170 Kunchi 703
Bichi 612 278,309 Bichi 703
Tsanyawa 492 157,730 Tsanyawa 703
Shanono 697 139,128 Shanono 704
Gwarzo 393 183,624 Gwarzo 704
Karaye 479 144,045 Karaye 704
Rogo 802 227,607 Rogo 704
Kabo 341 153,158 Kabo 704
Northern Kano State 8,332 3,143,899 701 to 704
Bunkure 487 174,467 Bunkure 710
Kibiya 404 138,618 Kibiya 710
Rano 520 148,276 Rano 710
Tudun Wada 1,204 228,658 Tudun Wada 710
Doguwa 1,473 150,645 Riruwai 710
Madobi 273 137,685 Madobi 711
Kura 206 143,094 Kura 711
Garun Mallam 214 118,622 Garun Mallam 711
Bebeji 717 191,916 Bebeji 711
Kiru 927 267,168 Kiru 711
Sumaila 1,250 250,379 Sumaila 712
Garko 450 161,966 Garko 712
Takai 598 202,639 Takai 712
Albasu 398 187,639 Albasu 712
Gaya 613 207,419 Gaya 713
Ajingi 714 172,610 Ajingi 713
Wudil 362 188,639 Wudil 713
Warawa 360 131,858 Warawa 713
Dawakin Kudu 384 225,497 Dawakin Kudu 713
Southern Kano State 11,554 3,410,922 710 to 713

Ukaluka

Eko ku ma kaluka amone odo 2006, amone ku ma kaluka chi 9,401,288.[19], Kano State o nwi amone wewe tule ojane Nigeria, state ki roni Kano chi is the Lagos.[20] Ami ichi ki di Kano ojile chi ama kechi kpai Fulani.[21]

Ichi

Ami ichi ki chi ogbogaga Kano State chi akechi kpai fulfulde.[22]

Ami ichi ki nwo di Kano chi Kainji, Moro, Kurama manyi.

Ami One ogbogaga

  • Sani Abacha (1943-1998)
  • Ja'afar Mahmud Adam (1960-2007),
  • Aliko Dangote (Ma bi odo1957)[23]
  • Aminu Dantata (Ma bi odo 1931)
  • Rabiu Kwankwaso (Ma bi odo 1956),
  • Sani Umar Rijiyar Lemo[24]
  • Murtala Muhammed gwi odo1975 ati odo 1976
  • Abdul Samad Rabiu (Ma bi odo1960)[25]
  • Sanusi Lamido Sanusi (Ma bi odo1961)[26]
  • Ibrahim Shekarau (Ma bi odo 1955)

Ijabe

Éne kí chí abojí Kano State chí gobino kí amone chí ijabé ñwu.Éné kí gobino á chí ukólò kpaí mà kù mà mé rola chí abo state house eyí assembly. Efewo kí chí abojí amí efewo kí dí Kano chí Kano ma dó.[27]

Go ge

References

  1. 1.0 1.1 1.2 1.3 "About Kano". Kano State. 2017-12-30. Archived from the original on 2020-05-19. Retrieved 2020-05-19.  Unknown parameter |url-status= ignored (help)
  2. "2006 Census". 2011-05-19. Archived from the original on 19 May 2011. Retrieved 2021-03-14.  Unknown parameter |url-status= ignored (help)
  3. "Nigeria Statistics". Archived from the original on 22 August 2021. Retrieved 14 March 2021.  Unknown parameter |url-status= ignored (help)
  4. "Kano/Katsina: Ganduje, Masari, Gaidam sworn-in – P.M. News" (in en-US). Archived from the original on 4 February 2022. Retrieved 2022-02-04.  Unknown parameter |url-status= ignored (help)
  5. 5.0 5.1 5.2 "Kano Markets". Kano State. 2018-06-06. Archived from the original on 2020-05-19. Retrieved 2020-05-19.  Unknown parameter |url-status= ignored (help)
  6. "CAPTURE OF KANO.". West Gippsland Gazette (Warragul, Vic. : 1898 – 1930). 1903-05-19. p. 6. Archived from the original on December 13, 2019. Retrieved 2020-05-19.  Unknown parameter |url-status= ignored (help)
  7. "Kantin Kwari market Archives". The Guardian Nigeria News - Nigeria and World News (in en-US). Retrieved 2022-12-30. 
  8. "Kurmi market - Daily Trust - Latest News in Nigeria and the World". Daily Trust (in en-GB). Retrieved 2022-12-30. 
  9. "Google Travel". www.google.com.ng. Retrieved 2022-12-30. 
  10. "Kano Zoo: Shortage of animals, unkept environment bother visitors". Daily Trust (in en-GB). 2020-11-27. Retrieved 2022-12-30. 
  11. 11.0 11.1 Webmaster (2012-12-23). "Gidan Makama: The Story of Kano's Famous Museum". Daily Trust (in en-GB). Retrieved 2022-12-30. 
  12. "Goron Dutse Hill | hill, Nigeria | Britannica". www.britannica.com (in English). Retrieved 2022-12-30. 
  13. "HISTORY OF DAWAKIN TOFA SCIENCE COLLEGE KANO STATE". datsosa2000.weebly.com. Archived from the original on February 22, 2022. Retrieved September 14, 2021.  Unknown parameter |url-status= ignored (help)
  14. "Science and Technical Schools Board". www.stsbkano.ng. Archived from the original on June 14, 2021. Retrieved May 19, 2021.  Unknown parameter |url-status= ignored (help)
  15. "History, Facts & Figures | Bayero University, Kano". buk.edu.ng. Archived from the original on May 19, 2020. Retrieved 2020-05-19.  Unknown parameter |url-status= ignored (help)
  16. 16.0 16.1 "BRIEF HISTORY OF KUST WUDIL – Kano University of Science and Technology, Wudil" (in en-US). Archived from the original on July 5, 2020. Retrieved 2020-05-19.  Unknown parameter |url-status= ignored (help)
  17. "ABOUT SKYLINE UNIVERSITY NIGERIA". sun.edu.ng (in English). Archived from the original on June 11, 2020. Retrieved 2020-05-19.  Unknown parameter |url-status= ignored (help)
  18. "Nigeria Police Force". www.npf.gov.ng. Archived from the original on March 4, 2021. Retrieved 2021-03-28.  Unknown parameter |url-status= ignored (help)
  19. Demographic Statistics Bulletin 2020
  20. [1] Template:Wp/igl/Webarchive
  21. "Nigeria Ethnic Groups|Map". onlinenigeria.com. Archived from the original on January 26, 2021. Retrieved 2020-09-17.  Unknown parameter |url-status= ignored (help)
  22. Ibrahim Ado-Kurawa (2003). "Brief History of Kano 999 to 2003". kanostate.net. Kano State Government Nigeria. Archived from the original on December 10, 2009. Retrieved December 7, 2009.  Unknown parameter |url-status= ignored (help)
  23. "Aliko Dangote". Forbes (in English). Retrieved 2022-12-30. 
  24. "Ku San Malamanku tare da Dr Sani Umar Rijiyar Lemo". BBC News Hausa (in Hausa). 2020-11-20. Retrieved 2022-12-27. 
  25. "Abdul Samad Rabiu". Forbes (in English). Retrieved May 28, 2023. 
  26. Quadri Opeyemi (2022-05-09). "List Of CBN Governors From 1958 Till Date". infomediang.com (in en-us). Retrieved 2022-12-30. 
  27. Oguntola Tunde (2022-09-27). "2023: Next President, Govs Must Get Two-thirds Spread, Says INEC" (in en-US). Retrieved 2023-02-23. 

Gba togba