Wp/igl/Igede People

From Wikimedia Incubator
< Wp‎ | igl
Wp > igl > Igede People

Abo Igede chi Nigerian ethnic group[1] yi oganẹ Benue State efu Nigeria.[2] Amọma anẹ Oju kpai Obi local government areas yi Nigeria ma che, ku wewe ma efu ọdọ 2006 dabi aluka amonẹ 267,198.[3] Abalẹ gẹ abo Igede che kpatuka efu state kpai ojanẹ ilẹi. Abalẹ gẹ ma k'ichi Igede language yi Cross River State Ojanẹ Nigeria kpai ami ewo Igede ki dẹ Osun State kpai Ogun State.[4]Ichi Igede chi ẹnẹka efu Benue–Congo languages|Benue-Congo ku ma kpẹru yi akwọra ichi Niger–Congo languages|Niger-Congo.

Ugbo ki dẹ

Oju Local Government Area ma fu ñyi efu ọdọ 1976 mañyi i nẹ ọmẹ kpai Obi, Ado, Konshisha abajoi kpai Gwer East Local Government Areas yi Benue State, Ebonyi kpai Izzi Local Government Areas yi Ebonyi State, mañyi Yala Local Government Area yi Cross River State. Ugwẹta ñwu dẹ efu ewo Oju.[5]

Obi Local Government Area ma fu ñyi efu ọdọ 1996 ugwẹta ñwu dẹ efu ewo Obarike-Ito. Local government area nẹ odu ñwu kwugbo aji Obi ki ya sha efu anẹ lẹ i la nẹ ọmẹ kpai Ado, Otukpo mañyi Oju local government areas yi Benue State.[6]

Ọhiala

Origin: Ogwuchẹkwọ

Abo Igede kwefu ewo Sabon Gida ki defu Edo state eñini i, ma ka ku ma che amọma Agba, chief ki dẹ Sabon Gida Ora. Ọla ki dẹ Alimeji abo Igede kpai amọma Ora jẹ ñwu ma dufu kwọmọ taku ma lo ti Benue state eñini lefu Nsukka yi Enugu state. Ọhiala Igede ki dẹ ma du dufu ku ma che arewa ẹñwu ki che Igbele lefu eli kpai ẹñwu igo, dabi ẹnwu igo ku ma che ku ma dọ "Ego ny'Igede".[7]

Origin: ku ma kọ

Ka kini ma chi amonẹ ki kwefu Ogoja dufu ku ma mu ogwuchẹkwọ kpai uche abo Idoma people|Idoma du ch'ema.[8]

Uja-ibe

Efu Uja-ibe, abo

Igeddefule Benue South senatorial district.[9]

Uche abo Igede

Abo Igede chi ama luchẹ oko ku ma gbẹ akpa, Abacha, Ọpa kpai Uchu. Igede chuñyi ogwuchẹkwọ Igede-Agba, ku ma che ọdọ du ẹgba ki uchu a dufu efu ochu ẹkẹla.[10]

Igede ukpo ogwuchẹkwọ ma chi blue, edudu, kpai efufu.

Abo Igede keju ma

  • Ode Ojowu, [11]
  • Oga Okwoche[12]
  • Peter Okwoche[12]
  • Ogiri Ajene
  • Dr. Stephen Ijaha
  • Otefe-Oghara
  • Prof. (Chief) John E. Enyi

References

  1. "Our Story". Indigenous People of Biafra USA (in en-US). Retrieved 2019-06-28. 
  2. "Igede.org". Igede.org (in en-US). Archived from the original on 2016-05-26. Retrieved 2016-05-27.  Unknown parameter |url-status= ignored (help)
  3. "Brief History". Igede.org (in en-US). 2010-11-10. Archived from the original on 2016-03-27. Retrieved 2016-05-27.  Unknown parameter |url-status= ignored (help)
  4. Olatokun Wole Ayanbode O.F. (April 2009). "Use of indigenous knowledge by women in a Nigerian rural community". Indian Journal of Traditional Knowledge 8 (2): 287–295. Retrieved 2016-05-27. 
  5. https://www.pressreader.com/nigeria/daily-trust-sunday/20140302/282157879169288. Retrieved 2022-05-24 – via PressReader.  Missing or empty |title= (help)
  6. "Obi Local Government Area". IdomaLand (in English). Retrieved 2022-05-24. 
  7. David Agogo (2011-09-02), Ego nyi Igede, retrieved 2016-05-27
  8. Ugbem Confort E. (2013). "The Social Relations of Identity Construction and Reconstruction among Ethnic Groups in Benue State, Nigeria". IFRA E-papers. Archived from the original on 2016-07-17. Retrieved 2016-05-27.  Unknown parameter |url-status= ignored (help)
  9. "Benue Guber & The Dynamics Of Zone C Politics". benue.com.ng (in en-US). Archived from the original on 2015-07-16. Retrieved 2016-05-27.  Unknown parameter |url-status= ignored (help)
  10. Ebhota Eseohe (2014-03-02). "Intriguing traditional wedding rites of the Igede people". Daily Trust. Retrieved 2016-05-27. 
  11. "Nigeria: The Sack of Prof Ode Ojowu". allafrica.com. Daily Trust. 2005-11-28. Retrieved 2016-05-27.  Unknown parameter |url-access= ignored (help)
  12. 12.0 12.1 Odeh Onche (2014-11-01). "Every radio station in Lagos refused to hire me – BBC's Okwoche". Archived from the original on 2014-11-02. Retrieved 2016-05-27.