Wp/fvr/Leel

Leel karâb elléꞌŋ-ii, ná múrtá’ŋ toŋíŋkwa lé-ii. Yé Apiríkaꞌŋ leeljutáŋ leel-lé kúrél. Nama sîŋ táárí in kawe âl karâb tááríꞌŋ-ii nás dákkin ayéŋá 5000 kee nás táárí káwe. Na ye-sí main Nʉ́bɨ́ŋá ge ná karâbelléŋ káwe, in táas-lé 3000 IW, namá da̱ldɨŋꞌíŋ dɨó perra ɨŋɨ. Namaŋ ottô yeeŋ namá ka̱ɨŋ ná lóóŋá soŋŋâ-lé táárí ta̱gɨ̂d pɨe. Leela soŋŋâꞌŋ ere ba̱rʉŋa ǎl jʉtʉ́môŋdǔu ka̱ɨŋ-lé ka̱ɨŋ, asá galla jelló na jatab-lé táárí kawe. Leela tááriꞌŋ ná ka̱ɨŋ kí kila kwaŋ-sí rɨ́gɨ́ŋá ǎl toŋíŋkwaŋꞌíŋ addiŋa-lé wala gal ǎl dééŋ dǔuꞌŋ eré ka̱ɨŋ. Alá yeeŋ-sí ótáŋá nyéttiŋ waar-sí jellóŋáꞌŋ tááríŋá, walagal jabú’ŋ karába káwe. Tááríꞌŋ leela kérrág-sí kí kilalaŋ alá jaiŋꞌŋ dúu ka̱ɨŋɨ. Walagal toŋíŋkwaŋ arrá ka̱ɨŋɨ. Leela íttâ sí-ii nás jʉrnyóꞌŋ ka̱ɨŋ wala gal ǎl ba̱rʉŋa ǎl tʉmʉŋʉl-lé ná karábamáneŋa gé. 

Leela keya-sí ná ka̱ɨŋ kérrég bás kí murtaŋa pârneŋa tálleŋ kawe ásáŋ kwě leelmúrtá rá̱ʉl. Leelamǔrtaŋa ná ka̱ɨŋ bá  baaruŋa gé. Yeeŋ-sí dog-si kí leelajutáŋ tálleŋ kawe ná kwǎ kɨreli.

Ná in á lóŋba ná mǔrtaŋajutáŋ, jutaꞌŋ leela lóóŋá pʉttóŋá-lé díttin ka̱ɨŋɨ naŋ haíla ás ka̱ɨŋɨba. Na leel appâ bi appâ bá dééŋ tʉrge pii. Na alá lóó wa̱ssɨ́e-lé rʉ́nyɨ́ŋá mat níŋ leel dee tog-ii ná illa lóó-sí tɨél.

Namaŋ ayáŋá 25 asá bɨtʉt, kí simeꞌŋ dɨó leelaꞌŋ díígiŋ da̱ldɨŋꞌíŋ dɨó bás nyíítíeŋí. Ayé 1995-lé díígiŋ saa suŋá appá ǎl aáŋé míriŋa 43.7 kéŋá. Na míŋ iladɨo, ná dog dɨ́eŋ sʉŋŋɨŋ nuus píŋítíeŋi ilâíŋ ná kwǎ sʉʉrʉs suŋŋâ kééliŋi, na galla Síin ǎl ayé 2006-le leela míriŋa 11 ka̱ɨ́ŋɨ maraŋ ayé 2017 bá délliŋ míriŋa 3 sǎye.  In namá dééŋ arrá in lóŋ Sííníŋá ása kuuŋe ná leelaꞌŋ jetéréŋá suŋŋâ-sí Apiríka kuleli. Sîni ǎlbás tuuŋa ná Aprîka leelaꞌŋ tééréŋá soŋŋâ julel. Na naa dakkí’ŋ jáwli namá ayé 2006ꞌíŋ-ii, alá dá̱ldɨ́ŋ leela míriŋa 41 kɨɨ́lʉl, maraŋ ottô kí seéŋsee kila-lé níŋ suŋa ittá ge. Maraŋ Apiríka’ŋ jutaꞌŋ leel kɨ́nníe jaluŋtoŋ ila-ii ǎl jágíŋijǔuŋ-lé kee.