Wp/fvr/Kʉrróŋjaná Sʉdân

From Wikimedia Incubator
< Wp‎ | fvr
Wp > fvr > Kʉrróŋjaná Sʉdân

Kʉrróŋjaná Sʉdân dɨó nii gís páálíti kʉrróŋjaná na ulmany'íŋ jáa, kosmaníŋjâm na paáljulúŋjéla Sʉdân-lé. Kʉrsóŋjaná'ŋ kʉrsoŋa appáŋa kwǎ 2010 bá niiŋ ka̱ɨ́ŋ aara na mɨ́nɨ́ná walagal tʉrʉnya, na koróŋulmamerre'ŋ kʉrróŋjaná, na pʉrre. Sʉdân paáljulúŋjááres sasuŋŋá kee míŋ kí paáljulúŋjanáŋ. Kʉrróŋjaná dʉg ǎl-si táárí káwe nii kéŋá 179 TWh na 4 TWh kwa bi kwa míriŋ táas-lé 2008.

Aara na mɨ́nɨ́ná

Aara na mɨ́nɨ́ná suŋŋâŋere kela kâ̠y ásâŋ kwǎŋ toŋa táárí kawéŋí nʉŋ'íŋ jɨ́ro na tokkéŋjeŋ-lé. Na aara jɨ́róŋ suŋŋâ dǐi-sí dog-si mandanyáŋ sabba táárí káwe na dog suŋŋâŋere tûba'ŋ jʉ́to na dééŋ jáa na kí ittâŋere, tumbâg'íŋ jawariŋ-lé. Na kerŋa kí tánaŋa'ŋ sabba dééŋ jányíŋi-lé kóldí dog ká̱rɨ́tɨ́a dɨ́eŋ tááríŋ jáa-lé, in namá ila-ii áláŋ dééŋ tááríŋ jeeŋ kʉrróŋjanáŋ sabba appâkʉŋo íní bokkóte'ŋ sáagaŋa'ŋ ja̱yŋo-lé NYɨrêŋ kelgaŋa-sí dog-si kwa toŋa-lé táárí kawe inna âl kʉrróŋjʉoŋ-ii. Aara na mɨ́nɨ́náŋ kosmoníŋjâm bá tʉ́yyiŋ-si nyǐŋti inna âl bá kwǎŋdiigiŋ suŋŋá ɨndel, namá marraŋ híllâ iske kee ǎl rʉkkoŋa na kurúŋáŋma̱dɨl'íŋ kosmon'íŋ ittíŋjawŋí ittíittí ilâíŋ ǎl-si deemittî-lé walagal elleŋa suŋŋâ-lês táárí kawe. Tánaŋa kwaittâŋ jʉ́rjʉ́reŋ jeeŋ ǎl dǎyiŋlóó it-lê ka̱ɨŋ ǎl ittíŋ lóó írírîŋ negêb-ii ǎl dééŋiŋ kwa kírsíŋol namá yé-ii ná dééŋ teéja kʉrróŋjʉoŋa'ŋ nuusjeeŋ-ii kela sʉʉrʉ́ŋa̱rɨ́ŋá-le, inna ǎl negeb'íŋ-lê kee.

Gâz dʉg

Pʉrre'ŋ joiŋí waar míŋ kí ayé 1960 kí Baar Pukkâŋ baaríŋa̱rɨ́ dog-si gâz dʉg'íŋ kʉmmó koro. Kí 1970 ayéŋá'ŋ túle, na pʉrre'ŋ jʉrgʉ́lóŋjɨmɨrɨŋ kerŋa-lé gâz suŋŋâs bʉ́lɨ́ŋɨ́, marraŋ jʉtʉ́mó in á eŋaba áláŋ dééŋ mandanyáŋ taaríŋjeŋ ila tin lé-ii ǎl gâz'íŋ juluŋa taraas gé. Kí duál Ederáŋ 1988, Sʉdân ʉʉ́ŋjawar piá âl gâz'íŋ jáa ásáŋ tuuŋ ayé tog'íŋ dɨó. Iláíŋ paál ǎl-si in gánníneŋ káwe áláŋ ayé 2002-lé kúró bá marraŋ kʉmmé ná gâz dʉg soŋgolôba míriŋa 85 gʉbʉla kǒel, iláíŋ namá yé-ii ná dééŋ jáa nyéttiŋ ás tuuŋa kí ayé 2010.