Wp/fvr/Julius Nyerêre
.jpg)
Julius Nyerêre, (13 Koósaŋáŋ 1922 – 14 Ederéŋ 1999) Tanzáníáŋáꞌŋ tiríjinnedʉŋo kéŋá asá Tanzánia-sí ta̱bʉ eŋa nás táárí piá na waar Taŋganyíkaꞌŋ kéŋá, míŋ 1960 namaŋ dééŋ tʉɨŋɨ́ŋjaaríŋ-lé 1985 paago.
Ye-sí Taŋganyíka ka̱a̱rɨŋɨ na dééŋ báa-sí Nyerêre Burito (1860–1942) ka̱rɨ̂ŋɨ na yé Zanâkiꞌŋ tabʉ kéŋá. Nyerêre-sí kí Sawahíli ba̱gɨ́ŋʉʉ Mawalimus kɨ́wɨ́e alá dééŋ arrá gʉʉdpáálí-ii, dééŋ tááríŋjawli waarkʉŋo tiríjinneŋa ka̱ɨ́ŋ. Na ye-sí dog nîŋ kí Sawahíli Bâba waa Taifa ka̱rɨ̂ŋɨ alá dééŋ arrá Ba̱rʉꞌŋ Báa-ii. Ayé 1954 yé dog-si nyǐŋí áláŋ Taŋganyíŋáꞌŋ Apirígíáŋáꞌŋ ba̱rʉ́ꞌŋ jɨrgɨ́ŋó piá, alá saasuŋá ta̱gɨ̂t kéŋá áláŋ Taŋganyíka’ŋ dééŋ dítiŋjaari bǎw.
Ayé 1967 namás Apirígíáŋáꞌŋ jɨrgɨ́ŋôŋsimira jɨ́gɨ́ŋɨ́, Nyerêre namá A̱rʉ́sa’ŋ ʉʉ́ŋjawar iwara, asá dééŋ jerriŋ ujamaaꞌŋ arrá rááŋa, (asá suŋŋâ toŋíŋkwa wala gal jɨrgɨ́ŋôŋsimira gáwwíteŋ káwe). Ujamaa ila jerriŋ kéŋá alá kuro nás kééŋ tiríjinneŋa-sí górdóneŋ piá. Maraŋ dog, kééŋ bisaraŋa jombóróꞌŋ jawyâ na lɨ̂ŋgɨ́ŋjâm kí doráterere na julúŋáꞌŋ rájáka̱ɨŋba-lés keeríe. Na waar ayé 1970 lé Nyerêre kééŋ jaaníŋkʉrrodʉŋo-sí jwaŋa íne áláŋ kwa-sí kɨgɨ́al ná suŋŋaŋere tá̱wseŋra̱y káwal. Ayé 1970 juuŋ-lé, Nyerêre kééŋ jaaníŋkʉrrokwǎ-sí núrgú íní ásáŋ ba̱rʉ́ŋkwa suŋŋâŋeré-sí tǎ̱wsera̱ɨ́tá-le kí durú kɨa, na elleŋakwǎꞌŋ konsajaarîŋꞌíŋ ʉʉ́ŋ, namá sîŋ kérréŋ elleŋa sʉél. In talagáŋtáárí namá ba̱rʉ-sí júndí ná duurwǎíŋ-le poí ná jéláŋáꞌŋ na̱mɨ́eꞌŋ jányíŋi-lé lígíŋdʉŋo/ligiŋól eŋa.
Ayé 1985, lia asá kuriŋ-lé ayéŋá weyyéŋá a̱w-lé suŋá óóŋá, namá ná dééŋ juldúŋôŋlóódʉŋo dóŋajaadʉŋo A̱lɨ Hásan Mawinyi-sí kuriŋ dóŋa jáá. Nyerêre Tanzánia-sí ila júndí ná da̱ldɨŋꞌíŋ dɨó ba̱rʉŋaꞌŋ saasuŋá pa̱ga̱rɨŋa na saasuŋá jéláŋáꞌŋ na̱mɨ́eꞌŋ jányíŋiꞌŋ lígíŋkwǎꞌŋ dɨó díg-ii, maraŋ dog jányíŋíŋájíŋáꞌŋ sabba inná a̱a̱pɨŋ na gʉʉdꞌíŋ eré joor ta̱bʉ́ŋjoo suŋŋâꞌŋ baam appâ bawíŋí. Indálaŋ dog, Jʉ́lɨʉs Nyerêre bás ká̱ɨ́ŋ Tanzánia ná guldajá̱gɨdʉŋoꞌŋ jaluŋ-ii. Yé bá kéŋá ná tiríjinnéŋdaara Sama Sa Mapiŋdúziꞌŋ ta̱bʉ kéŋá kí ayéŋá kerŋa oos namaŋ ayé 1990 paago. Na yé ayé 1999 Lóndon kí kewáŋwâwáŋwajaꞌŋ dorá wai.