Wp/fvr/Bladimir Bladimiropích Pútin

Bladimir Bladimiropích Pútin (dééŋ da̱rɨŋ kí duál Ederáŋ 7, 1952), yé Rʉ́ʉ́sia'ŋ tiríjinedʉŋo na jútoŋsa̱ɨ́ŋo waarkʉŋo-ii, na ǎl-si ká̱ɨ́ŋ namaŋ naa ná Rʉ́ʉ́sia'ŋ ba̱rʉ́ŋta̱bʉ-ii. Pútin tuuŋa-si ná ba̱rʉ́ŋta̱bʉ walagal bagel waarkʉŋo-ii míŋ 1999: ǎl bagel waarkʉŋo kéŋá míŋ 1999 namaŋ 2000 na míŋ 2008 namaŋ 2012, na ǎl ba̱rʉ́ŋta̱bʉ kéŋá míŋ 2000 namaŋ 2008 namaŋ míŋ 2012.   Pútin KGB na paalíŋ jútoŋsa̱ɨ́ŋo'ŋ táárí piá kí ayéŋá16, namá yé-ii ná írí ka̱gɨ́e namaŋ sábá'ŋ dʉbʉ́ja kaníe, iláiŋ waar áláŋ tááríjúndí ná tiríjinne'ŋ jaiŋíŋtáárí tɨ̌ɨ Saint Petersburg-lé. Míŋ liiŋ namá Môskow nyaŋá 1996 áláŋ ba̱rʉ́ŋta̱bʉ Bóris Yeltsin'íŋ kuriŋa-lés nyá̱wɨ́ŋɨ́. Yé bʉttêndi táárí piá inǎl A̱kʉ́raŋáŋnya̱w'íŋ Jaan'íŋ Jányíŋíŋájí'ŋ ta̱bʉ kéŋá na Rʉ́ʉ́sia'ŋ Jaan'íŋ Sossogéŋáŋdaara'ŋ bagel, iláiŋ waar áláŋ bagela'ŋ ta̱bʉ kawía kí dúal Koróŋ 1999. Yeltsin'íŋ tááríŋjundíŋ ka̱rɨ́ŋ, Pútin siny'í'ŋ ba̱rʉ́ŋta̱bʉ eŋa, na kôlda oŋŋal-lé ittá iláiŋ ka̱rɨ́ŋ, jʉ́mbʉ́teŋ káwe dééŋ da̱mɨŋ waarkʉŋo-lé áláŋ ba̱rʉ'ŋta̱bʉ eeŋ. Naŋdog asi keer-si jʉ́mbʉt-tʉ̂ɨ jáwí 2004. Iláiŋ ǎl yé kí kʉrɨŋɨ́ŋebede'ŋ dorá tébbiŋ kí da̱mɨŋa a̱w rimbitîti ba̱rʉ́ŋta̱bʉ eŋa, Pútin bagel waarkʉŋo kéŋá asi keer míŋ 2008 namaŋ 2012 Dmítry Medpedep'ŋ dǔu. Yé asi keer ba̱rʉ́ŋta̱bʉ'ŋ jǎ̱ɨ-lé píŋí 2012, naŋ asi keer jʉ́bʉ́teŋ eŋa 2018.

Pútin'íŋ da̱mɨŋ waarkʉŋo'ŋ tin-lé ǎl yé ba̱rʉ'ŋta̱bʉ kéŋá, Rʉ́ʉ́sia'ŋ jombóró nyiíŋís ná díígáŋtúlé nii paago 7% ayé tog-lé, iláiŋ ka̱rɨ́ŋ kí jombóró'ŋ jaáŋotɨmbɨ̂t namaŋ nii appá paago áláŋ kasiŋa 5 eeŋ pʉrre na gáas'íŋ temen-lé. Pútin dog Rússia-sís ta̱bʉ eŋa Sesen jʉ́nsɨ́ŋɨdʉŋo'ŋ deerkóór-le, ǎl yé-ii ná kawŋíe ná sʉʉrʉ'ŋa̱rɨ́-sí kéyé ná dɨ́eŋ kʉrɨŋ'íŋ dɨó kawíe. Inǎl yé bagel waarkʉŋo-ii Medpedep'íŋ dǔu, yé deerkóór-sís já̱lpʉ́ŋo piá Georgia'ŋ ta̱bʉ'ŋ jaari-lé kí deeríŋtáárí na ka̱ldâ̱g'íŋ jaáŋotɨmbɨ̂t. Dééŋ da̱mɨŋ ɨɨskʉŋo'ŋ tin'íŋ dɨo-lé ǎl yé ba̱rʉ'ŋta̱bʉ-ii, Rússia Krimea'ŋ ja̱nyʉ piá na kwa sís dóŋányií Ukraine'ŋ sǎba'ŋ deerkóór-le kí deeríŋtááríkwǎ suŋŋâ, iláiŋ ʉʉ́ŋ namá yé-ii ná dééŋ teéja ba̱rʉŋasuŋŋâŋdɨo'ŋ jattílo na sôŋgoŋáŋjáa'ŋ jʉ́ʉ́r ɨŋɨ Rússia'ŋ írí. Yé dog kééŋ deeríŋtááríkwǎŋ-si Sɨ́rya áddeŋ piá áláŋ-si Bassâr a̱l-Á̱ssa̱d dóŋányií Sɨ́rya'ŋ deerdɨokwaŋ-lé. Dééŋ da̱mɨŋ oŋŋalkʉŋo'ŋ tin'íŋ dɨo-lé ǎl yé ba̱rʉ'ŋta̱bʉ-ii, yé yʉkráin'íŋ gɨ́ɨ́reŋjeeŋ appâs já̱gɨ kí dúál Nooyóŋ 2022, dééŋ juuŋ-lé ba̱rʉŋasuŋŋáaŋdɨo'ŋ dánneŋjeeŋ na játíloŋa suŋŋâ kayé Rʉ́ʉ́sia-lé.