Wp/fvr/A̱lɨ́zabês II

From Wikimedia Incubator
< Wp‎ | fvr
Wp > fvr > A̱lɨ́zabês II

A̱lɨ́zabês II (Elizabeth Alɨkzándar Méeram: 21 Kǒsoŋáŋ 1926 - 8 ʉróŋ 2022) yé Jɨrgɨ́ŋ'íŋ Ba̱rʉ́ŋábakuri  Yáakuri aáŋá dééŋ kʉrɨŋɨŋ-lé naŋ Dumbaaruŋa kerŋa'ŋ toŋkuri aáŋá mǐŋ 6 Noyóŋ, 1952  namaŋ dééŋ wǎy'íŋ tin-lé ayé 2022. Yé ba̱rʉŋa 32 dítinjaariŋ'íŋ yáakuri kéŋá dééŋ jaiŋ'íŋ tin-lé, naŋ deema 15 ba̱rʉ’ŋtɨ́bó kéŋá in tin-lé namaŋ dééŋ wǎy'íŋ tin-lé.  Dééŋ kʉrɨŋɨ́ŋdǔu ayéŋá 70 na soga 214-si óóŋá. Na yé dééŋ kʉrɨŋ Biritânia'ŋ  kʉrɨŋa'ŋ kurrâ-ii Biritánia'ŋ kʉrɨŋ-lé,  na naŋ dog yáaŋa'ŋ ja̱gɨ́l'íŋ kʉrɨŋ kurrâ kʉŋo-ii  yáaŋa'ŋ kʉrɨŋ'íŋ sime-lé.  

A̱lɨ́zabês-sí Maípa-sí (Mayfair), Lóndon ka̱a̱rɨŋɨ na yé kwě waarkʉŋos kéŋá Dʉyʉ́kiŋ-lé kí dééŋ yáa'ŋkwě Yáadʉyʉ́k lia (Ábakuri Jôrj (George VI) na Yáakuri A̱lɨ́zabês, Yáakuri íya kwaŋ.) Yé gʉʉd tóŋ piá namás tuuŋa ná toŋ kuri'ŋ tááríŋá'ŋ arrá rá̱ɨ́ŋél míŋ da̱ldɨ'ŋ deer a̱wkʉŋo-lé.  Kí taanɨ̂liŋ ayé 1947 ye-sí namás Pɨ́lɨp (Philip Mountbattên) nyěŋa, ǎl abbó ila kéŋá asá kwa nyét ka̱lŋɨ̂ŋɨ mǐŋ Gɨrɨ̂k (Greece) na Dɨnemârk. Na dɨ́eŋ jʉ̂sse ayéŋá niin-si óóŋá 73 namaŋ dééŋ wǎy'íŋ tin-lé ayé 2021, na yɨeŋ dogólá oŋŋal-si ka̱ɨ́ŋ: Khárles (Charles),  Ánne (Anne),  Ándɨro (Andrew), na  Ɨ́dward (Edward).  

Niin ǎl dééŋ âbba way kí Nooyóŋ 1952, A̱lɨ́zabês'ŋ ayéŋá 25 ka̱ɨ́ŋ ǎl yé ba̱rʉŋa osona̱w'íŋ dítinjaar'íŋ na ba̱rʉŋa dumbaaruŋa yáakuri eŋa,  Jɨrgɨ́ŋɨŋ Ba̱rʉábakuri, Kánada, Usturália,  Nɨyʉzlând, Áprika Sǎ̱ɨd, Pagistân, na Sɨr lâŋka, innâŋ in ǎl Dumbaaruŋa'ŋ ta̱bʉ ɨŋɨ.  A̱lɨ́zabês'íŋ kʉrɨŋ'íŋ dǔu áláŋ yé kʉrɨŋebede'ŋ kuri-ii.  Kí tiríjini'ŋ ja̱ɨŋóŋá'ŋ ʉʉ́ŋ ǎl suŋŋâ pʉttó jǎ̱ɨŋ gé.  Inná Kojojoŋáŋtin wagal soga tárráŋa kí Ɨrlânda'ŋ Rɨ́ɨ'ŋ ere,  ǎl Jɨrgɨ́ŋɨ́'ŋ Ba̱rʉ́ŋabakuri'ŋ kʉrro'ŋjaní-ii, Áprika'ŋ ba̱rʉŋa'ŋ gorgôs'íŋ jáge’ŋ, Na Jɨrgɨ́ŋɨ́'ŋ Ba̱rʉ́ŋabakuri asá suúr rɨ́gɨ́ŋá nyǎŋa namaŋ Yʉ́rop Kwǎŋdaara-lé paago,  na maraŋ dééŋ ka̱rɨ́ŋ jellíŋó Jɨrgóŋá'ŋ Yʉ́rop ʉʉ́ŋ eŋa. 

In-lé ǎl A̱lɨ́zabês-sí dɨ́rróŋa bʉ́lɨ́tɨ̂ŋɨ kʉldɨŋa'ŋ ba̱rʉŋa kila-lé asá ábakuri wagal yáakuri á ka̱ɨ́ŋba, tʉnyɨlɨŋ'íŋ na ja̱yyʉ'ŋ áláŋ kwa nyét-lé a̱rɨ ɨt péégél ǎl ɨ́ndélíŋ délliŋ.  In ǎl kééŋ dogólá'ŋ jaŋgar eŋa, namaŋ dééŋ kwě nɨw'íŋ wǎy ayé 1997 namaŋ dééŋ a̱rʉs waarkʉŋo Dɨâna (Diana) ba̱rʉ'ŋ kuri-sí kʉrro ínníeŋi Jɨrgɨ́ŋɨŋ Ba̱rʉábakuri-lé asá írí ká̱ɨ́ŋdɨ̂ŋɨ dééŋ jaiŋ'íŋ tin-lé nyét,  in ǎl yé piá dééŋ dítin n kééŋ kʉrro janíkwǎ suŋŋâ ka̱ɨ́ŋ. A̱lɨ́zabês yé Balmoral Kʉrɨŋ'íŋtoŋ-lé way Abérdeensɨ̂r (Aberdeenshire) ayé 2022-lé ayéŋá 96 írí, namás dééŋ kwě appâ kʉŋo luduŋo Sárles III (Charles III).