Wp/frs/Nóósjoon
Äin nóósjoon (fan letiin natio, "folk, sibskup, kumof" of "bôort", oorsprungelk was d'r 'n "mäinskup fan d' bôort" mit mäint,[1] 't kumt fan 't tiidwoord nasci, "booren worden") is 'n mäinskup fan minsken, däi sük döör däilt liiktäikens, as 'n mäin tóól, histoorje, etnje, kultüer un fóóken ook 'n däilt gewest, ferbunnen föylent.
Disser begrip word't näit alleniğ in d' wäitenskupelk kuntekst bruukt, man het ook 'n stâark poolitisk bedüüden un kent düs menniğ deefiiniisjoon. Häi word't in d' mäin tóól ook as 'n anner woord föör däi beliiktäikens stóót of folk bruukt, wat fan nóósjoon in 't wäitenskupelk fertöönen sked't worden maut. Däi tauproot't kultüräel liiktäikens köönent d'r bii as däi nóósjoonóólkerakter fan 'n folk fertöönt worden. Däi begrip nóósjoon wist sük as 'n kunstrukt uut, dat den waarken daajt, wen lüü sük hanneld d'r nóó trekkent.[2]
In 't ferleeden tiiden, fööer däi tiid fan 't börgerdaum, wurdent up däi êerst uniiwersiitäiten däi stuudenten fan bepóólt oiroopeesk streeken as 'n nóósjoonen (nationes) kóótegorisäärt (b. f. baiersk nóósjoon). Dat undwikkeln fan up stóóten belooken nóósjoonen, bii dat däi (n'rmóól ferskeelend) begreepen stóót un nóósjoon mit nanner ferbunnen un fóók ook as 'n süünoonüüm bruukt wurdent, geböörde up d' begün fan d' börgerlîik tiid. In disser kuntekst maut man tüsken stóót, nóósjoon (kultürnóósjoon) un nóósjoonóólstóót ferskeelen. Bloot binnen äin nóósjoonóólstóót kumt 't stóótskunstrukt mit däi begrip fan d' nóósjoon ooveräien.
Däi ameriikóónsk poolitisk wäitenskupper Benedict Anderson nöymt 'n nóósjoon'n „föörstelt mäinskup“ („imagined community“)[2] un nóó 't mäinen fan däi aaustróólsk akadeemikker Paul James is 't 'n „abstrakt mäinskup“ („abstract community“).[3] 'N nóósjoon is up däi menäär 'n föörstelt mäinskup, dat däi kundiisjes d'r sünt um sük uutspred't un däilt ferbinnens föörtaustellen un dat 't fan buuten biikeeken unpersöönelk is, ook doo elk un äien binnen däi nóósjoon sük sülst as 'n däil fan 'n reejóóel äinhaid mit annernt ferneemen dee. Föör d' grôotst däil bliivent leeden fan 'n nóósjoon sük frömd un söölent sük wol noojt dräepen.[4] Düs däi uutdrük „'n nóósjoon fan frömmen“ („a nation of strangers“), däi fan sükker skriivers as däi ameriikóónsk zjornóólist Vance Packard bruukt word't.[5]
- ↑ Hans-Jürgen Lüsebrink: L’Etat-Nation/Staatsnation. Zur frühmodernen Genese und postmodernen Infragestellung des Nationalen. In: Rainer Hudemann, Manfred Schmeling (säeger): Die ‚Nation‘ auf dem Prüfstand/La ‚Nation‘ en question / Questioning the ‚Nation‘. Akademie Verlag, Berliin 2009, siid 3.
- 1 2 Benedict Anderson: Imagined Communities. Verso Publications, Lunden 1983
- ↑ Paul James: Nation Formation: Towards a Theory of Abstract Community. Sage Publications, Lunden 1996, siid 34. "A nation is at once an objectively abstract society of strangers, usually connected by a state, and a subjectively embodied community whose members experience themselves as an integrated group of compatriots."
- ↑ Paul James: Globalism, Nationalism, Tribalism: Bringing Theory Back In. Sage Publications, Lunden 2006
- ↑ Vance Packard: A Nation of Strangers. 1968