Wp/efi/The Gambia
Ẹwak ndikot Gambia Republic eke The Gambia. Ẹkot idụt emi n̄ko Gambia. Enye edi idụt emi odude ke Edem Usoputịn Africa. Senegal ẹkan enye ẹkụk. Enye edi n̄kprin̄kan idụt ke ikpehe Africa.
Banjul edi ibuot obio. N̄kponn̄kan obio ẹdi Serekunda ye Brikama.
Ndise idan̄
[edit | edit source]Mbiet Gambia edi ọsọ n̄kpọ. Enye edi anyan idụt oro enyenede uforo. Ẹsio enye ke esụk ke Senegal. Akpa Gambia esito Senegal ebe ke nsụn̄ikan̄ esie odụk Inyan̄ibom Atlantic.
Nsan̄a
[edit | edit source]Eyo esifiop etieti ke Gambia. Nte ido edide, ufiop ye ukwọ ẹsibịghi ọtọn̄ọde ke June tutu esịm November.
Ukara ye ukara
[edit | edit source]Mbon Gambia ẹma ẹda ke idem ẹkpọn̄ Edidiana Mme Idụt ke February 1865. Dawa Jawara ye N̄ka Ikọt esie ẹkekara enye ọtọn̄ọde ke 1965 esịm 1994. Ekọn̄ ama odu ke 1994. Ke 1996, Yahya Jammeh ama akabade etieibuot. Ekem ke 2016, ẹma ẹsịbe Adama Barrow ẹfep.
Ubahade ke ndutịm usion̄o ikpe
[edit | edit source]Ẹbahade Gambia ẹsịn ke ikpehe itiaita ke n̄kann̄kụk ukara n̄kann̄kụk. Mmọ ẹdi:
- Banjul
- Kanifing
- Brikama
- Mansa Konko
- Kerewan
- Kuntaur
- Janjanbureh
- Basse
Ekem, ke 2013, ẹbahade mmọ ẹdọn̄ ke ikpehe 43.
Ido obio
[edit | edit source]N̄kpọ nte owo miliọn kiet ye ubak ẹdụn̄ ke The Gambia. Ẹkot mme owo ẹtode Gambia mbon Gambia. Ediwak owo oro ẹtode nsio nsio ebiet ye idaha ke uwem ẹdụn̄ ke The Gambia. Ẹkot ndusụk n̄kponn̄kan otu Mandinka, Fula, Wolof ye Jolo, man ẹnam oro.
Ikọmbakara edi akpan usem, edi mme owo ẹsisem mme usem en̄wen n̄ko.
Ata ediwak mbon Gambia ẹtiene ido ukpono Islam.
Alex Haley, ewetn̄wed owo America, emi ekewetde n̄wed oro Roots, ama okụt ke ubon imọ okoto The Gambia ke 1760.