Wp/dga/Gaana Tekpoŋ (Oda)

From Wikimedia Incubator
< Wp‎ | dga
Wp > dga > Gaana Tekpoŋ (Oda)
A Gaana tekpoŋ naŋ be Oda poɔ

Gaana Tekpoŋ la teɛ kaŋa a Gaana teŋɛ poɔ. A Gaana fɔlɛsi nembɛre wuli ka a te kpoŋ naŋ peɛle Akim Oda naŋ be a Eastern Region poɔ ka o wogroŋ e mitare lizaata ne ayoɔbo ne kyɛle (66.5 m) kyɛ ka o yɛloŋ e sentimitare kɔɔraata ne lizaanaare ne pienaayoɔbo (396 cm) la a tekpoŋ ba naŋ baŋ a Gaana ne a wɛsi Afirika paaloŋ poɔ. A teɛ ŋa yi la teboorɔ kaŋa naasaala naŋ boɔlɔ "Tieghemella heckelii". A teɛ ŋa are la a Esen Apam fɔlɛsi poɔ, aŋa kilomitare lizare ne ayi (22km) ayi a Akim Oda poɔ. Ba wuli ka a teɛ ŋa koree la aŋa yuomo kɔɔraata ne lizaayi ne pie (350) a gɛrɛ kɔɔraanaare (400). Dakoroŋ yele wuli ka a teɛ ŋa taa siiloŋ bee saakoŋyele gyamaa a kyaare ne a o nyaabo bee bammo. Ba de la ka nankpaana kaŋa naŋ yi Akim Asanteman ka o yuori di Yaw Andoh la da daŋ nyɛ bee baŋ a teɛ ŋa zie, yuomo gyamaa naŋ tɔle. A teɛ ŋa waa la a Gaana teŋɛ ziseɛle kaŋa naŋ taa tona ko a teŋɛ bonso noba maŋ yi la a tendaa ziiri yaga zuo a zaa, India ne a Asia paaloŋ tenni.