Wp/cnr/Risto Stijović
Risto Stijović (8. oktobar 1894, Podgorica - 20. decembar 1974, Beograd) je crnogorski vajar.
Učestvovao je na prestižnim zajedničkim pariškim izložbama i s najvećim umjetnicima toga doba: Pomponom, Majolom, Pikasom , Matisom, kao i sa prijateljem i velikim slikarem Modiljanijem. Umjetnik je koji je pored najvećih imena toga vremena na Svjetskoj izložbi u Parizu 1937. dobio Gran pri za skulpturu.
Biografija
[edit | edit source]Risto Stijović je rođen u Podgorici (Knjaževina Crna Gora) 1894. godine. Po završetku gimnazije, 1912. godine, odlazi u Beograd, đe po očevoj želji pohađa Trgovačku školu, koju ubrzo napušta i upisuje se na vajarsko odjeljenje Srpske slikarske škole, kod profesora Đorđa Jovanovića.
Prvi svjetski rat
[edit | edit source]Kao aktivni učesnik Prvog svjetskog rata, on preko Albanije stiže na Krf, u Marselj i Ajačio. Oporavivši se od bolesti 1916. godine u Marselju upisuje Umjetničku školu, a sljedeće godine u Parizu „Ecole nationale superieure des Beaux-Arts„, kod profesora Enžalbera. Godine 1919. prvi put izlaže na pariskom Jesenjem salonu. Sam je smatrao da je najviše naučio od vajara Žozefa Bernara, Fransoa Pompona, animaliste, zatim od Pola Gogena, koga nije stigao da upozna za života (ali je znao njegovo uputstvo „tehniku primjenjujem samo po svom nahođenju da bih izrazio svoju misao, ne vodeći računa o istini prirode, vidljivoj spolja“), od fantastičnih fundusa Luvra, ali i od prijatelja i velikog slikara Amedea Modiljanija. Godine 1922., Stijović je prvi put samostalno izlagao i tada se upoznao sa budućom životnom saputnicom Žanom Dišan.
Pariski i beogradski period
[edit | edit source]Kroz dva dugotrajna perioda, pariski i beogradski (od 1928. do kraja života), Risto Stijović je ostao vjeran sebi: „To što sam onda radio, to je ono što i sada radim, što sam uvjek radio, bez prestanka.“ Bile su to tri konstante. Prva: nage ženske figure (za koje mu je često pozirala glumica Nevenka Urbanova). Druga: junaci iz “Gorskog vijenca” o kojima je zapisao: “Uzmem parče drveta ili gline pa onda režem, modeliram, ali neprestano mislim na lik kako ga je Njegoš dao. Lebde mi pred očima svi likovi Crnogoraca koje sam vidio. To su gorštaci koje ja uvjek imam u podsvijesti. I treća: životinje". Do kraja boravka u Parizu redovno je izlagao na pariskim salonima. Stijović je svoj izraz zasnivao na svedenosti koju je prepoznao u skulpturi drevnih naroda, pa ipak, ne bi se moglo reći da njegovo djelo odiše racionalnim sažimanjem, već prije da proističe iz emotivnog bogatstva, što je pariska kritika okarakterisala kao „maštovitost invencije”.
Godine 1928. vraća se u Beograd. Pristupa umjetničkoj grupi Oblik, zatim Društvu srpskih umetnika Lada, kasnije i grupi Dvanaestorica. Radi kao profesor crtanja u Trećoj muškoj gimnaziji u Beogradu.
Na svjetskoj izložbi u Parizu 1937. dobija Gran pri za skulpturu.
Njegova djela nalaze se u mnogim značajnim muzejima i kolekcijama. Dobitnik je brojnih uglednih nagrada i priznanja. Umro je u Beogradu 20. decembra 1974.
U Podgorici i Beogradu ima legate kao samostalne institucije.