Wp/cnr/Novak Kilibarda
Novak Kilibarda (Tupan u Banjanima 7. 1. 1934), crnogorski je filolog, političar i pisac.
Biografija[edit | edit source]
Novak Kilibarda rođen je 7. januara 1934. godine u Banjanima. Završio je univerzitetske studije i doktorat nauka u Beogradu. Radio je u Višegradskoj gimnaziji, na Pedagoškoj akademiji u Nikšiću, na Univerzitetu Crne Gore, Univerzitetu Donja Gorica, a i danas je aktivan kao profesor crnogorske usmene književnosti na Fakultetu za crnogorski jezik i književnost na Cetinju. Pored naučnoga rada, dugo je bio angažovan u političkome životu Crne Gore. Bio je poslanik u Skupštinama SFRJ, SRJ, SCG, SRCG i RCG, potpredśednik crnogorske vlade, diplomata, a bio je i osnivač i cijelu jednu deceniju predśednik Narodne stranke.
Iz oblasti književne teorije i istorije objavio je knjige: Poezija i istorija u narodnoj književnosti (1972), Bogoljub Petranović kao sakupljač narodnih pjesama (1974), Legenda i poezija (1976), Usmena književnost (1982), Iz korijena usmenosti (1988) te izabrane naučne radove u knjigama Epska mjera istorije (1998, 20072), Usmena književnost u službi pisane (1998), Usmena književnost pred čitaocem (1998), Usmena književnost Crne Gore (2009), Studije i ogledi o crnogorskoj usmenoj književnosti (2012) i Duhovna zahvalnost Andriću (2015). Pripremio je i tri antologije: Bugarštice (1979), „antologiju tužnih pjesama“ pod naslovom Puti nedohodi (1987) i antologiju usmene poezije Viša je gora od gore (2010). Kilibarda je i autor prvih komentara i objašnjenja Ogledala srpskoga izdatoga u okviru Cjelokupnih djela Petra II Petrovića Njegoša (1974), a zatim kao zasebna publikacija u izdanju Instituta za crnogorski jezik i književnost u Podgorici (2011). Priredio je i knjigu Pjesme Starca Milije (2012). Autor je i prve istorije crnogorske usmene književnosti objavljene kao prvi tom trotomne Istorije crnogorske književnosti pod naslovom Usmena književnost u izdanju Instituta za crnogorski jezik i književnost iz Podgorice 2012. godine.
Prozna djela Novaka Kilibarde su: Vražji vrti (1978), Crnogorci i Đaponezi (1981), Nebeski sužnji (1981), Iz priče u priču (1987), Sve je to nakva sudbina (1985), Glavari i pisari (1989, 1990), Rusi i tejatori (1989), Brojači ajvana (1992), Izabrane pripovijetke I–III (1993), Snovi i sinovi (1993), Suložnici, roman bola (1995), Crnogorska hronika (1995, 1997) Suđenice (1997), Kraće i kratke pripovijetke (1999), Mozaik crnogorske hronike (2001), Iz priče u priču (2004), Epilog crnogorske hronike (2007), Gizda i druge erotske priče (2009), Serdarev grob (2011) i Tri dramske pripovijesti (2015). Za svoje književno djelo dobio je nagrade „Radoja Domanovića“, „Branka Ćopića“, „Jedinstva“ (za knjigu godine 1988), Srpske književne zadruge i Trinaestojulsku nagradu Republike Crne Gore.
Kilibarda je i autor književno-polemičkih stidija: Od mita do politike (2002), Književno-političke rasprave (2003) i Željezna crkva i kosovski mit (2006, u izdanju iz 2012. godine knjiga je preimenovana u Amfilohije i kosovski mit).[1]
Publikovane su i četiri knjige razgovora s Kilibardom: Novak Kilibarda – naučnik i književnik s dr Dejanom Ajdačićem (2000), Kilibarda – ispovijest o deceniji koja je promijenila lice Crne Gore sa Slavoljubom Šćekićem (2001), Kilibarda – mozaik likova, pogleda, misli, ideja, riječi s Božidarom Ilijinim Miličićem (2008) i Kilibarda – sarajevski dani s Ruždijom Adžovićem (2014). Božidar Ilijin Miličić autor je i Rječnika književnoga djela Novaka Kilibarde (2016).
Fakultet umjetnosti Univerziteta Donja Gorica publikovao je 2017. godine Izabrana djela Novaka Kilibarde u četiri knjige.