Wp/cnr/Milutin Vučinić, divizijar

Milutin Vučinić divizijar rođen je 17. februara 1870. godine u Piperima u Gornjim Rogamima u porodici Mijajla Nišinog Vučinića, vojvode i divizijara i majke Marice, rođene Marković iz Pipera. Umro je 31. avgusta 1922 u Rimu.

Biografija

Osnovnu školu je završio u rodnome selu, a nižu gimnaziju na Cetinju. Nalazio se u drugoj grupi crnogorskih mladića koje je knjaz Nikola uputio na vojno školovanje u Italiju 1887. godine. Po završetku obrazovanja vratio se u Crnu Goru kad je primljen u čin potporučnika crnogorske vojske. U čin poručnika unaprijeđen je 30. jula 1891. godine . Izvodio je nastavu na pješadijskom kursu u Podgorici od 1. septembra 1893. do 1. marta 1894. godine . Službovao je na Cetinju kao brigadni ađutant, a od 8. oktobra 1895. godine kao poručnik u Stajaćoj vojsci . Nakon toga od 18. decembra 1899. godine kao poručnik bio je ordnonas na Dvoru i službovao je u Dvorskoj gardi . U čin kapetana Stajaće vojske unaprijeđen je 1900. godine. Od 20. aprila 1901. godine ponovo je na službi u Stajaćoj vojsci . U čin komandira unaprijeđen je 1901. godine, a 25. maja iste godine postavljen je za komandanta Piperskoga bataljona. Na toj dužnosti je ostao do 28. aprila 1910. godine. Potom je postavljen za vršioca dužnosti komandanta Spuške brigade (Prve mješovite brigade) jačine tri bataljona: Piprerski, Kučki i Bratonožićki. Učestvovao je u svečanostima na Cetinju avgusta 1910. godine prilikom proglašenja Kraljevine Crne Gore. Sudija Divizijskoga suda Druge divizije bio je do 15. aprila 1912. godine. Za sudiju Velikoga vojnog suda izabran je 15. aprila 1912. godine kao vršilac dužnosti komandanta Spuške brigade u činu komandira.

Balkanski ratovi

U Prvome balkanskom rata 1912–1913. godine komandovao je Mješovitom brigadom koja je bila u sastavu Zetskoga odreda čiji je prvobitni komandant bio brigadir Blažo Bajov Bošković, a potom knjaz Danilo. U toku toga rata bio je član Krunskoga vijeća kojim je predśedavao kralj Nikola . Od strane kralja Nikole na Skadarskome frontu proizveden je 22. oktobra 1912. godine u čin brigadira crnogorske vojske . Bio je komandant Prve mješovite brigade u čijem je sastavu bilo četiri bataljona pješadije u sastavu Druge divizije Zetskoga odreda. Ta brigada pretrpjela je velike gubitke u borbama na Bardanjolu (40%). Kad je crnogorska vojska dobila naredbu da se povuče iz Skadra, ostavljena je jedna divizija jačine 6.000 ljudi pod komandom Jova Bećira, koja je imala zadatak da čuva red i mir u Skadru. U ovoj diviziji komandovao je jednom od dvije brigade. U čin brigadira crnogorske vojske formalno je proizveden 14. novembra 1913. godine s rangom i pravima od 18. oktobra 1912. godine.

Tokom Drugoga balkanskog rata jun–avgust 1913. godine bio je komandant Druge brigade u sastavu Dečanskoga odreda, koja se sastojala od pet bataljona . Na čelu Druge brigade Dečanskoga odreda vodio je borbe na Govedarniku i Dulićkim visovima . Tokom vođenja pregovora oko mira delegat Kraljevine Crne Gore bio je zastupnik komandanta Dečanskoga odreda. Nakon uspješno organizovanoga marša od Peći do Kosovske Mitrovice, bio je na čelu divizije koja je 25. juna 1913. godine ušla u Mitrovicu i veličanstveno dočekana, obasipanjem cvijećem i pjevanjem crnogorske himne. Na Preśeci se razbolio od kolere , a u Velesu je zadržan na liječenje, a komandu nad divizijom preuzeo je Luka Gojnić. Za komandanta Druge divizije postavljen je 22. novembra 1913. godine . Reorganizacijom vojske s ove pozicije 29. maja 1914. godine postavljen je za komandanta Treće divizije.

Prvi svjetski rat i internacija

U Prvome svjetskom ratu 1914–1916. godine bio je komandant Treće divizije prema Gacku i Bileći na Hercegovačkome sektoru u sastavu Hercegovačkoga odreda kojim je komandovao divizijar Đuro Petrović , a potom od decembra 1914. godine nalazio se u sastavu Drinskoga odreda kao komandant divizije. Za komandanta Drinskoga odreda postavljen je aprila 1915. godine . Na ovoj dužnosti ostao je do jula iste godine, kad je Drinski odred trebao da uđe u sastav Sandžačkoga odreda, smijenjen je s dužnosti komandanta Drinskoga odreda jer je odbio da bude po komandom komandanta Sandžačkoga odreda . Ta divizija sastojala se na početku rata od: Nikšićke brigade, Vučedolske brigade i Desnokrilne kolone. Podnio je ostavku 22. avgusta 1915. godine s mjesta komandanta Treće divizije i na dužnostima u vojsci , ali ubrzo je ponovo preuzeo komandne dužnosti, službovao je u štabu Vrhovne komande. U januaru 1916. godine postavljen je za komandanta Druge divizije.

Austrougarske vlasti su ga 15. juna 1916 godine internirale u logor Karlštajn u Austriji. Na spisku interniranih nalazi se kao brigadir pod rednim brojem 126 . Jedan je od potpisnika telegrama saučešća kralju Nikoli povodom smrti njegova srednjeg sina knjaza Mirka Petrovića 3. marta 1918. godine. U internaciji je ostao do kraja 1918. godine, tj. završetka Prvoga svjetskog rata. Nakon oslobođenja iz logora uputio se u Crnu Goru. S grupom oficira, po naredbi Vrhovne srpske komande zadržan je u Bosni do okončanja Podgoričke skupštine . Jedan je od organizatora Božićnoga ustanka 1919. godine u Crnoj Gori.

Božićni ustanak i emigracija

Uhapšen je 3. januara 1919. godine s vođama ustanka i zatvoren u Centralni kazneni zavod u Podgorici. Ubrzo je s još 19 zatvorenika uz pomoć straže uspio da pobjegne preko Gruda i Klimenta uspješno izbjegavajući brojne poćere. Otišao je za Drač u Albaniju, a otuda za Italiju u mjesto Kave u blizini Rima u kojoj se koncentrisala crnogorska vojska u emigraciji. U Kaveu je 6. februara 1919. godine prisustvovao zboru s još oko 200 Crnogoraca. Ubrzo zatim, zajedno s Jovanom Plamencem dobio je poziv od kralja Nikole da dođe u Pariz u kojem su se nalazili Dvor i Vlada. Nakon dobijanja vize od strane francuske ambasade u Rimu otputovali su 13. februara za Nej kod Pariza. U novofirmiranoj vladi pod rukovodstvom Jovana Plamenca postavljen je za ministra vojnog kad je i proizveden u čin divizijara. Jedna od njegovih prvih naredbi kao ministra vojnog bila je naredba o obrazovanju Komande crnogorskih trupa na čelu s brigadirom Andrijom Raičevićem. Oktobra 1920. godine, prilikom smrti grčkoga kralja Aleksandra, upisao se u knjigu žalosti u grčkom poslanstvu u Parizu . U međuvremenu je zapaljenja i opljačkana njegovu kuća, kao i kuće njegove braće i rođaka na Vranjskim njivama kod Podgorice . Nakon smrti kralja Nikole marta 1921. godine s ostalim članovima vlade podnio je ostavku, da bi odmah nakon toga isto u vladi Jovana Plamenca bio izabran za ministra vojnog od 17. februara 1921 godine . U sprovodu kralja Nikole iz Pariza u Italiju u San Remo učestvovao je zajedno s ostalim članovima vlade i crnogorskim oficirima i drugim zvaničnicima. Kad je Jovan Plamenac podnio ostavku na mjesto predśednika vlade, kraljica Milena ga je 15. juna 1921. godine imenovala za predśednika šeste crnogorske vlade u izbjeglištvu, istovremeno je bio zastupnik ministra vojnog, ministra unutrašnjih poslova i ministra finansija. Te funkcije obavljao je do 31. avgusta 1922. godine . Zalagao se za bolju organizovanost i uslove crnogorske vojske u emigraciji, kao i za očuvanje cjelovitosti jedinica. Kao predśednik Vlade i ministar vojni bio je član delegaciji Crne Gore na Konferenciji u Đenovi aprila 1922. godine . Umro je 31. avgusta 1922 u Rimu od posljedica srčanoga udara u Park Hotelu u kojem je boravio. Sahranjen je u Rimu na groblju Veranno na parceli broj 243 uz najviše državne i vojne počasti .

Porodica

Zasnovao je brak s Marijom Plamenac kćerkom komandira Ića Plamenca. Imao je sinove: Dragutina, sudiju i preśednika Vrhovnog suda Crne Gore, Nišu, pravnika i sudiju, i Vladimira, pravnika i sudiju, kao i dvije kćeri: Draginju udatu u Radoviće iz Martinića i Darinku udatu za Raka Vukotića .

Poveznice

• GENERALI CRNOGORSKE VOJSKE (1881-1921)

Izvori

• Martinović Srđa, Generali Knjaževine i Kraljevine Crne Gore, FCJK, Cetinje, 2016.