Wp/cnr/Milo Iličković, brigadni general

Rođen je 8. novembra 1880. godine u Brčelima u Crmnici u porodici Pera i Ikane Iličković , koja je davala najpoznatije narodne vidare koji su generacijama prenosili i čuvali vještinu liječenja kao najveću porodičnu tajnu. Ubijen je 20. aprila 1942. godine.

Biografija

Osnovnu školu završio je u Podgorici. Knjaz Nikola ga je uputio na školovanje u Rusiju kao stipendistu crnogorske vlade. U Moskvi je završio Medicinski. Tamo se oženio Ruskinjom Klavdijom Lukaševič. U Rusiji su mu se rodila i đeca: Irena, Zora, Đorđe (zvani Jurik) i Milica (zvana Mima). Po završetku Medicinskoga fakulteta vratio se u Crnu Goru 15. marta 1910. godine, kad je uputio zahtjev Ministarstvu vojnom za prijem na ljekarsku službu. Njegov zahtjev uvažen je i postavljen je 2. jula 1910. godine za ljekara Prve divizije na Cetinju kao sanitetski oficir u crnogorskoj vojsci zajedno s dr Jakovom Zarubicom.. Zatražio je i odobrenje da se stručno usavršava u bolnici „Danilo I“ na Cetinju.

Balkanski ratovi

Učesnik je Prvoga balkanskog rata 1912/13. godine u sastavu Istočnoga odreda kao načelnik njegova saniteta pod komandom serdara Janka Vukotića. Istočni odred učestvovao je od oktobra do decembra 1912. godine u oslobađanju śevernih krajeva Crne Gore, kao i Metohije, nakon čega se taj odred priključio glavnini snaga u opsadi Skadra. Na Skadarskome frontu, u mjestu Drivast, formirao je improvizovanu bolnicu u kojoj su se zbrinjavali lakši ranjenici, dok su teži upućivali u bolnice u Podgorici, Baru, Cetinju i Nikšiću. Kroz te bolnice prošlo je oko 10.000 ranjenika. U toku Drugoga balkanskog rata kao sanitetski kapetan bio je načelnik Sanitetskoga odjeljenja (šef saniteta) Dečanskog odreda. Svaka brigada imala je po jednog ljekara. U toku borbi protiv bugarske vojske, Sanitetsko odjeljenje uredilo je divizijsko previjalište kod manastira Sv. Pantelija. U tome periodu bio je vojno-građanski činovnik II klase. Nakon balkanskih ratova postavljen je 14. decembra 1913. godine za vojno-građanskoga činovnika I klase. Službovao je kao ljekar u Prvoj diviziji do 28. maja 1914. godine. Ukazom od 28. maja 1914. godine postavljen je za ljekara Šeste divizije crnogorske vojske u Peći. Na Cetinju je učestvovao u organizaciji društva „Soko“, prvo je od 18. januara 1914. godine bio član privremenoga odbora ovog društva, a 23. februara izabran za starješinu toga društva.

Prvi svjetski rat

U Prvome svjetskom ratu 191416. godine u sastavu crnogorske vojske nalazio se na raznim dužnostima. Bio je načelnik saniteta Starosrbijanskoga odreda crnogorske vojske koji je djelovao u pravcu Albanije. Kad je crnogorska vojska zauzela Skadar 1915. godine, postavljen je za upravnika Vojne bolnice u Skadru. Na toj dužnosti ostao je do kraja 1915. godine, kad je crnogorska vojska izašla iz Skadra. Najveći period austrougarske okupacije 1916-18. godine proveo je na Cetinju.

Vojska kraljevine SHS

Nakon formiranja Kraljevine SHS službovao je u vojsci novostvorene države. Upravnik Vojne bolnice Kosovske divizijske oblasti bio je od 28. aprila do 12. maja 1920. godine. Šef internoga odjeljenja Vojne bolnice Treće armije bio je od 12. maja 1920. do 6. jula 1922. godine. Referent saniteta Vardarske divizijske oblasti bio je od 6. jula 1922. godine, a šef saniteta Bregalničke divizijske oblasti do 1925. godine. U čin pukovnika proizveden je 1. oktobra 1924. godine. Šef infekcijskoga (zaraznoga) odjeljenja SVB Treće armijske oblasti bio je od 2. februara 1925. do 24. marta 1927. godine. Interesantno je da je 1926. godine upisao na Cetinju napredni kurs u organizaciji „Sokolačkog društva“, koji je s još sedam polaznika uspješno završio 1927. godine, kurs je trajao svake večeri od 18 do 20h. Od 24. marta 1927. do 1933. godine bio je šef SVB Treće armijske oblasti. Pored redovne dužnosti od 17. maja 1929. godine bio je vršilac dužnosti načelnika Sanitetskoga odjeljenja komande Treće armijske oblasti i od 6. juna 1930. godine na raspoloženju. U čin sanitetskoga brigadnog generala proizveden je 17. decembra 1930. godine. Referent saniteta Komande Beograda bio je 6. jula 1933. do 12. marta 1935. godine. Dužnost referenta saniteta Prve armijske oblasti obavljao je od 12. marta 1935. do 28. jula 1938. godine kad je penzionisan po sopstvenoj želji. Govorio je ruski jezik. Napisao je „Prilog istorije narodne medicine kod Južnih Slovena“ u izdanju Centralnoga higijenskog zavoda, Beograd, 1940/sv.11/3. U tome prilogu opisao je rad i metod liječenja narodnih vidara Iličkovića. Nakon penzionisanja 1938. godine uredio je i prilagodio kuću u Brčelima i sa suprugom Klavdijom nastanio se u rodno mjesto. U kući u Brčelima imao je skromnu ordinaciju u kojoj je liječio mještane, a takođe jednom sedmično odlazio je na konju u Virpazar kako bi liječio bolesnike.

Drugi svjetski rat

Uoči Aprilskoga rata 1941. godine prijavljuje se kao dobrovoljac u Vojsku Kraljevine Jugoslavije, a prilikom napada njemačkih jedinica zarobljen je u okolini Sarajeva aprila 1941. godine, međutim kao ljekar u penziji ubrzo je pušten, kad se ponovo vratio u Brčele. Tokom ustanka 13. jula 1941. godine liječio je ranjene ustanike u Brčelima, zajedno sa suprugom koja je bila medicinska sestra. Iz rodne kuće zajedno sa suprugom spoveden je 19. aprila 1942. godine u štab odreda „13. jul“, pod izgovorom da je potreban kao ljekar pri njihovoj jedinici. Međutim, četa bataljona „Jovan Tomašević“ izvršila je egzekuciju njega i supruge 20. aprila 1942. godine. Sahranjeni su u mjestu u kojem su ubijeni, a kasnije su njihovi ostaci prenešeni i pohranjeni u porodičnoj grobnici ispred crkve u Gornjim Brčelima.

Porodica

Njegova kćerka Mima udala se 1927. godine za artiljerijskoga potporučnika Ivana K. Đorđevića, kćerka Zora udala se 1926. godine za konjičkoga potporučnika Otona M. Egersdorfera, a treća Irena za Branka Jovanovića, prvaka pozorišta.

Odlikovanja

Između ostalog odlikovan je: Ordenom knjaza Danila za nezavisnost Crne Gore (1913), Sv. Save za zasluge učinjene srpskim ranjenicima i bolesnicima u Prvome balkanskom ratu (4. novembar 1913), Ordenom Sv. Save IV reda i III reda odlikovan je još tri puta (1923, 25. januara 1928 i 1936), Ordenom Jugoslovenske krune II reda (28. jula 1938). Njegova braća bili su Tomo, potpukovnik i Luka sudija.

Poveznice

• GENERALI CRNOGORSKE VOJSKE (1881-1921)

Izvori

• Martinović Srđa, Generali Knjaževine i Kraljevine Crne Gore, FCJK, Cetinje, 2016.