Wp/cnr/Franjevačka crkva u Baru
Oblici i načini zidanja govore da bi crkva zaista mogla poticati sa kraja XIII stoljeća.
Istorijat
[edit | edit source]Prema izvorima u kojima se govori o franjevačkim manastirima u Zeti, u Baru su postojala dva franjevačka manastira - jedan na brežuljku izvan grada, drugi u predgrađu. Drugi manastri bio bi zadužbina kraljice Jelene. Nije razjašnjeno da li su u Baru zaista postojala dva franjevačka manastira, ali je pouzdano da se oveća crkva čiji se ostaci nalaze u śevernom dijelu grada, u blizini stare gradske kapije, koja se naziva crkvom Sv. Marka, može se smatrati za franjevačku crkvu; nju je vjerovatno sagradila kraljica Jelena 1288. godine. Ova crkva se održala u dobrom stanju do 1912. godine, kada je stradala zbog eksplozije municije. Ostaci crkve su arheološki ispitani, a postoji i kraći opis građevine iz vremena prije eksplozije.
Opis
[edit | edit source]Po šemi plana jednobrodna građevina sa pravougaonom apsidom, ova crkva je bila jedinstvena po svojoj gornjoj konstrukciji. I apsida i naos bili su zasvođeni podužno postavljenim poluobličastim svodovima. pri tome je u naosu ostvaren razvijeni sistem prislonjenih i mojačavajućih lukova, te su tako izgrađena četiri traveja. raspored traveja potpuno podśeća na raspored koji imaju jednobrodne crkve sa kupolom. U šemi naos ove crkve najbliži je mnaosu ratačke crkve: dva zapadna traveja imaju približno iste dužine, istočni je nešto duži, a drugi sa istočne strane, praktično srednji travej, najduži je, u odnosu širine i dužine približava se kvadratu, kao što je bilo uobičajeno kada se radilo o travejima iznad kojih su građene kupole. Uz istočni dio śeverne strane je, kao u kotorskoj franjevačkoj crkvi, postojala kapela, a uz zapadni dio iste strane zvonik. Crkva je zidana od tesanika crvenog i sivog kamena, a pojedini njeni dijelovi (portal, prozori) bili su ukrašeni romanskim plastičnim ornamentima. Ističu se i veoma dobra konstrukcija plana i elevacije i visoka zidarska i klesarska tehnika rada.
Poveznice
[edit | edit source]Izvori
[edit | edit source]- Istorija Crne Gore - grupa autora, Titograd 1970.