Wp/chn/tx̣əyay kʰaq’, alaska-iliʔi
tx̣əyay kʰaq’ (ankʰəlich) Dgheyay Kaq' (tənaʔina-ləlang) Anchorage (bastən-wawa) | |
chaku-tənas: | 1914 |
iliʔi: | bastən-iliʔi |
tənəs-iliʔi: | alaska-iliʔi |
qʰənchi-hayu tilixam: | 287,145 (2022-kʰul) |
qʰənchi-hayu iliʔi: | 1,947 mi² (5,042 km²) |
ZIP-kʼwinin-ikta: | 99501–99524,
99529–99530, 99599 |
qʰa tx̣əyay kʰaq’ (ankʰəlich) miɬayt kʰapa alaska-iliʔi |
|
iləp-hayash tʰawn kʰapa alaska-iliʔi tx̣əyay kʰaq’ (bastən-wawa: Anchorage, tənaʔina-ləlang: Dgheyay Kaq’). makwst-kʰapa-qwinəm tilixam kʰapa alaska-iliʔi ɬaska miɬayt kʰapa ukuk tʰawn.
anqati-tʰaym
[edit | edit source]Dena'ina (tənaʔina)
[edit | edit source]5,000 kʰul anqati, alutiiq-tilixam (inuit ɬaska ats) ɬaska ɬatwa wik-saya tx̣əyay kʰaq’. wik-saya 500 A.D., tənaʔina, ixt Athabascan tilixam, ɬaska chaku pi push-ɬax̣ani alutiiq. ukuk tənaʔina tilixam ɬaska ɬatwa-nanich hayu mashachi-mawich pi kyanukxu pi limulo limoto. James Cook yaka ɬatwa wik-saya qʰa alta ukuk tʰawn miɬayt, kʰapa 1778-kʰul.
kikwəli bastən-iliʔi
[edit | edit source]kʰapa 1867 kʰul, ləshən ɬaska palach-kʰapa-bastən-iliʔi alaska, pi kʰapa 1914, Anchorage chaku-tənas. hilu hayu chikʰəmin pi hilu hayu pish tx̣əyay kʰaq’. tilixam ɬaska munk ukuk qʰiwa kʰəpit ɬaska tiki munk ixt tʰawn pus munk hayu leylod (stimkʰa-ch’ikch’ik-uyx̣at).
kʰapa 3-mun, 27-san, 1962 kʰul, iliʔi dret-hayash-x̣ələl pi tx̣əyay kʰaq’ chaku-kakshət.
ukuk iliʔi
[edit | edit source]wik saya saltsəqw kʰapa ankʰəlich-tʰawn mayka nanich skukum pʰaɬ-tsəqw-iliʔi. dret mayka t’ɬip pus mayka ɬatwa kʰapa ukuk t’ɬimin iliʔi, ɬush nanich!
1121 mayl / 1804 km. saya kʰichx̣aan-tʰawn tx̣əyay-kʰaq’ pus mayka ɬatwa kʰapa pʰaya-ch’ik’ch’ik.[1]
kusax̣
[edit | edit source]nawitka, dret kʰul tx̣əyay kʰaq’ kʰapa kʰul-iliʔi: kʰapa kʰul-iliʔi, wik hayu san chaku iləp-wam kʰapa 32°F/0°C. sinemakwst-mun iləp-wam mun kʰapa tx̣əyay kʰaq’, bət kʰəpit ixt-ixt iləp-wam kʰapa 70°F/21°C tx̣əyay kʰaq’ kʰapa 7-mun. ukuk tʰawn iskam kʰəpit 16"/417mm tsəqw-snas kʰapa ixt kʰul, bət ukuk tʰawn iskam hayu snu: wik-saya 78"/198cm kʰanawi kʰul.
iskam kʰəpit qwinəm-pi-sitkum awir pus san-t’wax̣ kʰapa 12-mun 22-san (kʰul-iliʔi iləp-san.)[2]
qʰata tx̣əyay-kʰaq’ (ankʰəlich) iskam dala
[edit | edit source]taɬləm-k’wayts kʰapa makwst-taɬləm iktas pus ɬatwa alaska kʰapa ship, iləp ɬatwa kʰapa tx̣əyay-kʰaq’ ship-loʔloʔ.
qʰa nsayka iskam kəmtəks
[edit | edit source]- ↑ https://www.airmilescalculator.com/distance/ktn-to-anc/
- ↑ https://www.timeanddate.com/sun/usa/anchorage?month=12&year=2023