Jump to content

Wp/chn/ɬinkit-lalang

From Wikimedia Incubator
< Wp | chn
Wp > chn > ɬinkit-lalang
kʰanumakwst makwst tilixam ɬaska wawa kʰapa ɬinkit-ləlang.

ɬinkit-ləlang (Lingít Yoo X̲ʼatángi, mayka wawa ukuk kakwa "ɬinkít yuu x̣’atʰánki") ixt ləlang, pi ɬinkit-tilixam ɬaska munk ukuk ləlang. kʰapa 2007 kʰul, Gollo yaka wawa: kʰa kʰəpit 500 tilixam ɬaska kəmtəks ɬinkit-ləlang kʰapa alaska-iliʔi. kʰapa "Na-Dene" ləlang-kʰompani ɬinkit-ləlang, pi tənəs-kakwa ɬinkit-ləlang Igyaaq ləlang, ampkwa ləlang, tanaina ləlang, Deg Hit’an ləlang, Tŝinlhqutʼin, Dënesųłinë́ ləlang, pi Diné bizaad ləlang.

ukuk ləlang

[edit | edit source]

x̣luyma iwa pus wawa

[edit | edit source]

5 x̣luyma iwa pus wawa ɬinkit-ləlang miɬayt: yakʰwtaat kʰapa kʰul-iwa, katsaq-ɬinkit, Sanya-Heinya kʰapa wam-iwa, maɬx̣wəli-ɬinkit, pi "tʰangas"-ɬinkit (kʰapa iləp-wam iliʔi kʰapa kʰichx̣aan.) alta hilu tilixam ɬaska kəmtəks tʰangas-ɬinkit, pi hilu hayu tilixam ɬaska kəmtəks katsaq-ɬinkit əbə Sanya-Heinya-ɬinkit.

ləlang nuwis.

[edit | edit source]

kʰapa ɬinkit-ləlang, stuxtkin "ɬax̣-win ləlang-nuwis" (a, aa, e, ei, i, ii, u, oo) miɬayt. wik olsim mayka wawa x̱áat "samən" pi x̱aat "lalasin": sax̣ali mayka wawa "aa" kʰapa x̱áat, pi kikwəli mayka wawa "aa" kʰapa x̱aat.

wik-hayu wawa kʰapa ɬinkit-ləlang[1]
ɬinkit-ləlang qʰata wawa chinuk-wawa bastən-wawa
Gunalchéesh. "kunaɬchʰíísh." masi. Thank you.
Wáa sá si yatee? "wáá sá si yatʰii?" qʰata mayka? How are you?
Ax̱ toowu yak'éi. "ax̣ tʰuuwu yak’éé." ɬush nayka təmtəm. I feel fine.
Yak'éi i x̱wsateení. "yak’éé i x̣wsatʰiiní." ɬush pus nayka nanich mayka. It's good to see you.
Ix̱six̱án. "ix̣six̣án." nayka q’at mayka. I love you.
Aaá. "aaá." aha. Yes.
Tléik'. "tʰɬéék’." wik. No.
Haagú! "haakú!" chaku! Come!
K'idéin natá. "k’idéén natʰá." ɬush musum. Sleep well.
Eesháan. "iisháán." nayka palach ɬax̣ayam. Poor thing.
Gunalchéesh haat yigoodí. "kunaɬchʰíísh haatʰ yikuutí." hayu masi qʰiwa mayka chaku. Thank you for coming.
Chúk! "chʰúkʰ!" ayaq chaku ɬax̣ani! Scram!

t’səm

[edit | edit source]

anqati ləshən ɬaska munk ləshən-pipa (səlilik-pipa) pus munk-t’səm ukuk ləlang. alta hayu tilixam ɬaska munk-t’səm ɬinkit-ləlang kakwa Gillian Story pi Constance Naish ɬaska latin-t’səm.

wəx̣t nanich

[edit | edit source]

  1. https://web.archive.org/web/20240418182005/https://www.alaskanativelanguages.org/lingit