Wp/cak/B'ixanel Sara Curruchich Cúmez

From Wikimedia Incubator
< Wp‎ | cak
Wp > cak > B'ixanel Sara Curruchich Cúmez

Sara Curruchich Cúmez (Chi Xot, 13 B'atz' - 25 q'ij richin ri ruwuq ik' richin ri juna' 1993) jun kaqchikel b'ixanel ri xalex pa tinamit Chi Xot, B'oko', chuqa jun ch'ojinel richin ri kich'ojinel ri nab'ey taq tinamit, chuqa kichin ri kich'ojinïk ri ixöqi'. Rija' jun b'ixanel, jun nojinel taq b'ix, chuqa jun q'ojomanel. Ke ri' chuqa, jun to'onel kichin ri ONU mujeres, pa Iximulew.

Jun nimaläj b'ixanel richin ri tinamit maya' kaqchikel.
Kaqchikel b'ixanel Sara Curruchich.

Retal ruk'aslemal[edit | edit source]

Janila xqa chi ruwäch ri q'ojomanïk ruma ri rutata' jun nimaläj q'ojomanel, nusiloj wi ri tzinin q'ojom, ja k'a ri rute' nib'ixan wi rik'in ri rutata'. To k'a toq xti ko'ol wi toq janila xurayij xok b'ixanel, xok q'ojomanel. Toq xk'iy, xutijoj ri' richin ntok tijonel richin q'ojomanïk pa tijonijay Escuela Normal para Maestros de Música Jesús María Alvarado chi la' Armita. Chi rij ri' xutijoj chuqa ri' chupam ri Nimatijob'äl San Carlos.

Chupam ri juna' 2012, ja ri' toq xtikir ri rusamaj richin b'ixanel. Xtikir chi la' pa tinamit chi Xot, chupam jun molaj q'ojomanela' ri nikiq'ojomaj ri tilin che' ri rub'ini'an Teclas en armonía. Chupam ri juna' 2015 xutaluj ri nab'ey rub'ixanïk ri rub'ini'an Ch'uti xtän, ri xapom pa ka'i' millón rutz'etik chupam ri xaq pa k'amaya'l Youtube. Pa ri juna' 2016 xutaluj ri ruka'n rub'ixanïk rub'ini'an Resistir. Re jun b'ixanik re' yerunataj ri kik'aslemal ri winaqi' ri janila kitijon poqon ruma' ruchajixik chuqa rukolik ri Qate' Ruwach'ulew.

Chupam chuqa ri juna' 2016 ja ri' toq xb'e b'ixan pa jalajöj taq nimatinamit pa jotol. Ri jun b'ininem ri' xub'ini'aj Matyox K'aslem. Xb'ixan pa jalajöj taq nimatinamit, po chuqa xpeyox richin nib'ixan chupam ri rochoch ri Naciones Unidas toq xb'an ri Foro Permanente para las cuestiones indígenas.

Chupam ri juna' 2017 chuqa xutaluj ri b'ix Rajk'u'al ulew, ri k'o wi jun silowach'b'äl rik'in. Re jun silowachib'äl re' xub'än ri ajsilowachib'äl Pamela Yates.

Ronojel ri rub'ixanïk yech'on chi rij ri k'ayewal kik'owisan pe ri nab'ey taq tinamit, chuqa nib'ixan pa kaxlan chuqa pa kaqchikel ch'ab'äl. Nukusaj ri kaqchikel ch'ab'äl richin nuyap ruq'ij ri ruch'ab'äl.

Chupam ri juna' 2024 xya'ox che jun sipanem ri rub'ini'an Orden de las artes y de las letras de la república francesa.

Chuqa ruk'ulun jalajöj taq sipanem.