Wp/bew/Kiblik kongsi

From Wikimedia Incubator
< Wp‎ | bew
Wp > bew > Kiblik kongsi

Kiblik kongsi (Tionghoa: 公司共和國), atawa juga' bekèn digero kera'yatan kongsi (Tionghoa: 公司民主國) atawa serèkat kongsi (Tionghoa: 公司聯邦) entu atu kediaan pulitik nyang ngebestir sendèwèk di Kalimantan nyang bentukah serèkat deri jema'ah penglumbèn Tionghoa, nyang digero' "kongsi". Deket-deket tenga-tenga abad ke-19, kiblik kongsi pada bekuku' di ampir kebanyakan bilangan di Kalimantan bekulon. Ada tiga kiblik kongsi nyang paling gedé, nya'entu Kiblik Lanpong, Peréngkoan Posun, ama Serèkat Samtiawkio abisnya mecah deri Posun.

Kongsi dagang pada mashur di kumintèt Tionghoa perantoan di mana-mana dunia, walakin kiblik kongsi Kalimantan entu èmang nyang laèn diri dah, dia entu pada – negara daulat nyang nyedèk ama bekuku sebagèan besar ponggahan daèrah. Ni ciri-ciri ngebédain dia pada deri kesultanan pada nyang ada di Asia-kidul wètan, nyang ada kewenangan atas dia punya bawahan, cuman kaga ngontrolirin wilayah bawahannya punya cedèk.

Kiblik kongsi pada saingan dah tu ama Welanda bakal gedé-gedéan ngontrolir Kalimantan, nyang entakannya jadi ada Perang Kongsi tahon 1822–24, 1850–54, and 1884–85. Welanda ngalahin itu kiblik kongsi pada dah tu, jadinya itu wilayah jadi pada masup guwernemèn kolonial Welanda punya kewenangan.

Serèkat kongsi langsung diperènta ama kera'yatan langsung, èn pertama kali digero "kiblik" ama mualip jaman abad ke-19. Cuman mah ya, ahli èlmu jaman kita sekarang pada béda pendapet dah tu apa itu negara pada maké Kulon punya cara kiblik, apa gableg terdisi Tionghoa punya kera'yatannya dèwèk.

Ruju'an