Wp/aig/Filosofi
Dis aatikl haffu chek fu spelin. Yu kyaan help.
Filosofi a wan sistematik stadi fu jieneral an’ founlay-shanl kwestchan dem we taak bout ting laik ekzistens, rizin, naalij, valyu, main, an’ langwij. A wan rieznaabl an’ kritikal tinkin weh tek luk pan e own metad dem an’ ow e duh ting.[1]
Eena de ole taim, nuff a de sayans dem laik fizix an’ saykalajii yuuza fu de paat a filosofi. Bot nou, dem split off an’ deh pan dem own as akadaamik disiplin. Een de Istori a filosofi, dem influenshal tradishan dem kava Wehsan, Arabik–Pershan, Indyan, an’ Chiinis filosofi. Wehsan filosofi start een Anshent Griis an’ kava wan wide area a subfild dem. Wan big tapik een Arabik–Pershan filosofi da de link tween rizin an’ revelieshan. Indyan filosofi mash spiritual kwestchan laik ow fu res laatinmin wid di eksploreshan a wha reali da an’ ow fu find naalij. Chiinis filosofi fokus mo pan praktikal ting dem laik rait sosial akshaan, gavament, an’ self-raising.
Big braanch dem een filosofi da epistimalajii, etiks, lajik, an’ metafiiziks. Epistimalajii stadi wha naalij be an’ ow fu get um. Etiks chrai fu find out wha mek moral prinsipl, an’ wha rait akshaan look laik. Lajik da de stadi a propa tinkin, an’ ow fu pik out good aagyument fram bad. Metafiiziks tek luk pan de mos jieneral ting dem bout realiti, ekzistens, abjek dem, an’ proprti dem.
Adda subfild dem da estetiks, filosofi a langwij, filosofi a main, filosofi a rilijin, filosofi a sayans, filosofi a matimatix, filosofi a istori, an’ politikal filosofi. Eech braanch haav dem own skuul dem we pus diffran prinsipl, tiiri, ar metad.
Filosofa dem yuuza plenty metad fu res naalij. Dem yuuza ting laik konseptual analizis, koman sens an’ intuishan, chrai tink ekspeeriens, analizis a ordineri langwij, an’ kritikal kweschanin. Filosifa link wid plenty odda fild dem laik sayans, matimatix, bizniss, laa, an’ joonalizm. E gi wan kross-fild luk pan ting an’ stadi de big idea dem een dem fild yah. E tu tek luk pan dem metad an’ ow dem etikal ting tapn.
Refrens dem
[edit | edit source]- ↑ Bottin 1993, p. 151 Jaroszyński 2018, p. 12