Wn/shn/ၾရၢင်ႇသဵတ်ႈ လၢတ်ႈဝႃႈ ၵူၼ်းသိုၵ်းရတ်ႈသျႃး တၢႆ 150000 တီႈ ပၢင်တိုၵ်းယူႇၶရဵၼ်း

ဝၼ်းဢႃးတိတ်ႉ၊ မေႇ 5၊ 2024 

ၽွင်းလူင် ၵၢၼ်ၼွၵ်ႈမိူင်း ၾရၢင်ႇသဵတ်ႈ သတေၾၢၼ်သေၸူဝ်းၼႄႇ

ၽွင်းလူင်ၵၢၼ်ၼွၵ်ႈမိူင်း ၾရၢၼ်ႇသဵတ်ႈ သတေၾၢၼ်သေၸူဝ်းၼႄႇ လႆႈမွၵ်ႇလၢတ်ႈ တီး ၵၢၼ်တွင်ႈထၢမ််ဢၼ်ၼိုင်ႈ ဢၼ်ၼႄမႃး မိူဝ်ႈ မေႇ 3 ၼၼ်ႉဝႃႈ ၾရၢင်ႇသဵတ်ႈ လႆႈလၢမ်းဝႆႉဝႃႈ တီႈၼႂ်းပၢင်တိုၵ်းယူႇၶရဵၼ်းၼၼ်ႉ ၵူၼ်းသိုၵ်းရတ်ႈသျႃး ဢၼ်လႆႈတၢႆၵႂႃႇၼႆႉ တေမီးယူႇမွၵ်ႈ 150,000 ၼႆႉ ဝႃႈၼႆယဝ်ႉ။

သေၸူဝ်းၼႄႇ လၢတ်ႈတီႈ ၵၢၼ်ထၢမ်တွပ်ႇ ဢၼ်လုၵ်ႉတီႈ လိၵ်ႈၽိုၼ်ၶၢဝ်ႇ ရတ်ႈသျႃး Novaya Gazeta Europe ဢၼ်ၸုၵ်းမၼ်ႈၶေႃၶေႃ ႁဵတ်းၼၼ်ႉ မၼ်းလႆႈမွၵ်ႇလၢတ်ႈဝႃႈ ပၢင်တိုၵ်းယူႇၶရဵၼ်း ဢၼ်ၶဝ်ႈမႃးၼႂ်း ၶၢဝ်းတၢင်းသၢမ်ပီၼၼ်ႉ ၾရၢင်ႇသဵတ်ႈ လႆႈလၢမ်းဝႆႉဝႃႈ ႁူဝ်ၼပ်ႉၵူၼ်းတၢႆ ဢိၵ်ႇတင်း ၵူၼ်းလႆႈတၢင်းၸဵပ်းမၢတ်ႇ ၽၢႆႇရတ်ႈသျႃးၼႆႉ မီးယူႇမွၵ်ႈ 500,000 ၼႆႉ ဝႃႈၼႆယဝ်ႉ။

မၼ်းလၢတ်ႈဝႃႈ ယူႈရူပ်ႉလႄႈ မိူင်းဢူၺ်းလီၶဝ်ၼႆႉ တေ မီးလွင်ႈၽွမ်ႉႁူမ်ႈၵၼ် ႁၢၼ်ႉတေႃႇထိုင် ၶၢဝ်းယၢမ်း ဢၼ်လူဝ်ႇလႆႈၽွမ်ႉၵၼ်ၼၼ်ႉဝႃႈၼႆႉယဝ်ႉ။ လွင်ႈတုၵ်းသုမ်း တပ်ႉရတ်ႈသျႃးၶဝ်ၼႆႉၵေႃႈ မၼ်းႁၼ်ၸႅင်ႈလီယူႇယဝ်ႉ။ တီးၽၢႆႇတပ်ႉရတ်ႈသျႃးၼႆႉ ၵူၼ်းဢၼ်လႆႈတၢႆ မီးမွၵ်ႈ 150,000 ၼႆႉသေ ပေႃးႁူမ်ႈၵၼ်တင်း ၵူၼ်းလႆႈတၢင်းၸဵပ်းမၢတ်ႇၼႆႉ တေ ဢမ်ႇယွမ်း 500,000 ဝႃႈၼႆႉယဝ်ႉ။

သေၸူဝ်းၼႄႇ လၢတ်ႈဝႃႈ “ပေႃးထၢမ်မႃးဝႃႈ ၸိူဝ်းၼႆႉတၢင်းသဵင်ႈၼႆႉ မၼ်းလႆႈပဵၼ် ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈသင်ၼႆႉ တေလႆႈတွပ်ႇၶိုၼ်းဝႃႈ ဢမ်ႇၸႂ်ႈယွၼ်ႉပိူဝ်ႈသင်“ ဝႃႈၼႆယဝ်ႉ။ ၽၢႆႇရတ်ႈသျႃးၶဝ်တႄႉ ၵပ်းၵၢႆႇလူၺ်ႈ လွင်ႈတိူဝ်ႉၶိူၵ်ႈ ၽၢႆႇၶဝ်ၼၼ်ႉ ဢမ်ႇလႆႈလၢတ်ႈဢွၵ်ႇသင်မႃး။ မိူဝ်ႈၾႅပ်ႇဝႃႇရီႇၼၼ်ႉ ၸဝ်ႈၸွမ်ၸိုင်ႈယူႇၶရဵၼ်း ဝူဝ်ႇလူဝ်ႇတီႇမႃႇ ၸႄႇလႅၼ်ႇသၵီး မွၵ်ႇလၢတ်ႈဝႃႈ တီႈၼႂ်းပၢင်တိုၵ်းယူႇၶရဵၼ်းၼႆႉ ၵူၼ်းသိုၵ်းရတ်ႈသျႃး ဢၼ်လႆႈတၢႆၵႂႃႇ မီးယူႇမွၵ်ႈ 180,000 ၼႆႉ ဝႃႈၼႆယဝ်ႉ။ ပရိတ်ႈတဵၼ်ႇၵေႃႈ လႆႈလၢမ်းဝႆႉဝႃႈ တီႈၼႂ်းပၢင်တိုၵ်းယူႇၶရဵၼ်းၼႆႉ ၵူၼ်းမိူင်းရတ်ႈသျႃး ဢၼ်လႆႈတၢႆ ဢမ်ႇၼၼ် ဢၼ်လႆႈတၢင်းၸဵပ်းမၢတ်ႇၼႆႉ တေမီးယူႇမွၵ်ႈ 450,000 ၼႆႉ ဝႃႈၼႆ။

မိူဝ်ႈဢေႇပရႄႇ ၼၼ်ႉၵေႃႈ ဢၼ်ပဵၼ် ႁွင်ႈၵၢၼ်ၶၢဝ်ႇၿီႇၿီႇသီႇ ဢိင်ၼိူဝ်ၶၢဝ်ႇ ဢၼ်ၽူႈဢဝ်ၶၢဝ်ႇမၼ်း သူင်ႇမႃးလႄႈ ဢၢင်ႈဢိင်ၼိူဝ်ၶၢဝ်ႇ ၵူၼ်းႁၢပ်ႇၵၢၼ်လူၺ်ႈၼမ်ႉၸႂ် လႄႈ ၸုမ်းသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ Mediazona ၸိူဝ်းၼႆႉသေ မၼ်းလႆႈပိုၼ်ၶၢဝ်ႇမႃးဝႃႈ ၵူၼ်းသိုၵ်ႈရတ်ႈသျႃး လႆႈတၢႆမႃး မီးယူႇ 50,000 ပၢႆ ဝႃႈၼႆယဝ်ႉ။

မိူဝ်ႈပီ 2022 ၾႅပ်ႇဝႃႇရီႇ 24 ၼၼ်ႉ ၸဝ်ႈၸွမ်ၸိုင်ႈရတ်ႈသျႃး ဝလႃႇတီႇမီႇယႃႇပူႇထိၼ်ႇ လႆႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႃႈ ၵၢၼ်ႁၢင်ႈသိုၵ်းၶိုၵ်ႉတွၼ်းၼႆသေ လႆႈၶဝ်ႈတိုၵ်း ယူႇၶရဵၼ်းမႃးလႄႈ လႆႈပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၵူဝ်ႈၵိူဝ်ႇလိူတ်ႈမႃးသေ ၸိူဝ်းပဵၼ် မိူင်းဝၼ်းတူၵ်းၶဝ် လႆႈယူႇႁၢင်ႇၵၼ်တင်း မိူင်းရတ်ႈသျႃးမႃးယဝ်ႉ။

ၵူၼ်းလဵပ်ႈႁဵၼ်းၵၢၼ်သိုၵ်း ၵမ်ႈၽွင်ႈ ႁၼ်ထိုင်ဝႆႉဝႃႈ ရတ်ႈသျႃးၼႆႉ မၼ်းတေ ႁဵတ်းမႃးလႆႈ ၵၢၼ်လေႃႇတိုၵ်းယႂ်ႇလူင်ၸူး ယူႇၶရဵၼ်း ဝႃးၼႆယဝ်ႉ။

ၵပ်းၵၢႆႇလူၺ်ႈ ၸုမ်းၽွမ်ႉႁူမ်ႈယူးရူပ်ႉ လႆႈဢိုတ်း ၶွင်ရတ်ႈသျႃးပိူင်ႇၼၼ်ႉသေ သေၸူဝ်းၼႄႇ ယိုၼ်ယၼ်လၢတ်ႈဝႃႈ တေဢဝ်ငိုၼ်းၵွင်ၵၢင်ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ၸႂ်ႉၵႂႃႇတီႈ ၵမ်ႉထႅမ်ၵၢၼ်ၵႅတ်ႇၵင်ႈ ယူႇၶရဵၼ်း ဝႃႈၼႆသေတႃႉ လွင်ႈတၢင်းႁူဝ်ယွႆႈမၼ်းတႄႉ ဢမ်ႇလႆႈလၢတ်ႈသင်ၵႂႃႇၼင်ႇၵဝ်ႇ။

“ယွၼ်ႉလူၺ်ႈ ၶၼ်လႅၵ်ႈငိုၼ်း ၶိုၼ်ႈသုင်မႃးလႄႈ ၶွင်ရတ်ႈသျႃးပိူင်ႇၸိူဝ်းၼႆႉ ၼႂ်းပီ 2023 ၼၼ်ႉ မီးမႃးထိုင် ငိုၼ်းယူႇရူဝ်ႇ ၸမ် သီႇႁဵင်လၢၼ်ႉၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ မၼ်းလၢတ်ႈဝႃႈ “ႁဝ်းၶႃႈ မီးၵၢင်ၸႂ် တႃႇဢဝ်ငိုၼ်းၸိူဝ်းၼႆႉ ၸွႆႈထႅမ်ပၼ်တွၼ်ႈတႃႇ ၵၢၼ်ၵႅတ်ႇၵင်ႈ ယူႇၶရဵၼ်း လႄႈ ၵၢၼ်ၵေႃႇသၢင်ႈမိူင်းၶိုၼ်း“ ဝႃႈၼႆယဝ်ႉ။

ဝၢႆးသေ ရတ်ႈသျႃး ၶဝ်ႈတိုၵ်းယူႇၶရဵၼ်းယဝ်ႉ ၸိူဝ်းပဵၼ် ၽူႈဢဝ်ၶၢဝ်ႇ လိၵ်ႈၽိုၼ်ၶၢဝ်ႇ Novaya Gazeta ဢၼ်တင်ႈသဝ်း လွတ်ႈလႅဝ်း တီႈရတ်ႈသျႃးၼၼ်ႉ ဢွၼ်ၵၼ် ပၢႆႈဢွၵ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်းသေ လႆႈၶိုၼ်းတႄႇတင်ႈ လိၵ်ႈၽိုၼ်ၶၢဝ်ႇ Novaya Gazeta Europe ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။

ငိူၼ်ႈငဝ်ႈတိုၼ်း

• France 24. "France estimates that 150,000 Russian soldiers have been killed in the Ukraine war" — France 24, May 3, 2024
• "France estimates 150,000 Russian soldiers killed in Ukraine war" — The Times of India, May 3, 2024
• "150,000 Russian soldiers killed during full-scale invasion of Ukraine, France says" — Chris York, May 4, 2024