Wn/shn/ၸွမ်ၸိုင်ႈရတ်ႈသျႃး ႁပ်ႉ လွင်ႈၶႄႇၽိတ်ႈမွၵ်ႇ ၶၢဝ်းတၢင်းပၢင်ၵုမ် Belt and Road
ဝၼ်းၽတ်း၊ သႅပ်ႇထႅမ်ႇပႃႇ 21၊ 2023
မိူဝ်ႈဝၼ်းပုတ်ႉၼၼ်ႉ ၸွမ်ၸိုင်ႈရတ်ႈသျႃး ဝလႃႇၻီႇမီႇရ် ပူႇတိၼ်ႇ ၼႆႉ မၼ်းလႆႈႁပ်ႉၶၢမ်ႇ လွင်ႈ ၸွမ်ၸိုင်ႈၶႄႇသီၸိင်ႉပိင်ႇ ၽိတ်ႈမွၵ်ႇ တႃႇၶိုၼ်ႈႁွတ်ႈ ပၢင်ၵုမ် Belt and Road ဢၼ်တေၸတ်းႁဵတ်း ၼႂ်းလိူၼ်ဢွၵ်ႇထူဝ်ႇပႃႇၼၼ်ႉၼႆယဝ်ႉ။
ဝၢႆးသေ လႆႈႁူပ်ႉထူပ်း ဝင်ယီႈ (Wang Yi) ၽွင်းလူင်းၵၢၼ်ၼွၵ်ႈမိူင်းၶႄႇ ၵႃႈတီႈ ဝဵင်းလူင်မေႃႇသ်ၵူဝ်ႇယဝ်ႉ ပူႇတိၼ်ႇ လၢတ်ႈဝႃႈ ရတ်ႈသျႃး လႄႈ မိူင်းၶႄႇၼႆႉ "မီးၵၢင်ၸႂ်ႁူမ်ႈႁွမ်း တႃႇၵေႃႇသၢင်ႈ ၼႃႈလိၼ်ယူႇရေးသျႃးလူင်တင်းဢၼ် ဢၼ်ၵွင်ႉသိုပ်ႇ ယူးရူပ်ႉ လႄႈ ဢေးသျႃး ဢၼ်တိူဝ်းၵႂၢင်ႈၼၼ်ႉ" ၼႆသေ ၼႂ်းၼၼ်ႉၼၼ်ႉ ၶဝ်ႈပႃး သဵၼ်ႈတၢင်းလူင်ပၢၼ်မႂ်ႇ မိူင်းၶႄႇ ဢၼ်ပဵၼ် Belt and Road ၼၼ်ႉ ဝႃႈၼႆ။ ဢၼ်ပဵၼ် ၽႅၼ်ၵၢၼ်မိူင်းၶႄႇၼၼ်ႉ မၼ်းလုၵ်ႉတီႈ ၽႅၼ်ၵၢၼ်လွင်ႈႁုၼ်ႈမုၼ်းၶိုၼ်ႈယႂ်ႇ ဢၼ်ပဵၼ်ပိုၼ်ႉထၢၼ်ယူင်ႉသၢင်ႉသေၵေႃႈ ပဵၼ်တႃႇ မႄႇၶႂၢၵ်ႈလွင်ႈႁူမ်ႇငမ်းၼိူဝ် ၼႃႈလိၼ် ဢၼ်တိုၵ်ႉႁႃႁုၼ်မုၼ်းမႃးၼၼ်ႉယဝ်ႉ။
ဝၢႆးသေ လႆႈဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၼ်တင်း ၽူႈပၼ်တၢင်းၶႆႈၸႂ် ၽၢႆႇႁူမ်ႇလူမ်ႈၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ ၶွင် ၸွမ်ၸိုင်ႈဢမႄႇရိၵၢၼ်ႇ ၵျူဝ်းပၢႆႇတႅၼ်ႇ တီႈ မေႃးတႃႇ ၼႂ်းလိူၼ်သဵင်ႈၼၼ်ႉသေယဝ်ႉ ဝင်ယီႈ ၽွင်းလူင်ၵၢၼ်ၼွၵ်ႈမိူင်းၶႄႇ ၼႆႉ လႆႈႁွတ်ႈဢႅဝ်ႇထိုင် ရတ်ႈသျႃး တႃႇၶၢဝ်းတၢင်း 4 ဝၼ်းယဝ်ႉ။ ပူႇတိၼ်ႇၼႆႉ မၼ်းမီးၶၢဝ်းတၢင်း တႃႇၵႂႃႇမိူင်းၶႄႇ ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉၵေႃႈ လႆႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇမႃး ၸဵမ်မိူဝ်ႈ လိူၼ်ၸူႇလၢႆႇၼၼ်ႉယဝ်ႉ။
ရတ်ႈသျႃး ဝၢႆးသေ ၶဝ်ႈပူၼ်ႉပႅၼ် ၶဝ်တိုၵ်း ယူႇၶရဵၼ်းယဝ်ႉ ပူႇတိၼ်ႇၼႆႉ မၼ်းတိူဝ်းသိူၵ်ႈသမ်ႇၵၼ်တင်း ၶႄႇမႃးၼမ်လိူဝ်သေ တိူဝ်းႁဵတ်းမႃး လွင်ႈၶၢႆၽလင်းၵၢၼ် လႄႈ လွင်ႈႁူမ်ႈၵၼ်ၽိုၵ်းၵၢၼ်သိုၵ်း ၸိူဝ်းၼႆႉယဝ်ႉ။
မိူင်းၶႄႇၵေႃႈ ႁူမ်ႈဝႃႈ မၼ်းပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႃႈ ၵပ်းၵၢႆႇလူၺ်ႈ ပၢင်သိုၵ်းယူႇၶရဵၼ်းသေ ၶဝ်ပဵၼ်မိူင်းဢၼ်ယူႇၼႂ်းၵႄႈမၼ်းၵူၺ်းၼႆသေတႃႉ ၸိူဝ်းပဵၼ်လွင်ႈဢၼ် မိူင်းဝၼ်းတူၵ်းၶဝ် ဢဝ်လိူင်ႈႁႄႉႁၢမ်ႈၼိူဝ် ရတ်ႈသျႃးၼၼ်ႉၸမ်ႉ သႄႉသွမ်းမႃးယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈပီၵၢႆၵေႃႈၸီးၸွႆးဝႃႈ ဢမႄႇရိၵၢၼ်ႇ လႄႈ ၼႄႇတူဝ်းၶဝ်ၼႆႉ ၶဝ်သူၼ်း ႁႂ်ႈရတ်ႈသျႃး လိူၵ်ႈသဵၼ်ႈတၢင်း တႃႇလိူၵ်ႈၵၢၼ်သိုၵ်း ၼႆသေ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႃႈ တင်းရတ်ႈသျႃးၼႆႉ ၶဝ်မီး လွင်ႈၸမ်ၸႂ်ၵၼ် ဢမ်ႇမီးတီႈသုတ်း ဝႃႈၼႆယဝ်ႉ။
မိူဝ်ႈဝၼ်းဢင်းၵၢၼ်း ၼၼ်ႉၵေႃႈ Nikolai Patrushev ဢၼ်ပဵၼ် ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈထၢၼ်ႈသုင် ၽၢႆႇႁူမ်ႇလူမ်ႈရတ်ႈသျႃးၼၼ်ႉ လႆႈႁူပ်ႉထူပ်းၵၼ်တင်း ၽွင်းလူင်ၵၢၼ်ၼွၵ်ႈမိူင်းၶႄႇ ဝင်ယီႈသေ မိူဝ်ႈၽွင်း ဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၼ်ၼၼ်ႉ တုၵ်းယွၼ်းမႃးဝႃႈ ရတ်ႈသျႃး လႄႈ မိူင်းၶႄႇၼႆႉ လူဝ်ႇႁူမ်ႈၵၼ်တေႃႇသူႈၼိူဝ် ဢၼ်မိူင်းဝၼ်းတူၵ်းၶဝ် မၵ်းၶၼ်ႈၵုမ်းၵမ် ဝႆႉၼၼ်ႉ ၼႆယဝ်ႉ။
ၸွမ်းၼင်ႇ လွင်ႈသိူၵ်ႈသမ်ႇၵၼ်တင်း မိူင်းဝၼ်းတူၵ်း လႆႈလူႉလႅဝ်မႃးသေ ရတ်ႈသျႃး လႄႈ မိူင်းၶႄႇ မိူင်းသွင်မိူင်းၼႆႉ တိူဝ်းၸမ်ၵၼ်မႃးသေ ရတ်ႈသျႃးၵေႃႈ ၼႄလွင်ႈဝႃႈ ၶဝ် ၵမ်ႉၵႅမ်ၶႄႇယူႇ တႃႇသေ ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉယဝ်ႉ။
ငဝ်ႈငႃႇ
- VOA News. "Belt and Road အစည်းအဝေးကာလ တရုတ်ဖိတ်ကြားချက် ရုရှားသမ္မတလက်ခံ" — VOA News, September 21, 2023
