Wn/shn/ၵူၼ်းထိူၼ်ႇ ႁူႇလ်တီႇ မိူင်းယႄႇမႅၼ်ႇ လၢတ်ႈဝႃႈ ၶဝ်ယိုဝ်းတရုၼ်း ဢမႄႇရိၵၢၼ်ႇတူၵ်း

ဝၼ်းဢႃးတိတ်ႉ၊ ဢေႇပရႄႇ 28၊ 2024 

တရုၼ်း MQ-9A Reaper ဢမႄႇရိၵၢၼ်ႇ

ၵူၼ်းထိူၼ်ႇယႄႇႁူႇရ်တီႇ တီႈ မိူင်းယႄႇမႅၼ်ႇ ၶဝ်လၢတ်ႈမႃး မိူဝ်ႈ ဢေႇပရႄႇ 27 ၼၼ်ႉဝႃႈ ၶဝ်ယိုဝ်းတူၵ်ႈ တရုၼ်း MQ -9 Reaper လမ်းၼိုင်ႈ ဢၼ်ပဵၼ်ၶဝ် တပ်ႉသိုၵ်းဢမႄႇရိၵၢၼ်ႇ ဢၼ်ၵိုင်ႇငိုၼ်း တေႃႇလႃႇ မွၵ်ႈ 30 လၢၼ်ႉၼၼ်ႉ ဝႃႈၼႆႉသေ ၶဝ်လႆႈပိုၼ်ဢွၵ်ႇ ငဝ်းတူင်ႉ ဢၼ်ၼႄ ဝႆႉ ၶိူင်ႈတရုၼ်းၸိူဝ်းလုလႅဝ်ဝႆႉၼၼ်ႉယဝ်ႉ။

ဝၢႆးသေ ၶဝ်ယုၵ်ႉသုင် ႁဵင်းတဵၵ်းၵမ်းသၢင်ႉသၢင်ႉ ဢၼ်ၵဵဝ်ႇၵပ်းလူၺ်ႈ ပၢင်တိုၵ်း ဢိတ်ႇသရေး-ႁႃးမၢတ်ႉသ် တီႈ ၵႃႇၸႃႇၼၼ်ႉသေ ၼႂ်းၵႃႈလွင်ႈတိုၵ်းတေႃး ဢၼ်ႁဵတ်းမႃးယူႇ ၼႂ်းဝူင်ႈပူၼ်ႉၼၼ်ႉ လွင်ဢၼ်ဢဝ် မၢၵ်ႇမိသ်ႉသၢႆးလ်ယိုဝ်းၵၢင်ႁၢဝ်သေ ပိုတ်းယိုဝ်းတရုၼ်း Reaper ၶွင်ဢမႄႇရိၵၢၼ်ႇၼၼ်ႉၵေႃႈ ၶဝ်ႈပႃးဢၼ်ၼိုင်ႈၼႆ ၸုမ်းႁူႇလ်တီႇၶဝ် လႆႈမွၵ်ႇလၢတ်ႈဝႆႉၼင်ႇၼၼ်ယဝ်ႉ။

ၸဝ်ႈသိုၵ်း ပရွၼ်ႇၵျေႇမႅၵ်ႇၵႄႇလ်လီႇ ဢၼ်ပဵၼ် ၽူႈမီးသုၼ်ႇလၢတ်ႈ တပ်ႉၵၢင်ႁၢဝ်ဢမႄႇရိၵၢၼ်ႇ ၶွင် ထၢၼ်ၽွင်းလူင် ၵၢၼ်ၵႅတ်ႇၵင်ႈ ဢမႄႇရိၵၢၼ်ႇၼၼ်ႉ လႆႈမွၵ်ႇလၢတ်ႈ ႁွင်ႈၵၢၼ်ၶၢဝ်ႇဢေႇၽီႇဝႃႈ မိူဝ်ႈဢေႇပရႄႇ 27 ၼၼ်ႉဝႃႈ တရုၼ်း MQ-9 ၶွင် တပ်ႉၵၢင်ႁၢဝ်ဢမႄႇရိၵၢၼ်ႇ လႆႈလုတူၵ်းတီႈ ယႄႇမႅၼ်ႇ ဝႃႈၼႆႉယဝ်ႉ။

လၢတ်ႈမႃးဝႃႈ ၵဵဝ်ႇၵပ်းလူၺ်ႈ လွင်ႈပဵၼ်ဢၼ်ၼၼ်ႉသေ တိုၵ်ႉၵူတ်ႇထတ်းယူႇဝႃႈၼႆသေတႃႉ လွင်ႈတၢင်းႁူဝ်ယွႆႈမၼ်းတႄႉ ဢမ်ႇလႆႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇသင်ဝႆႉၼင်ႇၵဝ်ႇ။ ၸုမ်းႁူႇလ်တီႇၼႆႉ လုၵ်ႉတီႈ ၸႄႈမိူင်းꧡႃႇၻႃး တီႈယႄႇမႅၼ်ႇ တီႈၶဝ် ပၵ်းသဝ်းဝႆႉၼၼ်ႉသေ မိူဝ်ႈဢေႇပရႄႇ 25 ဝၼ်းၼၼ်ႉ လႆႈယိုဝ်းတူၵ်း တရုၼ်းဢမႄႇရိၵၢၼ်ႇၶဝ် ဝႃႈၼႆယဝ်ႉ။ တီႈၼႂ်း ငဝ်းတူင်ႉ ဢၼ်ႁူႇလ်တီႇၶဝ် ပိုၼ်ဢွၵ်ႇၼၼ်ႉ ၼႄဝႆႉ ဢၼ်တရုၼ်းၺႃးမၢၵ်ႇမိသ်ႉသၢႆးလ် ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။

တီႈၼႂ်းငဝ်းတူင်ႉ ဢၼ်ထႆၼႄ ၸိူဝ်းပဵၼ်ၶိူင်ႈတရုၼ်းဢၼ်လုလႅဝ် ၼၼ်ႉ လႆႈႁၼ်ပႃး ႁၢင်ႈလူဝ်ႇၵူဝ်ႇ General Atomics ဢၼ်ပဵၼ် ၶွမ်ႇပၼီႇ ႁဵၼ်းတရုၼ်း MQ-9 Reaper ဢွၵ်ႇၼၼ်ႉ လႄႈ လႆႈႁၼ်ပႃး မၢႆၶပ်ႉလွင်ႈႁဵတ်းဢွၵ်ႇတရုၼ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။

ၸဵမ်မိူဝ်ႈ ႁူႇလ်တီႇၶဝ် သိမ်းဢဝ် ဝဵင်းလူင်ꧡၼ်ႇၼႃႇ ၶွင်ယႄႇမႅၼ်ႇ လႄႈ ပွတ်းႁွင်ႇမိူင်း မိူဝ်ႈပီ 2014 ၼၼ်ႉသေ ၸုမ်းႁူႇလ်တီႇလၢတ်ႈဝႃႈ ပေႃးပႃးတရုၼ်းဢၼ်ယိုဝ်းတူၵ်းၵမ်းၼႆႉၼႆ တပ်ႉသိုၵ်းဢမႄႇရိၵၢၼ်ႇလႆႈ လႆႈသုမ်းတရုၼ်း 5 လမ်းယဝ်ႉ ဝႃႈၼႆ။ ၸုမ်းႁူႇလ်တီႇလၢတ်ႈဝႃႈ တရုၼ်းၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ထုၵ်ႇယိုဝ်းတူၵ်း မိူဝ်ႈပီ 2017၊ 2019၊ 2024 ၼၼ်ႉ ဝႃႈၼႆယဝ်ႉ။ တရုၼ်း Reaper ဢၼ်ၵိုင်ႇငိုၼ်း မွၵ်ႈ တေႃႇလႃႇ 30 လၢၼ်ႉၼႆႉ ၸၢင်ႈမိၼ်လႆႈ တၢင်းသုင် 50,000 ထတ်းလႄႈ ၸၢင်ႈမိၼ် တၢင်းႁိုင် 24 ၸူဝ်ႈမူင်းယဝ်ႉ။

ၸုမ်းယႄႇမႅၼ်ႇၼႆႉ ဝႃႈပဵၼ်လွင်ႈတုၵ်းယွၼ်း တႃႇႁႂ်ႈ ဢိတ်ႇသရေးၶဝ် ၵိုတ်းတိုၵ်းတီႈၵႃႇၸႃႇၼႆသေ မိူဝ်ႈၽွင်းၶဝ် တိုၵ်းတေႃး ႁိူဝ်းသၢင်းၽေႃး တီႈဢၢဝ်ႇပၢင်ႇလၢႆႇဢေႇၻိၼ်ႇ လႄႈ ပၢင်ႇလၢႆႇလႅင်ၼၼ်ႉ ၶဝ်လႆႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇမႃးဝႃႈ ၶဝ်ပိုတ်းယိုဝ်းတရုၼ်းဢမႄႇရိၵၢၼ်ႇ တူၵ်း ဝႃႈၼႆယဝ်ႉ။

မိူဝ်ႈဢွၵ်ႇထူဝ်ႇပႃႇ 7 ပီၵၢႆႇၼၼ်ႉ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈ ၸုမ်းႁႃးမၢတ်ႉသ်ၶဝ် လႆႈၶဝ်တိုၵ်းတေႃး ဢိတ်ႇသရေးလႄႈ ၵူၼ်းလႆႈ တၢႆၵႂႃႇ 1200 သေ ၵူၼ်း 250 ၼႆႉ လႆႈထုၵ်ႇတိၺွပ်းၵႂႃႇလႄႈ ဢိတ်ႇသရေးၶဝ် လႆႈၶိုၼ်းတွပ်ႇတႅၼ်းတိုၵ်းတေႃး တီႈၵႃႇၸႃႇသေ ၵူၼ်းလႆႈတၢႆၵႂႃႇ 34,000 ပၢႆယဝ်ႉ။

ၸုမ်းၽၢႆႇဢုပ်ႉပိူင်ႇသၢႆတၢင်းၼမ်ႉပၢင်ႇလၢႆႇ ဢမႄႇရိၵၢၼ်ႇ လႆႈမွၵ်ႇလၢတ်ႈဝႃႈ ၸုမ်းႁူႇလ်တီႇၼႆႉ ၸဵမ်မိူဝ်ႈတႄႇဢဝ် လိူၼ်ၼူဝ်ႇဝႅမ်ႇပႃႇ ပီၵၢႆၼၼ်ႉသေ လႆႈတိုၵ်းတေႃး ႁိူဝ်းသၢင်းၽေႃးမႃး မီး 50 ၵမ်းပၢႆယဝ်ႉသေ ၶဝ်လႆႈၶိုၼ်ႈသိမ်း ႁိူဝ်းသၢင်းၽေႃးလမ်းၼိုင်ႈသေ တႃႇထႅင်ႈလမ်းၼိုင်ႈတႄႉ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈ ၺႃးမၢၵ်ႇမိသ်ႉသၢႆးလ်လႄႈ လႆႈၸူမ်ၵႂႃႇ ဝႃႈၼႆယဝ်ႉ။

ငိူၼ်ႈငဝ်ႈတိုၼ်း

• Sky News. "Middle East tensions: Yemen's Houthi rebels claim to have shot down US military Reaper drone" — Sky News, April 27, 2024
• Associated Press. "Houthis claim to shoot down US Reaper drone, release footage showing wreckage" — South China Morning Post, April 28, 2024
• Aljazeera. "Yemen’s Houthis damage oil tanker, shoot down US drone" — Aljazeera, April 27, 2024
• Eleanor Watson. "3 U.S. MQ-9 Reaper drones, worth about $30 million each, have crashed in or near Yemen since November" — CBS News, April 26, 2024