Wn/shn/ဢိတ်ႇသရေး ယိုၼ်ယၼ် လွင်ႈ လုၵ်ႈၸၢႆးႁူဝ်ၼႃႈၸုမ်းႁႃးမၢတ်ႉသ် လႆႈတၢႆ

From Wikimedia Incubator
< Wn‎ | shn
Wn > shn > ဢိတ်ႇသရေး ယိုၼ်ယၼ် လွင်ႈ လုၵ်ႈၸၢႆးႁူဝ်ၼႃႈၸုမ်းႁႃးမၢတ်ႉသ် လႆႈတၢႆ

ဝၼ်းသုၵ်း၊ ဢေႇပရႄႇ 12၊ 2024

လိၵ်ႈႁွမ်တွမ် ၸိူဝ်းၵဵဝ်ႇၵပ်း
မိၵ်ႈမၢႆ လွင်ႈငမ်းယဵၼ် ၼႂ်းၵႄႈ ဢိတ်ႇသရေး လႄႈ ပႃးလဵတ်ႈသတၢႆး
ႁူမ်ႈသၢင်ႈ!
ပၢင်တိုၵ်း ဢိတ်ႇသရေး-ႁႃးမၢတ်ႉသ်

ယွၼ်ႉဢိတ်ႇသရေးဢဝ် ႁိူဝ်းမိၼ်တိုၵ်းတေႃးတီႈ ၵႃႇၸႃႇ တီႈၼိုင်ႈလႄႈ ၸိူဝ်းပဵၼ်လုၵ်ႈၸၢႆး ၽူႈဢွၼ်ႁူဝ်ႁႃးမၢတ်ႉသ် ၵေႃႉၼိုင်ႈ ဢိသ်ႉမေးလ် ႁႃၼီယေး လႆႈတၢႆၵႂႃႇ သၢမ်ၵေႃႉ ၼႆ တပ်ႉသိုၵ်းဢိတ်ႇသရေး လႄႈ သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ် ၸုမ်းႁႃးမၢတ်ႉသ်ၶဝ် လႆႈယိုၼ်ယၼ်ၵႂႃႇ မိူဝ်ႈဝၼ်းၽတ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။

တပ်ႉသိုၵ်းဢိတ်ႇသရေး လၢတ်ႈမႃးဝႃႈ တီႈ ၵႃႇၸႃႇပွတ်းၵၢင် မိူဝ်ႈဝၼ်းပုတ်ႉၼၼ်ႉ ၶဝ်လႆႈတိုၵ်းတေႃး ၽွင်းမိူဝ်ႈ ၸိူဝ်းပဵၼ်လုၵ်ႈၸၢႆး ႁႃၼီယေး တိုၵ်ႉႁဵတ်းလွင်ႈတူင်ႉၼိုင်ၵၢၼ်သိုၵ်း ဝႃႈၼႆသေတႃႉ ႁူဝ်ယွႆႈမၼ်းတႄႉ ဢမ်ႇလႆႈလၢတ်ႈသင်ၼင်ႇၵဝ်ႇ။ ၽၢႆႇႁႃးမၢတ်ႉသ်ၶဝ်မၢပ်ႇၼေးဝႃႈတႄႉ ၼႆႉ မၼ်းပဵၼ် လွင်ႈဢိတ်ႇသရေးၶဝ် တွပ်ႇတႅၼ်းၶႃႈတၢႆသေ တီႈၼႂ်းလွင်ႈတိုၵ်းတေႃးၼၼ်ႉ ၸိူဝ်းပဵၼ်လၢၼ် ႁႃၼီယေး ၵေႃႈ လႆႈတၢႆၵႂႃႇ သီႇၵေႃႉ ဝႃႈၼႆယဝ်ႉ။

ႁူဝ်ၼႃႈႁႃးမၢတ်ႉသ် ႁႃၼီယေး တွပ်ႇလၢတ်ႈတီႈ ဢိၼ်ႇတႃႇဝိဝ်း ႁွင်ႈၶၢဝ်ႇ Al Jazeera ဝႃႈတႄႉ လွင်ႈၶႃႈတၢႆၸိူင်ႉၼႆၼႆႆႉ မၼ်းတေဢမ်ႇပၼ်လႆႈႁႅင်းတဵၵ်း ႁႂ်ႈပေႃးဢူၼ်ႈဢွၼ်ႇမႃး ၼိူဝ် ၶေႃႈၸုၵ်းယၼ် ႁႃးမၢတ်ႉသ် ဢၼ်တီႈငူပ်ႉငိတႃႇၵိုတ်းတိုၵ်းတင်း ဢိတ်ႇသရေးၼၼ်ႉ ဝႃႈၼႆယဝ်ႉ။ ႁႃၼီယေးၼႆႉ ဢွၵ်ႇတီႈၵႃႇၸႃႇမႃး ၸဵမ်မိူဝ်ႈ ပီ 2019 ယဝ်ႉသေ ပဵၼ်ၵေႃႉဢၼ်ယူႇသဝ်းယူႇတီႈ မိူင်းၶႃႇတႃႇၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ႁူဝ်ၼႃႈၸုမ်းႁႃးမၢတ်ႉသ် ဢၼ်မီးယူႇတီႈ ၵႃႇၸႃႇယၢမ်းလဵဝ်ၼႆႉ ပဵၼ် ယႃႇရႃႇသိၼ်ႇဝႃႇသေ မၼ်းပဵၼ် ၵေႃႉဢၼ် ၶပ်ႉၶိုင်ပၼ်ၶေႃႈၸီႉသင်ႇ တႃႇႁဵတ်း လွင်ႈတိုၵ်းတေႃး ဢွၵ်ႇထူဝ်ႇပႃႇ 7 ဢၼ်ႁႃးမၢတ်ႉသ်ၶဝ် ၶဝ်တိုၵ်း ဢိတ်ႇသရေးသေ ၸင်ႇပေႃးလႆႈတႄႇပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၵႃႇၸႃႇ မႃးၼၼ်ႉယဝ်ႉ။

ၼႂ်းၵႄႈ ဢိတ်ႇသရေး လႄႈ ဢီႇရၢၼ်းၵေႃႈ မီးလွင်ႈၶဵင်ႈၶႅင်ယူႇ တင်းသွင်ပႃႈသွင်ၽၢႆႇ။ ဢိတ်ႇသရေးဢဝ်ႁိူဝ်းမိၼ် ပိုတ်းယိုဝ်း လုမ်းၽွင်းတၢင်ဢွၼ်ႇ တီႈ ဝဵင်းလူင်တမၢသ်ႉၵၢသ်ႉ တီႈမိူင်းသီးရီးယႃးၼၼ်ႉလႄႈ ၼႂ်းၵႃႈ လွင်ႈတိုၵ်းတေႃးဢၼ်ၼၼ်ႉ ၸွမ်ႁၢၼ် ဢီႇရၢၼ်း သွင်ၵေႃႉလႄႈ ၵူၼ်းသိုၵ်းဢီႇရၢၼ်း လႆႈတၢႆၵႂႃႇ ၸဵတ်းၵေႃႉသေ မိူင်းသွင်မိူင်း ၸင်ႇလႆႈမီးလွင်ႈတုမ်ႉတိူဝ်ႉၵၼ်မႃးယဝ်ႉ။

ၽူႈဢွၼ်ႁူဝ်ဢီႇရၢၼ်း ဢယႃတူဝ်လႃ ၶႃမေၼီ ပၼ်ၶေႃႈၽၢင်ႉ မိူဝ်ႈဝၼ်းပုတ်ႉၼၼ်ႉဝႃႈ ၵပ်းၵၢႆႇလူၺ်ႈ လွင်ႈတိုၵ်းတေႃး ဢေႇပရႄႇ 1 ၼၼ်ႉသေ လူဝ်ႇလႆႈဢဝ်လိူင်ႈပၼ်တၢင်းၽိတ်း ဢိတ်ႇသရေးဝႃႈၼႆယဝ်ႉ။ ၼႆႉၵေႃႈ ဝၢႆးသေ ၵႅမ်ၽူႈပၼ်တၢင်းၶႂ်ႈၸႂ်မၼ်းလၢတ်ႈဝႃႈ "လုမ်းၽွင်းတၢင် ဢိတ်ႇသရေးၶဝ် တေဢမ်ႇမီး လွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈယဝ်ႉ" ဝႃႈၼႆယဝ်ႉ ႁူဝ်ၼႃႈဢီႇရၢၼ်း ၸင်ႇလႆႈပၼ် ၽၢင်ႉမႃးၼင်ႇၼႆယဝ်ႉ။ ၽွင်းလူင်ၵၢၼ်ၼွၵ်ႈမိူင်း ဢိတ်ႇသရေး Israel Katz လႆႈတွပ်ႇလၢတ်ႈၵမ်းလဵဝ်း ၵႃႈတီႈ သိုဝ်ႇသၢၼ်တူင်ႇၵူၼ်း X ၶွင် ထၢၼ်ၽွင်းလူင် ၵၢၼ်ၼွၵ်ႈမိူင်းဢိတ်ႇသရေးဝႃႈ "ပေႃးဢီႇရၢၼ်း တေလုၵ်ႉတီႈ ၼႃႈလိၼ်မၼ်းသေ တိုၵ်းတေႃးၼႆ ဢိတ်ႇသရေးၵေႃႈ ႁူႉၵႃႈတေလႆႈ တွပ်ႇတႅၼ်းသေ ၶိုၼ်းတိုၵ်း ဢီႇရၢၼ်းယဝ်ႉ" ဝႃႈၼႆ။


ငိူၼ်ႈငဝ်ႈတိုၼ်း[edit | edit source]