Wn/cdo/Nguŏk-sĭk màng-buŏ gó ô huōi-sĭng, sĕk-ngô-nièng hâiu bô hiêng chŏng-kṳ̆ng
2018 n. 7 ng. 28 h. Hók-ciŭ séng
Gĭng-dáng (28 hô̤) kī ngô-găng-cā, cī bĭh sié-gī dék dòng gì nguŏk-ciòng-sĭk (月全食) găk tiĕng gà̤-dēng siông-iēng, dùng-sì gó ô „huōi-sĭng dâi-chṳ̆ng“ (火星大衝) hiêng-chiông. Dṳ̆ng-guók gīng-nô̤i gì nè̤ng, ng-sāi sié-nó̤h siék-bê, cêu â̤ guăng-cháik gáu cī siŏh huòi gì tiĕng-chiông.
Tiĕng-ùng-hŏk dài-dŭng, „chṳ̆ng“ (衝) biēu-sê siŏh-cṳ̄ng siōng-dó̤i gì ôi-dé: 3 gā tiĕng-tā̤ găk siŏh-dèu dĭk-siáng gà̤-dēng, dê-giù găk dài-dŭng, guăng-chák gáu lêng siŏh-ciáh tiĕng-tā̤ (bī-ṳ̀ huōi-sĭng) gâe̤ng tái-iòng diàng-hiêng 180° siōng-huāng gì ôi-dé. Chṳ̆ng, iâ gó̤ chṳ̆ng-nĭk (衝日), huōi-sĭng chṳ̆ng-nĭk gó-sê guăng-cháik huōi-sĭng dék hō̤ gì gĭ-huôi. Cī siŏh-huòi huōi-sĭng chṳ̆ng, huōi-sĭng găk gê̤ṳng-nĭk-diēng (近日點) hó-gê̤ṳng, cêu hô̤ „huōi-sĭng dâi-chṳ̆ng“.
Lìng-gê̤ṳng nùng-lĭk sĕk-ngô, màng-buŏ nguŏk dŭ iā ièng, iā guŏng. Gĭng-dáng kī ngô-găng-cā gì sèng-hâiu, huák-sĕng lāu buōng-sié-gī lĭk-sì (歷時) có̤i dòng gì nguŏk-ciòng-sĭk. Mì-gĭ Sĭng-ùng Gé-ciā găk Hók-ciŭ Bìng-săng Gŭng-huòng (屏山公園) dìng-chiă-diòng káng-giéng lāu ciŏng-uâng gì gīng-chiông: 2:24 chŭ-kŭi, nguŏk kăi-sṳ̄ giàng-diē dê-giù gì buōng-īng (本影), mâing-mâing biéng-ôi è̤ng-sáik.
3:30 kī, nguŏk-sĭk kăi-sṳ̄ (sĭk-gé, 食既) , è̤ng-sáik gì nguŏk cuòng-buô dŭ diē dê-giù buōng-īng, è̤ng-sáik gă-chĭng; 4:22, è̤ng-sáik dék chĭng, ciā sèng-hâiu gó-sê nguŏk-ciòng-sĭk gì gŏ̤-dièu (高潮), nguŏk gó găk hióng să̤-nàng iè-dông; 5:13 nguŏk kăi-sṳ̄ iè-chók dê-giù buōng-īng, sé-ciŭ è̤ng-sáik tó̤i kó̤, dáng-sê ciā sèng-hâiu nguŏk ī-gĭng lŏk-săng, nĭk-tàu mā-siông chók-lì, nâ diông nĭk-chók sèng gì mì-năk-sṳ̆-dái (維納斯帶). Cuòng-buô gì nguŏk-sĭk guó-tiàng ô 104 buŏng-cṳ̆ng, cuòi dài-dŭng siēng-luông gì huōi-sĭng ké̤ṳk nguŏk-sĭk cĕng-sáik (增色) iā sâ̤, iā sâ̤ tiĕng-ùng ái-hō̤-ciā cā-cā ăng-bài hō̤ kák-sióng gé-hĕk, gó ô ôi lāu cī siŏh-huòi nguŏk-ciòng-sĭk sĭng mā̤ lāu siŏh-ciáh duâi-kēu-géng (大口徑) uông-huông-géng (望遠鏡) gì nè̤ng. Mì-gĭ Gé-ciā lāu-gāi gáu, Hók-ciŭ cī siŏh-huòi guăng-cháik dèu-giông (條件) iā hō̤, iā sâ̤ nè̤ng kák nguŏk-sĭk, bī-ṳ̀ Gáik-dé Dṳ̆ng-hŏk (格致中學) gì hŏk-sĕng cêu găk Hĭ-hŭng-săng Ó̤-tā̤ Gŭng-huòng (飛鳳山奧體公園) guăng-cháik. k mâ̤ huák-dăk, Dṳ̆ng-guók-nè̤ng nêng-ôi nguŏk-sĭk sê „tiĕng-gēu sĭk nguŏk“ (天狗食月), mâ̤ gék-siòng, diŏh kiĕu-lò̤ páh-gū dṳ̀ lâi. Hiêng-câi, nguŏk-ciòng-sĭk ī-gĭng mâ̤ giăng nè̤ng, nè̤ng dŏng ĭ có̤ hô̤-hâng (浩瀚) ṳ̄-dêu (宇宙) gì gôi-câing (餽贈).
Sìng-guŏng (晨光) hĭ-mì (熹微), nguŏk mâing-mâing mièng diŏh dê-giù gì lêng siŏh-méng, kă-giâ gì tū-dê bô ngìng-lì sĭng gì siŏh gĕ̤ng.
