Wb/skr/وِسان٘دَر

منگتے ہیں منگدوں پنج کنی(کافی)38

تیکوں چھوڑن دی جو اے جیں وقت نیت تھیندی 39

جتنا کہیں دے سینے دے وچ بل ہوندے 40

ودھ ودھ تھیون ڈھیر41

تکلف 42

میکوںارمان تھئے(نظم) 43 اجاںماہ رمضان داچندر چڑھیے ساکوں عیددیاں تیاریاں یاد آڳن(ڈوہڑہ)44

اڄ جاہ جاہ قصے ہن ساݙے کݙی یکتا ہیں کݙی دُوئی اچ ہیں(ݙوہڑہ) 44

کیا جھم جھمڑے دی کھیڈ اندر (نظم)45

تیڈی گول اچ جیویں جند مانے تھیوں تندوتان ٹکر ساکوں(ڈوہڑہ)47

ایں کوڑ تے وقت کٹیندا پئے ہک کوڑا رج ہے کل ملسوں (ڈوہڑہ)47

سک دی نماز(نظم)48

پوہ دی کالی رات جگارے جُٹ رہ گن49

اوندی ہر سہندا کھڑاں سندا کھڑاں50

سی(نظم)51

کہیں کئو تے کے تئیں ویڑی تھی چودھار ودی بھج بھج ڈیکھاں(ڈوہڑہ)52

لُکھ منہ ساڑئیے تاں یاد ائے می ایں موسم پیلھوں پکیاں ہن(ڈوہڑہ)52

ساڈے پتن مُنارے بھُردے پن 53

بکر عید تے لوکی کجھ توں کجھ قربان کریسن(سرائیکو)54

پہلے تھولے گھر اچ غربت دیرے لاتن(سرائیکو)54

رحمت (نظم)55

ٹریے تاں سوجھلا اکھ دا کھڑے ڈینھ نال گھٹ تھی گئے56

اَن وی تیں ڈو ھے آن تیڈوھے57

کیا دل تے تیڈے نقش قدم چھاپ کھڑیندوں58

اساکوں پیت دے پہلے پہر تھکاماریے59

توں ہانویں ہر شے جاہ تے ہئی(نظم)60

ہک دل اہدے جھیڑا لاواں نال تیڈے61

کہیں ٹھوکر دے نال اُسائی شیت ملے 62

تیکوں وی تاں قد کاٹھ تے درکار غزل ہئی63

نکم اچ کینجھا کم وسریا ودا ہاں64

تیڈے نکھڑن داپل نئیں ڈیکھ سہندے 65

بچپن (نظم)66

غربت (نظم)67

زندگی ھے ڈو ڈینھ دا میلہ میلہ بھجدے68

توں امدیں تیڈی آمد دے اجاں پیر نئیں مسدے (ڈوہڑہ)69

ائی شوق دی شارت جیں پاسوں سک سودھ سفیر اڈاہیں ٹُر پئے(ڈوہڑہ)69

اساں کنوں کیا او آپنا دگ نکھیڑ گیا ھے70

تیڈی سک دا سیوک سال پچھوں تیڈے در تے ساگی وت ول آئے(ڈوہڑہ)71

میں اکثر منہ تے بوچھن ڈے ھے من دی مونجھ اکوری چوری چوری(ڈوہڑہ)71

گھیل آندا ہا جگارا نندر کوں72

اساں بائیمان تھئے تیں تے ولا ایمان گھن آئے ہیں73

نہیں سوکھے تھیندے سفر ریت دے74

ڈے ملک ملہیر نہ جھنگ سائیں(کافی)75

یاد تیڈی وچ کئی روندے کئی گاندے ڈھولا76

مستی77

سانون آیا یار ساڈو ساون آیا79

تیں توںتیںتائیں 81

گول تیڈی وچ کجھ ڈینھ گالھے تھئے ہاسے8

اساں عشق کمتے 83

چیتر دا موسم چپ چڑیاں دی84

تونی خود ونج الانواں نئیں الیندا85

بھالا86

تیکوں ہتھ لیں ٹکا لگدے87

توں میکوں بھل تاں نہ ویسیں88

جنج کچاویں چڑھی(کافی) 89

تیڈے چنتے دی چاٹ لگدی ھے90

اوں لحظے ایویں جاپدا ھے91

اوندی دنیا دیوانی ھے اونکوں احساس نئیں تھیندا92

اساں جیلھے غزل لیکیندے ہیں93

اساں کیا سانولا تیں نال اجکل پیار پاتے چا94

سوبے دی واء زہر بنن توں بچ گئی اے95

جیندی پُستیاں گولیندئیں ہوئیں وِہا گئی عمر ساری ھے96

بھوئیں امب(نظم)97

؟99

تیکوں نئیں صرف ڈیندے لوک مہنے100

تیکوںمل تے تیڈے نکھڑن دا منظر سوچنا پوندے101

تیڈیاںاوہے وسلائیاں وے سائیاں102

میڈی ضد دا کیا ھے دل جیلھے تیڈی گوری گمدا رہ ویندے(ڈوہڑہ)103

تیڈے شہردا شور سمجھ آندے تیڈا شہرسمجھ نئیں آندا(ڈوہڑہ)103

تیڈی اکھ دے اشارے نئیں بھگیندے104

بھئوںلاہندے ویندن بھُل تیوی تونی ٹکرے ہا ول ٹکرے ہا(ڈوہڑہ)105

تیڈے شہر غریبیں لوکیں دے سر اݨ چودے کئی کال لتھے(ڈوہڑہ)105

بے یقینی(نظم)106

پئے سگدا ھے مخلوق کوں شک کیویں لُکانواں107

دل وڈا آکھدے(نظم)108

توںآ اتھاںآکھ ونج ہنائیں کوں(نظم)109

مقدر درد او ڈیندے جیندا درمان نئیں ہوندا111

میڈی لُوں لُوں میڈے انگ انگ لگا ھے یا صنم اونویں112

وداعیہ113

تیڈے لڑ لگیوسے(نظم)114

تھک باہناْ نئیں(نظم)115

پتے کیا آکھ بیٹھاں تیڈی شان اِچ116

خوشی پچ نئیں سگی(نظم)117

ڈیکھوں لوکیں دیاں خودسریاںڈیکھوں119

وصیت(نظم)121

محرومی(نظم)122

جیرھادردا ھے کہیں دی ویار توں123

توں میکوں ہئیں(نظم)124

جگارا (نظم)125

تیڈی یاری کنوں کیا وٹیے126

کل رات میں سوچاں پیاکیاکیاخدا سوہݨا بݨائے 127

جیں نئیں ہُن تائیں پیتاں پالیاں(کافی)128

کمذات(نظم)129

درد رنجایا کِن تے گل گئیں 130

جیرھا ہک اے اوندا ہک شہر وچ ہک گھر وی کافی ھے131

اج کال کر(نظم)132

133 Optic Angl

چُنری(نظم)134

کجھ ڈکھ مہمان رتوکے ہن کجھ سُول سویر دے نال ملئین(قطعہ)135

جیرھاگھرٻار فصلاں ٻوڑ اڄ سڑکیں تے سڑدا پئے(قطعہ)135

مِیت(نظم)136

اے کتھوں دا وپار اے(نظم)137

میڈے وس اچ بس اتنا ھے(نظم)138

تیں توں دور ہاں جیویں شالا140

اجاں شہر تیڈے دے لوکیں دے نئیں میں تئیں یار پتھر پُجدے142

فی الحال نہ مل میکوں(نظم)143

ہاوا(نظم)1

قصہ کراں ست پُٹھا(نظم)155

مل نہ مل مستقل156

جڈاں گھر دے دیواریں تے اداسی کھڑاُڈردی ھے157

او بیٹھے خاک تے کئی وال کھولی(ڳاوݨ)158

نین نئیں تھکدے(نظم)159

پچھتاوا(نظم)160

انج نہ تھیویں(نظم)162

تیڈے بنے سواندرے ہاسے163

میڈاساہ ساہ ویل ھے تیں سئیں دی میڈے پہراٹھیے پہر تیڈے(ڈوہڑہ)164

تیڈی راہ آئے لوک ہزاراں پر کئی رُلدے گئے کئی رَلدے گئے(ڈوہڑہ)164

تیڈے احباب مونجھے ہین تیڈے سنگ سیر مونجھے ہن165

بانگ (نظم) 166

ناجان اساڈے حاکمیں دی(نظم)167

تریہہ(نظم)189

متھڑے اُتے پا نہ گُنڑنج ویندے پیوں ویندے پیوں 190

’’ڳالھ مونہوں مُرکݨی‘‘

وِساندَر آھدن رات دے سوجھلے کوں۔ بھانویں اے سوجھلا ݙیوے دا ہووے، مچ دا ہووے ، اجوکی بجلیاں دا یا چن تاریں داسوجھلا ہووے۔ وِساندَردی جیویں رات نال بھائیوالی اے۔ ایویں سوجھلا ݙینہہ دا جوڑی وال اے۔ بھانویں وساندَر ہووے تے بھانویں سوجھلا۔ ݙوہیںاُبھردے بندے دے اندروں ہِن۔ جے وِساندَر بندے دے اندروں نہ اُبھرے تاں اندھارے اچ راہ نہ لبھے۔ جے سوجھلا بندے دے ٻاھری ٻاھر رہ ونجے۔ تاں ݙینہہ دا مُل کھوٹا تھی ونجے۔ اندروں نویں اُشاء اوں ویلے اُبھردی اے جیرھے ویلے ٻاھروں کوئی رشنا بندے دے اندر آݨ جھاتی پاوے۔

’’اندروں پُنی تازی کݨی‘‘

لکھوکھ لو ک اج وی ݙینہہ دے سوجھلے اچ رہ کے سوجھلے کنوں وانجے ہوئے ہِن۔ تے سہنس لوک وِساندر دے ہوندے رات دے اندھارے اچ اکھ بھالݨ جوگے نئیں۔ آدمی داسڳݨا ہووݨ کیرھی شئے اے؟ ایہو سڳݨا ہووݨ اے جو روشنی وجود دے چھڑی ٻاہر رہ ونجے۔ مُتھاجی کیشے ہیے؟ ایہا مُتھاجی اے جو من دا نور وِسم ونجے۔سجاک لوک اوہے اکھویندن ، جگارا جیندے من وچ جاگدئے۔ سئیں جاویدآصف اُنھاں سوجھواݨاں اچوں اے ، سوجھلا تے وساندر جیندے اندر ٻلدئے۔

گھیل آندا ہا جگارا نندر کوں نئیں ݙتا پر سوچ وارا نندر کوں

اماوس اچ وساندر دا جمݨ اصل اچ زمین نال ڳنڈھے ہوئے اسمانی سنیہے دا جمݨ اے۔ بندے دی کمال کیڑھی اے؟ ایہا کمال اے جو اکھیوں چُکیاں نشانیاں دا مونہہ سِر اُبھار گھناوے۔ تے اسمانی سنہیے نال زمین دی جھولی ایویںساوی کر ݙکھاوے۔جو زمین دا رنگ اسمان تئیں نظر آوے۔ ترسلے دی ڳالھ اے، جاوید آصف ایں گُٖݨ نال بھریال اے۔

ساݙے مسئلے زمینی ہِن،نہ آݨ اسمان کوں ادھ وِچ

میݙی جاںطور دیاں ڳالھیں تاںہن ٻہوں دور دیاں ڳالھیں

شاعری روندے کوں کھِلوا نہ سڳے تاں رہا ضرور سڳدی اے۔ مونجھے کوں آس دے کنٹھے تے لاوݨ دی پارت وی نبھا سڳدی اے۔ مونجھ کیڑھی ڳالھ دی؟ مِتراں کولوں نکھیڑے دی … تریہہ کُریہہ دے بکھیڑے دی …تل واسیاں ، سنگتیاں ساتھیاں نال تھیوݨ آلی وانج دی…دھاڑاں ساھندی سانجھ دی…بھوئیں امب دی، چھل دی… الوݨے الوݨے حاکماں دے وڑچھل دی۔ ایہے جھاتیاں ہوندین جیرھیاں لفظاں اچ نشابر تھی کے مِتراں کوں ، تل واسیاں کوں، سوجھواݨاں کوں، سیاݨاں کوں، اپݨے ہووݨ دی سُدھ ݙیندیاں راہندین۔ شاعر دی منگی ہوئی دعا کولوں وی کوئی ٻئی وݙی مُرکݨی ڳالھ تھی سڳدی اے؟

مینہیں نال مِلا ݙے کٹیاں کوں ݙے دھنولا ٻیٹ دئیںجٹیاں کوں

جیرھیاں ہُݨ تئیں اپݨیاں مٹیاں کوں بھُل ڳیاں ہن ٹنگݨے ٹنگ سائیں!

شاعر اُوہو جیندے اندروں وسوں کلام کرے۔ جیندے اندروں اوندا جݨ دھݨ ، اوندیاں رِیت پریتاں ، اوندی ٻُدھ مت پورے جوبن نال درشن ݙیوے۔ جاوید آصف ایں درشن کوں درشاوݨ اچ پوری سُدھ ٻُدھ تے اٹکل نال ٻاݨ مارے ہِن۔ بھلا وِتھ اجݨ وی ہیے پئی۔تے او کئیں نہ کئیں شِکل اچ ول و ی رہ ویندی اے۔ اے پکی ڳالھ اے جو او وِتھ شاعر دی اکھ تلے ہوندی اے۔ جیکوں جھاگݨ کیتے شاعر سایو کریندا راھندئے۔ او سایو وساندر دے شاعر کوں وی کرݨا پوسی۔

ایں لوک توں اوں پرلوک تاݨی ایں وستی توں اوں جھوک تاݨی

تیں کیا کجھ سُݨݨا، ساھݨا نئیں تھک ٻاہݨا نئیں، کھڑ راہݨانئیں

رات وچالے وساندر دا جِتی تئیں گھیر ہوندئے، اُتی تئیں شیاں صاف صاف نظردیاں ہِن۔ اوں کولوں اڳوں جھانولا ہوندئے، اولھوں ہوندئے۔ شاعر ایں جھانولے اچ ٻس اَٹا سَٹا لیندئے۔ اوں توں پرتے اواندھارا ہوندئے جیندے اچ کوئی شئے ݙیکھݨ دی شاعر دے اندر سِک رہ ویندی اے۔ جاوید آصف وساندر اندر جیرھی شئے ݙیکھ گھدی اے۔ او ہیے اپݨی وسوں کوں اپݨے وانگوں سمجھݨ۔ جیویں بندہ اپݨا ، اپݨے کپڑے ٻاݨے، کھاد خوراک، اپݨی ڈِٖس پت تے سنگھار دا دھیان رکھیندئے۔ اپݨی بھوئیں دا وی ایویں خیال رکھے ۔

’ ’اتھائیں روزی دا حیلہ وی، حوالے وی اتھائیں دل دے‘‘

جاوید آصف وساندر کیتے اپݨے اندر دے ٻَل کوں ٻال کے رمز ڳولی اے۔ اوکوں پک اے جے کر سنیہا پرم پریت دا ہووے تاں چھڑا محبوب تئیں نئیں پُجدا، آندیاں پیڑھیاں دو وی پندھ کریندا اے۔

’’توں آصف جیرھی واٹ لنگھیوںاوں واٹ وساندر ٻلدے ڳئے‘‘

وساندر دا ہک ہک شعر پیار دی سانوݨی منائی پئے۔ اے تاں منی منائی ڳالھ اے جو ماہی جیرھی بھوئیں دا ہوندئے ، شاعر کیتے او بھوئیں اݨ مُل تھی ویندی اے۔ اوندی ہک ہک شئے بھاوݨی بݨ ویندی اے۔ جاوید آصف دے ماہی دا بُت اوندی اپݨی مٹی نال گھڑیا ہویا اے۔ ایں کیتے وساندر اچ کئی جائیں تے ماہی نال بھوئیں دی جھال وی اکھ بھلیندی ݙسدی اے۔

جیرھے ݙینہہ دا پچھوہاں پیر کیتی میکوں ݙیندی اے ساری جھوک مہݨے

ماہی نال پیت پرم کولوں گھن کے بھوئیں نال بھوئیںوالی تئیں شاعر دا آکھا ہویا ہک ہک بیت وسوں اچ سُرت ، سیݨپ، تے سونہہ دے اے جیں مُنارے اُسار ݙیندئے جیرھے آندی پیڑھی کیتے ماݨ تے سوجھلے دے پندھ کوں اڳوہاں کریندن۔ تانجو کتھئیں وی وسوں اُتے اوپریاں ولوں سَندھ جوگی جاء نہ بچے۔ ہک شاعر ولوں مُرکݨی ڳالھ ایہا تھی سڳدی اے۔ وساندر دے وساندرِک سئیں جاویدآصف ایں مُرکݨی سُرت دا کھِنڈاوݨ ہار ہیے۔خوشی دی ڳالھ اے ہیے جو وساندر دے روپ اچ وسیبی سُرت ہک قدم ٻیا اڳوں تے چا تا اے۔

وسبے توں اُکرساں ٹلیاں

مونجھاں مُکیاں خوشیاں ولیاں

ٹوبھے دریا تا ر، ساݙو ساوݨ آیا

سعیداخترسیال

روشن مستقبل دے امکانات دا شاعر

جاویدآصف ہمہ گیر فکری اتے فنی صلاحیتیں دا شاعرھے او پیدائشی تخلیقی صلاحیتاں رکھدے اتے شاعری دے ساریں صنفیں وچ لکھݨ دا ہنر ڄاݨدے اُوںپوری قادرالکلامی نال ݙوہڑہ، جوڳ، گیت/گاوݨ، کافی ، نظم اتے غزل تے طبع ازمائی کیتی ھے۔

اوندے کلام وچ پیچیدہ اتے مشکل ردیف ،قافیے دی ہنر مندی نال اکھاݨاں دا سوہݨا استعمال وی اپݨا درشن ݙیندے۔

اتھر کنبے پتھر کنبے ۔پاݨی وچ کٹورا کنبے

جاویدآصف غزل وچ آپݨے مخصوص اعلیٰ تخیل،لفظیںدامناسب جاہ استعمال دا ہنر وی ڄاݨدے، جیندے نال اوندی غزل دا شعرقاری تے گہرا اثر چھُڑیندے،غزل وچ اوندا ہنر کمال تے راہندے۔

ساکوں سر لُکاوݨ دی ہُݨ جاہ نئیں لبھدی ساݙے پچھوں ودا ہجر مریلا بھڄدے

تیݙے استان دے اورھوں جتی جاہ ہئی اُتی سر ہن

مسائیں اپݨی پیشانی کوں تیݙے استان گھن آئے ہیں

ہُݨ میݙی اکھ وی سخاوت تے جݙاں آندی ھے

کجھ ستارے میݙے دامن تے وی ٹک ݙیندی ھے

ٹھیک اے خوش فہمی اِتی ٹھیک نئیں ہوندی آصف ؔ

کجھ ݙینہاں کیتے تاں کر اے وی اُچھک ݙیندی ھے

جاوید آصف دیںغزلیں وچ انسانی تجربہ اتے نفسیات دا تجزیہ کافی فنکارانہ انداز وچ نظر اندے۔

شیت تھئی ہوسی کوئی وانج کتھائیں نال میݙے

نئیں تاں میکوں نہ تیݙے نال محبت تھیندی

سیݨ دا ٻال کھݙیندئیں ہوئیں ماء جھنڑکیا ہس

اڄ وی اُوں شخص کوں حق منگدیں ھے لکنت تھیندی

گاوݨ/گیت وچ وی جاویدآصف دااظہار،منظر کشی اتے لفظیں دی مٹھاس تے لطافت اپݨے کمال تے ھے

اِتھاں خواجہ فرید نال موازنہ مقصد نئیںمگر جاویدآصف دا گاوݨ،ساوݨ بارے اوہاچس ݙیندے جیرھی سئیں فرید دی ساوݨ بارے کافی وچ ھے

ساوݨ آیا یار ، ساݙو ساوݨ آیا

ماء دھرتی دی کُکھ ساوی تھئی ملݨ تیݙے دی بکھ ساوی تھئی

تھئی ساول چودھار ، ساݙو ساوݨ آیا

ڄالیں سر دھو کپڑے پاتے کڑٻ کرینہاںپھل اِن چاتے

لئی لئی لال کنوار ، ساݙو ساوݨ آیا

ݙوہڑے وچ وی جاویدآصف دا مخصوص رنگ ھے او روائتی موضوع اتے ڈکشن کنوں ہٹ تے اپݨے خاص رنگ ڈھنگ وچ سامݨے اَندے۔

تیݙے شہر دا شور سمجھ آندے ، تیݙا شہر سمجھ نئیں آندا

ساݙے سر تے وسدا ہک توںٻیاکئی قہر سمجھ نئیںآندا

جے کجھ ہک پہر سمجھ آندے ٻے پہر سمجھ نئیںآندا

کیا سمجھاں آصفؔسمجھ کنوں ھے ٻہر سمجھ نئیں آندا

جاویدآصف دی نظم اتھوں دے سماجی جبر،ݙکھ تے استحصال دیں عذابیں کوں وی نشابر کریندی ھے

اوندیاں نظماںرحمت،مِیت ، ہُݨ ایں کرݨے ،2010دے سیلاب اِچ آوݨ والی عید شوال دے آدر وچ وغیرہ خصوصی طور تے قابلِ ذکر اتے قابل ِ مطالعہ ہِن۔

مختصراََ جاویدآصف دی شاعری نویں موضوعات،خیالات اتے جدید تراکیب تے لفظیں دے برمحل استعمال نال قاری وچ لطف اتے مسرت دا احساس پیدا کریندی ہے۔

میݙے خیال وچ جاویدآصف دی سرائیکی شاعری مستقبل وچ نویں امکانات دی شاعری ہے

محمداسلم رسول پوری

نویں نسل دا نمائندہ شاعر

سرائیکی خطہ لکھیں سالیں توں موجوداتے ایندے وچ ہزاریں سالیں کنوں رہݨ آلی قوم جیرھی اپݨی زبان،ثقافت اتے قدیم تاریخ سنبھال تے اپݨے ہووݨ اتے جیوݨ دا پندھ کریندی پئی اے۔ایندے سامݨے ڈھیر سارے پندھ اِن جیرھے ایندی اہر نال مُکیوے ݙو ٹُردے پن۔کل سرائیکی قوم ہک وِتروٻاݨ قصہ ہئی اڄ حقیقت اتے تاریخ داسرنانواں بݨ ڳئی اے۔ قومیں داپندھ اوندے دانشوریں، ادیبیں اتے لکھاریںدے قلم دی نوک کُھٹیندی اے اتے قوماں وچ اپݨی ڄاݨ سُنڄاݨ اتے قومی زندگی نال جُڑت داشعورپیداکریندی اے۔ باشعور قوماں اپݨے آسوںپاسوں رہݨ آلیںقومیںنال سانگا جُڑیندین اتے اوندی تݙ تے آپݨے حقوق آپݨی بقاء دے حوالے نال سینگی تہذیبیںوچ نشابر مقام حاصل کریندین۔دریاویںدی سرزمین ہووݨ دے نانویںسرائیکی دھرتی امیر بھوئیںہائی جتھاںعلم اتے فنونِ لطیفہ دی بادشاہی قائم ہائی جیکوں دھاڑیلیں اپݨیں تلواریںاتے گنڈاسیںنال تہس نہس کیتا۔دھرتی تے ظلم،جبر،تشدد اتے کرودھ تھیا۔ انھاںحالات اِچ سرائیکی دانشوریںقوم کوںفنادے رستے تے نہ ونڄݨ ݙتا۔ انھاں شاعری اتے نثردے علم نال سرائیکی قوم کوںشکتی ݙیوݨ دے وس کیتے۔انھاںدی جدوجہدنال سرائیکی قوم آپݨے پورے قومی ماݨ نال آپݨی ہمسایہ قومیں وچ جیندی جاڳدی موجوداے۔ہک دانشورآکھیا ہاجو''کہیںقوم تے او وقت نہ آوے جو اوندی بقاء تے سُدھار دے خواب شاعریںدے سینے وچ دفن تھی ونڄن''تاںسرائیکی قوم دے شاعریںسرائیکی قوم دی بقاء، ترقی اتے ایندے ہووݨ،رہݨ دے سانگے اہر دے خوابیںکوںدفنایا نئیں۔انھاںشاعراںدی تندیراِچ جاویدآصف داناںمہاندرے شاعریں وچ گھدا ویندے۔انہاں شاعری دے مزاج ، ہئیت اتے شعری رمز کوں سُنڄاتے اتے سرائیکی شاعری دے نصاب اِچ نویکلی جاہ بݨائی اے۔انہاںغزل،نظم اتے ݙوہڑے کوںآپݨے نرمل جذبیں دے سنگاردا صوبھ ݙتے اتے آپݨی شاعری دی ست رنگلی پینگھ کوں اسمانیں چاڑھ چھوڑیے۔

جاویدآصف دی غزل انسانی ذات دے دائمی ڈُٖکھیںدا ویݨ وِرلاپ کریندی اے۔ جیندے اندر جیوݨ جوکھ دے سارے سلسلے پوری سک نال رڳ رڳ سنجردن۔ انہاں دی غزل جیوݨ دی رمزوی ݙسیندی اے اتے نارسائی دے نوحے وی سݨیندی اے اتے برہوںدے نراس بھوڳ اِچ آس دی چُنی وی ٻدھویندی اے۔

عاشق بزدار

آصف دی شاعری دا سمورا درشن

ویلھے دی وڳدی نئیں وچ کتلے زمانے لُڑھ ڳین اتے انھیں اݨ ڳݨتر زمانیں دیاں کتلیاںسماجی،ثقافتی تے ٻیاں دریہہ ساریاںرسماں ریتاں وی گار تھی ڳئین۔سرائیکی وسوں دی اڄوکی شاعری اپݨے گار تھیندے سمل کوںنویں سروںولا سنبھالݨ دی اہر پئی کریندی ہے تانجو امدڑ نسلاںاپݨے گزریل کل کوںپورے مکھ نال ݙیکھ سڳن۔

حیاتی دی سڄاکی دے ایں پندھ اِچ جاویدآصف اَپݨے شعریں دے ݙیوے(غزلیں ،نظمیں اتے ݙوہڑیں دی صورت)چا کے اڄوکے ماہݨوں تے اپݨی وسوںنال الویندا پئے۔اُنھیں دی شاعری ایں سوجھلے کوں پدھرا کریندی ہے جوبندے دے ایہے گُٖݨ اونکوں بندہ بݨاوݨ وچ امداد ݙیندے پر اوندے کولوںشعر دا نویکلا کسب اونکوں الوہی وݙپ ݙیندے۔

سرائیکی وسوںمدامیں توںسیاسی سماجی اتے ثقافتی طورہک وݙے بھوڳ توں گزردی پئی ہے۔کئی واری ایں ریاست اتھوں دے وسوں واݨیں کوںنفرت دی چھل اِچ ٻوڑیا تے کݙاہیںمذہبی ونڈ دے اندھے کھوہ اِچ لڑکا کھلاڑیا۔ریاستی بیانیے دیاں کئی گھپ اندھاریں ساݙے کئی صدیں دے پرکھیں دے اوچھݨ لیرو لیر کرݙتن،جیں پاروں ہک وݙی آبادی ایں ٻوݙ اچ لُڑھ کے اپݨی دھرتی نال رلدڑ ہوند کنوں وانجی تھی ٻیٹھی۔پر شعر آکھݨ دے مہا کسب نال ڳنڈھیل جاویدآصف جھئیں لوک اپݨے وݙکیں تے بھوئیںدی ونڄیندی ݙکھالی کوں سنبھالی آندن۔اساں سمجھدے ہیںاڄ سرائیکی مادھرتی سانگے اینجھے لوک تے انھیں دے شعر ساݙی چھیکڑی امید ہن

جیرھے ݙینہہ دا پچھوہاں پیر کیتی میکوں ݙیندی ہے ساری جھوک مہݨے

سمے دے دڳ تے ٹردیںکتھائیںکوئی پیر پچھوہاںتھیوے تاں اپݨے جُثے دے سارے لنڳ تے سبھو رل وسدے تے اینویںعالمی وسوں توں ترٹ کے انجیپ دی چکی اچ مہݨیں دے پُڑ اچ آکے جیوݨ کتلا اوکھا ہوندے۔ایں اوکھ دی ݙس،ݙکھالی تے داروںجاویدآصف دی شاعری دا سمورا درشن ہے۔

محبوب تابش

(مسلم کالج ملتان شریف)

وِساندَر

جیویں ٻٹے وٹوں یوسف نئیں ملدا،اندھا لعل دا اگھ نئیں ݙس سڳدا،اونویںمیںاَݨ پڑھ آدمی ایں مہان شاعر تے کیا الا سڳداں؟ ۔غالباََ 1993؁ء وچ جݙاں میݙا جاوید آصف نال ٹاکرا تھیااُوں ویلھے اے نواں نواں شاعری ودا کریندا ہااتے ایندی نکی نکی دھاڑدھاڑ شروع ہئی اوں ویلھے اے گمان وی نہ تھیندا ہا جوہک ݙینھ اے بندہ شاعری دے میدان وچ اے جیݙا قد کاٹھ بݨیسی جو ساکوںاپݨے ڳاٹے کوں بھن تے ایں ݙو ݙیکھݨا پوسی۔

آصف کوںشاعری دی ہر صنف تے عبور حاصل اے۔اوہکے وقت وچ اردو،سرائیکی شاعر ،کہانی کار اتے گائیک ھے ۔سُریلا او ھے جو بندے سنڑدئیںنئیں رڄدے، علم عروض توںواقف اتناھے جو شاعری دے فن کوں اپݨی مُٹھ اِچ رکھیندئیںموتی جڑ کھڑیندے ،اونکوں پتئے جو ݙوہڑے دی بحر اِچ کتنے ماترے ہوندن اتے ݙوہڑہ ’’ہا ‘‘ توں شروع تے ’’سا‘‘ تے مکدے۔آصف دی شاعری وچ محبت ،پیار، فطرت دا حُسن اتے سماج دے ݙکھ درد سنوپرے لڳدن۔اوندی شاعری وچ جھِٹ پھلیں دا ریٹااتے ڄالیں پیلھوں دی چھنبی چنی پا تے کھارے چڑھیاں ݙسدئین۔ ایویں لڳدے جیویںلئی لاݨے جھمر کھیݙدے پئے ہوون،ٹالھیاں آوݨ وا لے ر اہیاں کیتے چھاں وچھائی کھڑیاں ہوون،سندھ دی من تے چندردے سوجھلے وچ ݙکھݨ دی مٹھی ہوا وچ تلوّر تے مرغابی آپت اچ چوڳاں پے وٹویندے ہوون، کئی سکاتا عاشق اپݨے محبوب کوں ہوکلے مار مار تے اہدا ودا ہووے

اڄ جیویں جانیاں چاندݨی رات ہئی نال تیݙے گزردی تاں کیا بات ہئی

کئی بے گھر مجبور تریمت اپݨی نماݨتا نال اپݨے محبوب دے اڳوں عذر اتے مجبوری پیش پئی کریندی ہووے

تیݙی تصویر ٹنگیندی میں اوندے چئوپاسوں کاش گھر ہوندا اوندی چار دیواری ہوندی

ہاڑ دی دھپ اِچ رُلدی سسی اپݨے محبوب پنوں دی ڳول اِچ بھڄدیں’’ ہوتیں دی گھل میں ہک ڄݨی‘‘ دا رووݨا ویندی روندی ہووے،کئی ہیر اپݨے رانجھے کوںچوری کھویندیں اے بھئو ظاہر پئی کریندی ہووے

ہیر تیݙی کوں ایہو وپرا رت چاو ݨ نئیں ݙیندا

رنگپور توں تھی لنگھدن سارے رانجھݨ جھوک دے رستے

اتے کتھائیں کئی صوفی وجد و مستی دی کیفیت وچ خداکوںمخاطب کرتے اہدا کھڑا ہووے

کیوں نہ ہُݨ پوجا کروں چھوڑ کے تیکوںایندی

تیݙی مخلوق وی تاں تیݙی جھلک ݙیندی ھے

جاویدآصف جتھاںہک قادرالکلام اتے مہاندراشاعر ھے اُتھاںنفیس مزاجیں داباکمال اتے محبوب انسان وی ھے،میکوں اعزاز حاصل ھے جو میں اوندی صحبت اِچ گزریندا پیاں اتے ݙوجھااعزاز اے جو میݙے اے اکھر اوندی کتاب’’ وساندر‘‘ اِچ چھپسن۔ رہی ڳالھ وساندردی تاں جیرھی شے اندھاراختم کر تے سوجھلاݙیوے اوکوں وساندر آہدن’’من الظلمت الی النور‘‘سجھ ،چندر،ݙینھ والا تارا،پراہ باکھ،مومن دی بانگ اتے آصف سئیں دی کتاب یکے وساندر ہِن ۔

حافظ گلاب فیاض

قادرالکلامی تے ایمان

میں عصرِحاضر دے اوںمعتبر شاعردی شاعری اتے شخصیت تے کجھ لکھدئیںفخر محسوس کریندا پیاںجیرھا پرے تک ݙیکھݨ والیں اکھیں نال مستقبل کوںاپݨے قریب ݙیکھدے اتے اپݨی شاعری وچ مستعمل لفظیں دی قدرتے پہچان دے نال نال شاعری دے مزاج دے مطابق لوظیں دے ورتاوے دا بادشاہ اتے اپݨی ای ذات اِچ انجمن اتے آپ تحریک اے۔

میں سمجھداں شہریں دا وی اپݨا مقدر ہوندے،جتھاں انسانی حیات سہم ڳئی ہووے تاں اتھاںحساس لوکیں دا پیدا تھیوݨ یقینی ہوندے۔اتے شاعر اوں معاشرے دا ٻہوں وݙا احساسات دا نمائندہ ہوندے، ایندے وچ کئی شک نئیںجو جاویدآصف حساس شاعر دا ذہن گھن تے پیدا تھئے۔

ہک اچھا شاعر پورے معاشرے دا شاعر ہوندے اتے جاوید آصف اپݨی بے پناہ صلاحیتیں نال ایں میعار تے پورا اتردے،ایں عہد دے شاعرانہ مزاج شاعر دی شاعری وچ زندگی دے حقائق اتے کائنات دے تجربے پوشیدہ ہن اتے ایندی شاعری ہک آفاقی شاعری لڳدی ھے جیندے وچ تلمیحات دا استعمال کثرت نال ملدے،جیندے شعریںوچ شعری نزاکت،تخیل دی بلندی،حسنِ ترتیب یعنی ادبی سانچیںوچ تخلیق کیتی ڳئی شاعری اچ جدوجہد دے تاریخی لمحات کوںصحیح صورت اِچ بیان کرݨ دی خواہش نظر آندی اے۔جاویدآصف دیاں ساریاں صفتاںجیرھیاں اوندی ذات اِچ موجود ہن اوندی شاعری وچ منتقل تھی ڳن۔خاص کر ایندی شعری تخلیق اِچ ہک اینجھا ادب تخلیق کیتا ڳئے جیرھاجو انسانی کمزورئیںکوںواشگاف الفاظ اچ ظاہر کریندے اتے ظلمتیں دی تصویرکشی کریندے۔ زمانے دا غم ،عظمتیں دے مٹݨ دا احساس،بے وسی توں ٻاہر نکلݨ دی خواہش اتے انقلاب دی تمنااے ساریاں ڳالھیں جاویدآصف دی شاعری وچ موجود ہن،

جدیدسرائیکی شاعری دا دورجیرھا جو 1980ء کنوں شروع تھیندے ایندے اِچ شاعریںدی توجہ غزل آلے پاسے زیادہ تھئی اے صاحب موصوف شاعری دے سبھے صنفیں وچ شاعری کیتی اے لیکن قبول ِعام دی سند ایندی غزل کوں نصیب تھئی اے ۔

ایندی غزل اِچ تغزل دا رچیا ہویا شعور نظر آندے اتے ایندیاں غزلاں مخصوص خدوخال نال مزاج اتے لب و لہجہ دی نمائندگی کریندئیں ہوئیںجسم اتے روح دی تربیت کریندین۔جاویدآصف دی شاعری فنی حیثیت نال جدید شاعری دا اعلیٰ نمونہ ھے۔ جیندے وچ منظر کشی اتے تخیل دی بلند پروازی دے اعلی نمونے ملدن مثال دے طور تے

ہر شخص دے اظہار دا ھے اپݨا طریقہ

ساݙی تاں محبت دا وی اظہار غزل ہئی

جتھ یار نہ کئی غار نہ سر گوݙی کہیں دی

اوں وقت میݙی ہئی تاں عزادار غزل ہئی

توں جیکر راج سمجھ بھال بھلیندا میݙی

وقت دی میں وی کوئی راجکماری ہوندی

جیکرمیݙی حاضری کوں چھیکڑ دے وچ لکھیا ڳئے تاں کیرھا فرق اے

سکون دے نال سئیں کوں ملساں جے ملساں بعد اِچ نکھڑساں بعد اِچ

یقیناََجاویدآصف دا مجموعہ کلام’’وساندر‘‘ آتش کدیں دا اُشاء اتے شعری روایت دے صنم کدیں دا نور نویں نسلیں کیتے مشعل ِ راہ بن تے منزل دا پتہ ڈیسی،ایندے اِچ کئی مبالغہ نئیں جو جاوید آصف خوبصورت انداز اچ تشبیہات دی زبان اتے خوبصورت لہجیں نال قادر الکلام نظر آندے۔میݙا تاں ایمان اے جو جاوید آصف دورِجدید دا قادرالکلام شاعر اے۔

خالدذبیح آسی

ساہن والا

ساݙی اتنا کہانی ھے

شعر لکھݨ دی ٻئی کئی خاص وجہ تاں چیتے نئیں اَمدی سوائے ایندے جوتیݙی سک توں منڈھ ٻدھا ہا جیرھی سک ہنج نہ بن سڳی اوندا ظہور شعر دی شکل اچ تھیا اُوں ویلھے صرف ہجر فراق دے قصے ہن ـ’’تیںتوں تیں تائیں‘‘ دا پینڈا ہا اوہے ڳالھیں ہن جیرھیاں صرف شعر دی زبانی تیں توݨی پڄ سڳدیاں ہن۔ تیݙی سک دے مہابے اکھیں لبھ گھنݨ دے بعد سامݨے ہک ݙکھیں بھریا جہان ہا ،نڄردیاں اکھیں ہن،بکھ ،غربت، متھاجی بے روزگاری تے وانج دیاں اݙیاں ڳاریا ں ہن ،ونوون دے عذاب ہن جیرھے اندر دے ٻوہے دی کنڈی کھڑکا تے میکوں کیرھا کرݨ کیتے کافی ہن۔

غالباََ 1993-94؁ء دی ڳالھ ہوسی میں شاعری دے جہان اچ پیر پساریے تاں میکوں حافظ گلاب فیاض،جمیل جاذب،خالد ذبیح اللہ آسی،افضل سالک،اصغر ثاقب،نازک مڑل،مختیار ساغر،ابراہیم جاہداتے ابراہیم ناصر جہیں سچے دوستیں دا ساتھ نصیب تھیا جنھاں وچوں اکثر میں کنوں پہلے شعروادب دی فضا وچ اُݙاری بھر چکے ہن انھاں دی کمال شفقت پسانویں میݙے ہتھ استاد محترم عبدالسمیع مجاز سئیں دے پیریں تائیں پڄݨ جوڳے تھئے ۔مجاز صاحب میݙی کنڈ تھپی اتے میکوں شاعری دے مزید رموز واوقاف دی سونہہ سنڄاݨ بخشی ایں میندی دے ٻوٹے توںرنگیج ونڄݨ دے بعد مہک اپݨا اثر ݙکھالیا تاں میں وی وݙے چھوٹے مشاعرئیں اتے ادبی کٹھیں وچ سݙیجݨ پئے گئٖیم جتھوں سئیں استاد نذیر فیض،سئیںعاشق بزدار،سئیں صوفی تاج گوپانگ،سئیں اسلم رسول پوری ،سئیںصادق بزدار، سئیںمنظور خان دریشک ،سئیںظہور دھریجہ،سئیںڈاکٹر شکیل پتافی، سئیںرفعت عباس ،سئیںسعیداختر سیال،سئیںمحبوب تابش اتے سئیںمحمد حفیظ النصیر جہیں مہان اتے مہربان لوکیں دی اخلاص توں بھرپورمحبت اتے سرپرستی نصیب تھئی ۔

ایں سفر اچ قاضی احمد بخش،مرشد حبیب شاہ،قاضی حسن افتخار،سعید خان دریشک،ملک خالد مڑل،مسیح اللہ خان گورچانی،فداحسین خان جسکانی ،جام خادم ممبر، سئیں صدیق،ڈاکٹر جاوید پتافی ،فاروق دریشک،محسن کلاسرہ،ریاض عصمت،جعفر بزدار،عاشق حجانہ،عبدالمالک وجڑ،اسلم گشکوری،رزاق سالک، پنل جتوئی ،خلیل فریدی،امداد اعوان،ارشاد ناصر،اسحاق دانش،طارق خان مستوئی ، حق نواز بکھر،خادم تھہیم ، مجید خان دریشک ، حکیم عبدالکریم مشوری ، علائوالدین بزدار، طارق اسماعیل پٹھان،خلیل حجانہ،اعظم عادل،مرید عارف،رازق جھنڈیر،غلام حسین دریشک،قسور بزدار،آصف لغاری،طاہر مگسی،مجاہد کلاسرہ ،محمد عارف بکھر،ملک اطہر ماڑھا ، جام عابد ، فیاض زاہد ، ملک اللہ ݙتہ ماڑھا ، منشی ریاض ،ملک باقر،جنید مختیار گڈوانی، انصر کھچی،اللہ نواز مگسی،صفدر ٻوسݨ،نازک نور پوری ،طارق گشکوری، ذوالفقار کہیری،فیاض حجانہ،حاجی فرید بخش چانڈیہ، رب نواز چاچڑ، باقر جسکانی اتے غزالی ماڈل سکول ساہن والادے سارے سٹاف ممبران اومہربان دوست ہن جنھاں ہر ہمیش میکوں اپݨے محبتیں دا مقروض رکھیے ۔

شاعری کوں کتابی شکل ݙیوݨ دا مرحلہ آیا تاں ایں بھل بھنوائی وچ میݙے بھرا ،میݙے عزیز جنھاں وچوں مرشد تہذیب نقوی ،ڈاکٹر محمدپرویز ،ثناء اللہ سنی ،طاہر عباس بکھر،غلام شبیر بکھر،شاہد بکھر،اسماعیل بکھر ،سلیم بکھر،باسو ملک ،ملک ریاض،جاوید احسن ،منیر ساحل ،ظفر ہمراز ، ماجدشکیل،غضنفرالٰہی ،اکرم بکھر،ندیم اقبال،نعیم ستار،امجد فراز ،تنویر بکھر،صدیق شاہ،قاضی شان،قاضی آفاق ،شہزاد عاشق،جعفر کلاسرہ،توقیر شاہ،عبدالرحمن عبدو،راشد حبیب ،نوید اقبال، ڈاکٹر شہروز،وسیم عباس ملک،عامر بکھر، سرفراز عباس، محمدکلیم، فرخ ستار ،انصر عباس ،نعمان فریداتے سمیع اللہ بوبی اڳوں اڳوں ریہے ۔

جواد جوجی ،قاضی شاہد اتے کامران کاف نون تاںاو مہربان سنگتی ہن جنہاں نہ صرف کتاب دی کمپوزنگ توں گھن تے اشاعت تک دی ذمہ داری قبول کیتی اے بلکہ میݙی روایتی سستی کوں وی اپݨی محبت نال تکھا کیتی رہ ڳن۔

انھاں سارے دوستیں دی محبت اپݨی جاہ لیکن سب توں وݙی ہمت میں اپݨے ابا حضور ماسٹر سیف اللہ سئیں دی سمجھداں جیرھے میݙے ادبی سفر اچ کݙاہیں رکاوٹ نئیں بݨیے ہمیشہ میݙا حوصلہ ودھیندے ریہن اتے اپݨے دوستیں دے اڳوں میکوں فخریہ پیش کریندے رہ ڳن۔

اڄ اللہ سئیں دی مہربانی اتے ہنائیں دی دعا دے صدقے کتاب تواݙے سامھݨے ھے۔

جاویدآصفؔ

حمد

آکھ ݙیو اللہ اے کلھم کلھا

ہِس کُئی غرض نہ جھلّا ولّا

پیو اے نہ او پُتر کہیں دا

نہ ھے کُئی اوندا ہم پلّا

تیں جے کَئی رات میݙے نال گزاری ہوندی

اڄ تلک وسوں میݙے دل دی پتھاری ہوندی

ݙیکھدی کون سݙیندے میکوں ڳالھی ڳالھی

آڑے میکوں نہ جے کر یار دی یاری ہوندی

تیݙی تصویر ٹنگیندی میں اوندے چئوں پاسوں

کاش گھر ہوندا ، اوندی چار دیواری ہوندی

توں جیکر راڄ سمجھ بھال بھلیندا میݙی

وقت دی میں وی کوئی راج کماری ہوندی

پیار ناں ہا تاں ولا آہدئیں وداعی کلمے!

تیڈئیں اکھیں توں وی برسات نہ جاری ہوندی

صرف ݙہدئیں ہوئیں جݙاں اتنا نشہ ھے آصفؔ

خود پلیندا تاں ولا کتنا خماری ہوندی

ہُݨ جݙاں دل کوں جدائی تیڈی جو جک ݙیندی ھے

ہک کرن آس دی ائیں ہنجھوں کوں ݙک ݙیندی ھے

جے تلا جبر کریجے بھانویں اپݨے دل تے

پر اونویں یاد تیݙی مار چھمک ݙیندی ھے

کیوں نہ ہݨ پوجا کروں چھوڑ کے تیکوں ایندی

تیݙی مخلوق وی تاں تیݙی جھلک ݙیندی ھے

کجھ تاں سجݨیں دیاں مہربانیاں وی رہ ویندیاں ہن

کجھ تاں زخمیں کوں میڈی ہنجھ وی نمک ݙیندی ھے

ہُݨ جے کوئی خہش ھے سر چیندی میݙے سینے وچ

میݙی نا ہوند ستت اوکوں جھنڑک ݙیندی ھے

ہُݨ میݙی اکھ وی سخاوت تے جݙاں آندی ھے

کجھ ستارے میݙے دامن تے وی ٹک ݙیندی ھے

ٹھیک اے خوش فہمی اتی ٹھیک نئیں ہوندی آصفؔ

کجھ ݙینہاں کیتے تاں کر اے وی اُچھک ݙیندی ھے

نہ پُچھ اُوں بے وفا سنگدل سڄݨ مغرور دیاں ڳالھیں

جیکر سُݨدیں تاں سُݨ میں توں کہیں مجبور دیاں ڳالھیں

ساݙے مسئلے زمینی ہن ، نہ آن اسمان کوں ادھ اِچ

میݙی جاں طور دیاں ڳالھیں، تاں ہِن ٻہوں دور دیاں ڳالھیں

میکوں بِن لوبھ دے واعظ کوئی نیکی کماوݨ ݙے

ذرا ٹھپ خُلد دے قصے ، سُݨا نہ حور دیاں ڳالھیں

ساکوں کہیں سوچی سازش نال سچ ٻولݨ توں روکیا ڳئے

ݙسا انجام سرمد دا ، سُݨا منصور دیاں ڳالھیں

میݙے مزدور کیا چاہندن ، اے چکنا چُور کیا چاہندن

تیݙے چیتے کتھاں اَمدئین کہیں مزدور دیاں ڳالھیں

لوک کیا آکھسِن؟

پہلا پہلا کوئی پیار ساݙا تاں نئیں

ڈھیر کئی لوک لوکیں دے محبوب ہَن

رام سیتا ہووے ،رادھا کرشن ہووے

او وی تاں نال ہِک بئے دے منسوب ہَن

تیکوں اینجھا تاں کئی ڈر زمانے دا ہا

چا نوھی بھال بھالی میڈے حال تے

صرف ایں گال تے

لوک کیا آکھسن؟

اتی یقین ایں میں پہلے وسساں ، جیکر اڄڑݨے اڄڑساں بعد اچ

وصال دے سچ کنوں گزرساں ،تاں سک دی سولی تے چڑھساں بعد اچ

جیکر میݙی حاضری کوں چھیکڑ دے وچ لکھیا ڳے تاں کیرھا فرق اے

سکون دے نال سئیں کوں ملساں جے ملساں بعد اچ نکھڑساں بعد اچ

حقوق توں ڈھیر اہم فرض اِن ،جیرھے اڄاں میݙے سرتے قرض اِن

ادائیگی کر گھناں ہُناں دی ، حقوق دی جنگ لڑساں بعد اچ

وصال دے ڳانڑویں ݙینھواریں تے میں کݙاہیں نہ وِسا کریندا

جے علم ہوند ا تیݙے نکھیڑے دی نار ، نرگ اچ وی سڑساں بعد اچ

میݙے شریکو اے کھل دے لمحے وی اہدو روندئیں گزار ݙیواں

لکھیا ھے رووݨ نصیب وچ تاں او وقت تے روساں رڑساں بعد اچ

پیت دا پورھیا جو ہُݨ دل کوں پکردا ݙیکھدوں

ذہن توں روزی دے غم کوں وی وِسردا ݙیکھدوں

نال ہئیں تاں وقت دی رفتار کتنا تیز ھے

سِجھ کوں لاہندا ݙیکھدوں یا سِجھ اُبھردا ݙیکھدوں

اے اساݙا وہم ھے یا سچ تیکوں ݙیکھݨ دے بعد

چوݙویں دے چندر دا چہرہ اُتردا ݙیکھدوں

یاد آ ویندے اساکوں اپݨی تنہائی دا روڳ

جیں ویلھے کلھا کوئی پکھی اُݙردا ݙیکھدوں

بے گھریں لوکیں دا آصفؔ آ ویندے یکدم خیال

جیرھے ݙینھ کہیں خان دا بنگلہ اُسرد ا ݙیکھدوں

کیا رکھوں پھیر گھیر مئے خانے

تیݙے نیناں توں زیر مئے خانے

رند مُنہ نال مئے کوں نہ لاون

توں جے پاویں چا پیر مئے خانے

سچی پُچھدیں تاں پیاس نئیں رہ ڳئی

نئیں تاں پیوݨ کوں ڈھیر مئے خانے

بعد تیݙے اِتی وی ہوش کتھاں

ٻیٹھوں جاہ جاہ وتھیر مئے خانے

جُٖل کݙاہیں جے ݙیکھنا چاہندیں

لگے ککریں کوں ٻیر مئے خانے

وقت ویلھے دی قید نئیں کوئی

شام ونڄو ، سویر مئے خا نے

وقت ونڈیے اینجھا جاوید آصفؔ

دل ھے تیݙو تاں پیر مئے خانے

ہک دے ڳل کشکول ھے ٻئے ڳل بستہ ھے

وکھرا وکھرا ، گل گل دا گلدستہ ھے

گھر دی قدرو قیمت کہیں بے گھر توں پُچھ

اے نہ ݙیکھ جو گھر دی حالت خستہ ھے

آ ہاں ، او توݨی ، تاں چمبا پا کے ٹُر

اڳلے موڑ تے انج پیا تھیندا رستہ ھے

میݙے پُتر نماݨا تھی ݙٹھے میں ݙو

کہیں پُچھیس چا ، تیݙا تختی بستہ ھے

کہیں دے لیکھے یار اَنادا کئی اَگھ نئیں

کہیں دئیں نظریں اَن انا توں سستہ ھے

آصفؔ ایویں ہتھ چھُڑوا تے ویندا تھئے

جیویں رستے کول نکھڑد ا رستہ ھے

جیندا ہجراساݙے من کوں مونجھ دے محشر ݙیندے

مل پووے تاں ملدی جاہ تے ہوش ہوا کر ݙیندے

ڄاپے ڄُلدا ہے یا کائنا نال میݙے میلے تے

جیرھا سکھݨا ہتھ وی حالی جڳ توں ݙر ݙر ݙیندے

توں وی ساݙے سائے کولوں دور ریہا کر جیویں

سدھ نئیں کیا کیا روڳ اساکوں سیت مقدر ݙیندے

ساݙی سیت جیکوں جو وݙکا جوڑ ٻلہائے سے کرسی

اُوں احسان دا بدلہ دڑکے صاحب بہادر ݙیندے

شہر تیݙے دے چکر ایویں فرض تھئے ہن میں تے

جیویں کہیں دربار اِچ حاضری کوئی نوکر ݙیندے

ہُݨ جو اہدیں اوندا کوئی انت نئیں پاتا ویندا

وس تئیں کون کہیں کوں آصف ؔاپݨا اندر ݙیندے

خدا دا نام چا آیا کھڑا ہاں

سخی در تئیں تاں آ ، آیا کھڑا ہاں

اُتھوں نیّت تاں جیرھی کر ٹُریا ہم

پڑھݨ تاں لا الہ آیا کھڑا ہاں

بُجھا گھِن پیاس جے بُجھدی ھے تیڈی

اڑی او کربلا آیا کھڑا ہاں

میڈی سُݨ اڄ نہ سُݨساں لن ترانی

میکوں مکھڑا ݙکھا آیا کھڑا ہاں

کݙی ہیں قرب دے قیدی ، کݙی ہیں ہجر ہالے وچ

حوالہ قید ہے ساݙٖا کھڑوں ہِکے حوالے وچ

جیرھا کل یاد کر میکوں ، کھسی منہ دا گرانہہ میݙا

کنھائیں پہریں دی بکھ میݙی دا بھنج ہا اُوں نوالے وچ

مرݨ دے بعد مِلݨی ھے سݨیے زندگی ہمیشہ دی

ایہا ہے زندگی جے کر تاں نئیں ساݙے پُڄالے وچ

ایویں ہُݨ دل دے زخمیں کوں چھڑیندئین آ تیݙیاں یاداں

ڈُٖکھی جاہ ول ڈُٖکھے جیویں ، چُبھے کئی چھیت چھالے وچ

اتھائیں روزی دا حیلہ وی ،حوالے وی اتھائیں دل دے

اینجھے پھاتھوں نسے پھتکݨ دے رہ ڳئے ساہنوالے وچ

میکوں کجھ اے یا انسان اِن بدلیے بدلیے

گھر ، وستیاں ، اے شہر، مکان اِن بدلیے بدلیے

پہلے ہک ارمان ہا تیݙے بدل ونڄݨ دا

ہُݨ تاں دل اِچ کئی ارمان اِن بدلیے بدلیے

ہر کئی پیا اِتھ حصے سنویں قید مݨیندے

قیدی قیدی دے زندان اِن بدلیے بدلیے

انت اساکوں نا فرمانی کرݨی پوسی

حاکم دے جو نت فرمان اِن بدلیے بدلے

تیݙے بدل ونڄݨ تے ٻیا تا ں کُجھ نئیں بدلیا

بدلئین تاں بس بھوئیں اسمان اِن بدلیے بدلیے

کیا زنجیر ہلاوے ونڄ تے کئی فریادی

جَیں دربار کھڑے دربان اِن بدلیے بدلیے

کَیں عنوان تے تیݙا آصف قلم اُٹھاوے

قلم دی نوک تلے عنوان اِن بدلیے بدلیے

ہُݨ ایں کرݨے

کہیں دائی مائی ڄاپے ڄیر ساݙی

کہیںاَولی جاہ تے پوری ہئی

نئیں سولی اڄ تئیں سیت ساݙی

ہر سکھ توں وانجیے تالیے ڳیوں

ہر ݙکھ دے مچ اِچ ٻالیے ڳیوں

نت وانجیںنال وِندالیے ڳیوں

ہُݨ ایں کرݨے

اساں ناڑے ڄمدے ٻالیں دے

کہیں اینجھی جاہ تے پورݨے ہِن

جتھ بُکھ دا سایہ نہ ہوسی

جتھ زور آور کمزوریں کوں

اصلوں کستایا نہ ہوسی

جئیں جاہ تے بندہ بندے توں

نہ منگدا ساہ دی بھیک ہوسی

جئیں جاہ تے سبھ کُجھ ٹھیک ہوسی

ہُݨ ایں کرݨے

کافی

(درویش سنگتی فاروق احمد سانگے)

منگتے ہیں منگدوں پنج کݨی

ہک ڳالھ مونہوں مُرکݨی

پہلے توݨی ݙیندے چِتا کھڑدی ایویں پنل کھسا

رن ذال ہم کر سڳدی کیا ہوتیں دی گھل میں ہک ڄݨی

منگتے ہیں منگدوں پنج کݨی

ہک ڳالھ مونہوں مُرکݨی

کیا کیا نمہی کیتا سجݨ تعویذ، پھل، دھاڳے، سوَݨ

قسمت دی ہئی جے ایویں ڳݨ تیں وی تاں ساݙی نئیں ڳݨی

منگتے ہیں منگدوں پنج کݨی

ہک ڳالھ مونہوں مُرکݨی

ایں حال تھئی قسمت پُٹھی کاݨے ٻدھے بھانویں مُٹھی

اکھیاں توں ایں بارش وُٹھی اندروں پُنی تازی کݨی

منگتے ہیں منگدوں پنج کݨی

ہک ڳالھ مونہوں مُرکݨی

مل پئے سڄݨ جُڑ ڳئی اے چس اُجڑی پئی ہم جھوک وس

اَئے سامھݨے خواجے دا ݙس ایہا نئیں نہ واہسی ہک مݨی

منگتے ہیں منگدوں پنج کݨی

ہک ڳالھ مونہوں مُرکݨی

تیکوں چھوڑݨ دی ھے جَیں وقت جو نیّت تھیندی

دل دیاں سُݨ دروہیاں ڈُٖکھاری ھے طبیعت تھیندی

شیت تھئی ہوسی کوئی وانج کتھائیں نال میݙے

نئیں تاں میکوں نہ تیݙے نال محبت تھیندی

اتنے پھیری ہاں چڑھیا سولی تے سچ ٻول کراہیں

سچ الاوݨ دی وی سچ اے نہیں جرأت تھیندی

توں وی پا پھیرا کݙاہیں توں وی کݙاہیں دید بھنوا

ھے جتھاں روز تیݙے تِل دی تلاوت تھیندی

توں جو اے ناصح رُکیندا ہئیں محبت کولوں

ظاہر تاں ایں توں اے انسان دی عظمت تھیندی

سَیݨ دا ٻال کھݙیندئیں ہوئیں ماء جھنڑکیا ہَس

اج وی اُوں شخص کوں حق منگدئیں ھے لُکنت تھیندی

کِتویں ساوݨ توں ھے بھالا تیݙا آصفؔ جانی

روح دی ریتڑ تے نئیں عرصے توں پئی رحمت تھیندی

جتنا کہیں دے سینے دے وچ ٻل ہوندے

اُتنا اُوند ا جیوݨ ڈھیر سپھل ہوندے

سک دے سفریں دی کجھ رِیت انوکھی ھے

سینے موجاں چھولیاں پیریں تھل ہوندے

پل پل موت مرݨ کیتے ہوندئین زندگیاں

زندگی وچ جیوݨ دے کجھ اِن پل ہوندے

جیندے راہیں زندگی زندگی نئیں راہندی

زندگی وچ وی اوند ا ڈھیر دخل ہوندے

ملݨ نال تاں من دیاں مستیاں نئیں گھٹدیاں

اے تاں ساݙے دل دا صرف ہوَّل ہوندے

اساں ا ج کل اُوں مخلوق اچ شامل ہائوں

نہ جیندا اج ہوندے ، نہ کُئی کل ہوندے

جیرھا آصفؔ حق دا عَلم اُٹھیندا ھے

اوندا آصفؔ سانگ دی نیک تے گل ہوندے

ود ھ ودھ تھیون ڈھیر

جیون ہووِن منگھ ، مُرغابیاں ، جیون تتّر،ٻٹیر

ودھ ودھ تھیون ڈھیر

وَݨ وݨ خیر دا جوبن ماݨے ، ڄالیں، ٹالھیاں ، ٻیر

ودھ ودھ تھیون ڈھیر

بے چِنتیاں ہرݨیں دیاں ٹولیاںچردیاں پھرّن چُپھیر

ود ھ ودھ تھیون ڈھیر

کونجاں لعل سخی سرور دے ، پیندیاں راہون پھیر

ودھ ودھ تھیون ڈھیر

تکلّف

اج وی اُونویں تکلّف دی بھر مار ھے ، ساݙے لہجیںاندر کئی روانی نئیں اَئی

نہ ہوسوں شیت سچ دے پیمبر اساں جو اساں تے کئی آیت قرآنی نئیں اَئی

ہا تاں پہلے وی نہ تھئی ہئی دیدار دی ، ایں دفعہ تاں سروں لن ترانی نئیں اَئی

یا جواں سال نئیںجان جذبے ساݙے،ساݙے جذبیںتے یا وت جوانی نئیں اَئی

شعر

سال دے بعد اتنا تعلق تھئے سانولا دُور توں ݙیکھ گھندوں تیکوں

ساݙی قامت ساݙا ساتھ ݙیندی جو نئیں ،ہتھ اُٹھاپئے دعائیں نال پِندوں تیکوں

میکوں ارمان تھئے

جیویں خدمت کرݨ دے وقت

ماء ، پیو توں

کُئی نینگر پُتر انج تھیندے

ہُنائیں کوں جتنا ݙکھ پُڄدے

ہُنائیں کوں جتنا رنج تھیندے

میکوں ارمان تھئے

کُجھ ایں طرح تیݙے نکھیڑے دا

مُدامیں دے

تعلق دے ستت تروڑے نبیڑے دا

تیݙے اݨ چِتے جھیڑے دا

میکوں ارمان تھئے

ٻہوں ارمان تھئے

ݙوہڑہ

اڄاں ماہ رمضان دا چندر چڑھیے ، ساکوں عید دیاں تیاریاں یاد آڳن

یاد آڳن وچھڑیے کئی سنگتی ، کئی شکلاں پیاریاں یاد آڳن

کئی پھُل کُملیندے یاد آڳن کئی مونجھ منجھاریاں یاد آڳن

توں یاد اَئیں آصفؔ نال تیݙے ، میکوں وِسریاں ساریاں یاد آڳن

ݙوہڑہ

اڄ جاہ جاہ قصے ہن ساݙے کݙی یکتا ہیں کݙی دوئی وچ ہیں

کݙی کہیں پولی دی پاݨ اِچ ہیں کݙی کہیں درکھاݨ دی ݙوئی وچ ہیں

اساں دل کوں دل کوں درد ولہیٹ کرائیں ہر لڳدے دی دلجوئی وچ ہیں

نہ ݙیکھیں آصف ٻی ڳالھ اے تیݙے سیپ اِچ ہیں تیݙی سوئی وچ ہیں

کیا جھم جھُڑے دی کھیݙ اندر

کیا جھم جھمڑے دی کھیݙ اندر

گھر سوکھے جوڑ گھنیندے ہن

گُݙے گُݙی دیاں شادیاں وی

کیا ٹھک پک وچ تھی ویندیاں ہن

ہُݨ سُدھ پوندی اے کے جِتلا

ھے فرق حقیقت تے کھیݙ اچ

ہُݨ ݙہدے ہیں کئی لوکیں کوں

جو بے گھر تھی گزریندے پن

جو مسیںپیٹ کوںپورے ہِن

اَوکھی زندگی گُزریندے پِن

کیا جھم جھمڑے دی کھیݙ اندر

گھر سوکھے جوڑ گھنیندے ہن

ہݨ ݙہدے ہیں کئی گُݙئیں کوں

ہِن بار بݨیاں جو پیو ،ماء تے

جیندا کُئی شہزادہ اڄ توݨی

نئیں بھلی وار بݨیاآتے

کیا جھم جھمڑے دی کھیݙ اندر

گُݙے ،گُݙی دیاں شادیاں وی

کیا ویلھے سر تھی ویندیاں ہن

ݙوہڑہ

تیݙی ڳل اِچ جیویں جند مانڑیں تھیوں تندو تاݨ ٹکر ساکوں

سُدھ لہݨ ثواب اے رُل ڳئیں دی کݙی آپو ڄاݨ ٹکر ساکوں

تھک پئے ہیں آصفؔ جاہ جاہ دیاں ہݨ ریتوں چھاݨ ٹکرساکوں

ساہ زندگی نال سلہاڑݨ دا ، ھے چھیکڑی ٻاݨ ٹکر ساکوں

ݙوہڑہ

ایں کوڑ تے وقت کٹیندا پئے ہک کوڑا رڄ ھے کل ملسوں

او کل نئیںتھیندی تھی ویندی ہر کل دی اڄ ھے کل مِلسوں

کل کہیں نئیں ݙٹھی ڄاݨدے ہائوں ، اے سکھݨا چڄ ھے کل ملسوں

اوکوں آصفؔ کوڑا نئیں کرݨا، اوندے کوڑ دا کڄ ھے کل ملسوں

سک دی نماز

مہینہ تھیوݨ کو ں ھے میݙی جاں

تیݙے رُسیمے دئیں ݙو رکعتیں کوں

پڑھدے ٻیٹھوں

اکھیں دے عرشوں اُتردی ہنج دئیں

کلی ایاتیں کوں پڑھدے ٻیٹھوں

کتھائیں جے سجدے دے وچ ڈٹھے پیوں

کتھائیں کھڑے ہوئے

رکوع دے وچ ہیں

سدا تیݙی جستجو دے وچ ہیں

ایں جستجو دے سفر وچالے

جتی جو اَوکھ اِن ،جتی عذاب اِن

گناہ ،ثواب اِن

ولا وی سک دی نماز دے وچ

سلام پھیرݨ کوں دل نئیں آہدا

پوہ دی کالی رات جڳارے جُٹ رہ ڳن

ساکوں کلھا ݙیکھ سہارے جُٹ ر ہ ڳن

اساں بھاہ ،پاݨی کوں کٹھا کر ݙکھلائے

ساݙے ہنجھوں نال انگارے جُٹ رہ ڳن

اساں ’’سنگ دے رلے کلھے‘‘ رہ گئے ہیں

ڈیکھݨ وچ تاں سنگتی سارے جُٹ رہ ڳن

رج ݙیکھݨ دا ہس ہک وار ݙتا موقع

باقی زندگی نین نظارے جُٹ رہ ڳن

جے تئیں اکھیں نال اکھیں دا ربط ریہے

اکھیں اکھیں نال اشارے جُٹ رہ ڳن

اساں ہجر ، وصال ݙوہائیںدے نال نبھائے

دل دریا دے ݙوہیں دھارے جُٹ رہ ڳن

نہ پُچھ آصفؔ کیرھا کیرھا اوکھ نبھائے

دنیا وچ جو بار ہن بارے جُٹ رہ ڳن

اوندی ہر ساہندا کھڑاں سُݨدا کھڑاں

او کھڑے پُݨدا میں پھُل چُݨدا کھڑاں

میں ازل توں راہ بھلیندڑ ہاں تیݙا

میںاِتھاں کئی جانیاں ہُݨ دا کھڑاں

ھے عجب جواء جو ہر ہک دا دے نال

دل ہریند ا ، نفرتاں جھُݨدا کھڑاں

پینگھ جھوٹݨ دے کیتے آوے سہی

میں جیندے پینگھے دیاں لہیں وُݨداکھڑاں

کیا اونکوں کہیں دھاں دھندولے ݙیوڑن

میں وی آصف مُفت وا پݨدا کھڑاں

سی

خان سئیں تیݙیاں خُنکیاں وی ہن اپݨی جاہ میݙے دل نال ہے ہر کشالے دا سِی

ٻال ٻوٹیاں پٹیندن جو اوچھݨ نہیں،ایں توں وادھو ہے ہِک ہِک نوالے دا سی

خود کشی دا وی ہُݨ سوچ سڳدا نمہی میݙے سِر تے جو ہے پورے ٹھالے دا سی

اینجھا سی تاں میݙے نال سلھڑیج ڳے، لڳا راہندے سیالے ، ہُنالے دا سی

ایں دفعہ میکوں رادھی میݙی بخش ݙے ،سی سُلکدئیں کیتے کوئی اوچھݨ گھناں

ٻال اپݨے دی وردی کتاباں گھناں، دھی نماݨی کیتے سر دا بوچھݨ گھناں

ݙوہڑہ

کہیں کئو تے کے تائیں وَیڑی تھی چَودھار ودی بھڄ بھڄ ݙیکھاں

ہک وار تاں قسمت ساتھ ݙیوے ہک وار توݨی تیکوں رج ݙیکھاں

تیݙے مونڈھے نال رلا مونڈھا کھڑ ٻیلے دی سڄ دھڄ ݙیکھاں

کل تھیوے آصف نہ تھیوے کیا کل دی کل تیکوں اج ݙیکھاں

ݙوہڑہ

لُکھ مُنہ ساڑیے تاں یاد اَئے می ایں موسم پیلھوں پکدیاں ہن

اݨ ڳانڑویاں ڄالیں وسبے دیاں ، چوݨیںدا راہ کھڑ تکدیاں ہن

پھل او ہا آصف چُݨݨ والیاں ، ہک ڄال کوں چُݨ چُݨ تھکدیاں ہن

ہُݨ وݨ ھے کئی تاں اوپرا ھے جتھ ڄالیں لائیاں چھکدیاں ہن

کافی

ساݙے اندروں کھوہ پئے وڳدے ہن

اساں ٻیٹھے ہوئے ہیں ڳادھی تے

اَݙ واہندی ، ݙاند اِن ٹردے پن

ساݙے پتݨ منارے بھُردے پن

کئی صدمہ اے سانجھ وہاݨی دا

ہنج نال اساݙے اندر دے

کئی پھٹ اِن پاݨی چُردے پن

ساݙے پتݨ مُنارے بھُردے پن

کئی غم اے انت نہیں جیندا

ساݙی اکھ اچ برف دے بھورے ہن

ساہ سیک کنوں جو کھردے پن

ساݙے پتݨ منارے بھردے پن

اے غم نئیں تئیں ہک کلھے دا

ودھ تَیں توں آصفؔ لوک کئی

ایں جھورے دے وچ جھُردے پن

ساݙے پتݨ منارے بھردے پن

سرائیکو

بکّر عید تے لوکی کجھ توں کجھ قربان کریسن

توں وی ہک قربانی ݙیویں ہک زحمت فرمانویں

عید ملّݨ تاں آنویں

سرائیکو

پہلے تھولے گھر اچ غربت دیرے لاتن

ٻالو میکوں کک نہ کرو پرے ہٹو

چلھ اچ پاݨی تاں نہ سٹو

رحمت

ازل کنوں ایویں سݨدے آیوں

جیویں جو پُتر اے خدا دی نعمت

اونویں دھی اے خدا دی رحمت

میں ایں حقیقت توں نئیں مُکردا

مگر اے سچ اے

جݙاں ݙٹھے می جو ڈاج ہوٹے

غریبݨی کہیں نیاݨی دے سر ھے چاندی اُتری

امام مسجد ݙتا ہے خُطبہ

جوان دھیریں کوں شخص جیرھا وی

گھر ٻلہیندے حرام کھاندے

ولا میکوں آکھݨا پیا ھے

ایہا خدا دے حضور دلوں دعا ھے نکھتی

غریب دی شالا دھی نہ ڄاوے

غریب دی شالا ۔۔۔۔۔۔

ٹریے تاں سوجھلا اکھ دا کھڑے ݙینھ نال گھٹ تھی ڳئے

ایویں محسوس تھئے زندگی دا ٻیاہک سال گھٹ تھی ڳئے

پتہ نئیں مونجھ تیݙی وچ کمی آڳئی اے یا بھانویں

میݙے پلکیں دا رو رو کے پنل پݨیال گھٹ تھی ڳئے

فقط ہک میں نمہی بے دل تھیا تیݙے رویّے توں

تیݙا تا ں شہر اپݨے وچ وی ا ستقبال گھٹ تھی ڳئے

محلّے دا قضیّہ ہا مکاݨی بݨ ݙٹھے سے ونڄ

چھپی ہئی ہک خوشی غم اچ ،چلو ہک ٻال گھٹ تھی ڳئے

اے ہݨ محسوس تھئے جو وقت ھے ہر زخم دا مرہم

جݙاں کجھ وقت گزرݨ نال تیݙا خیال گھٹ تھی ڳئے

میݙے تَل دیاں چنڳیاں رسماں سبھے تھیندیاں ختم ویندئین

جیویں ہک رسم ہئی آصفؔ ،پریتی حال گھٹ تھی ڳئے

اَن وی تیݙو ھے آن تیݙو ھے

سُکھ دا سارا سمان تیݙو ھے

جسم میݙا ھے بس چھڑا میݙو

جان میݙی تاں جان تیݙو ھے

بھانویں تیکوں دھیان نئیں میݙا

میݙا سارا دھیان تیݙو ھے

لوڑھ ھے تاں ایمان دی تیکوں

جُبہ ، تسبیح ، قرآن تیݙو ھے

تیکوں منہ چڑھ کیویں الا سڳدے

جیندی گروی زبان تیݙو ھے

تیں توں انج اے جیکر اوندی دُنیا

تیݙا آصف جہان تیݙو ھے

کیا دل تے تیݙے نقشِ قدم چھاپ کھڑیندوں

کعبے دئیں دیواریں تے صنم چھاپ کھڑیندوں

سِک تیݙی جݙاں سینے اندر نہ پئی سنبھیجے

کاغذ تے تیڈے ناں دی نظم چھاپ کھڑیندوں

مقصد ھے مِسے مونجھ تہوں نیر نیریندوں

اے نئیں جو تیݙے سُول سِتم چھاپ کھڑیندوں

مِل پووے تیݙا پیار ، رواجیں توں نکلدوں

باغی ہیں بغاوت دے علم چھاپ کھڑیندوں

ہر رات جنم گھِندے ضرورت دا نواں زخم

مستک تے ضرورت دے زخم چھاپ کھڑیندوں

کُجھ تھیندے تیݙا ہجر جݙاں ڈھیر حُجیتا!

دِل دَیر تے ہاسئیں دے حرم چھاپ کھڑیندوں

آصفؔ او جݙاں نال میݙے کھِل تے الیندے

ہِن ٹِکدے کݙاں بھوئیں تے قدم چھاپ کھڑیندوں

اساکوں پیت دے پہلے پہر تھکا ماریے

کتھائیں سفر تاں کتھائیں ہمسفر تھکا ماریے

ٻدھا ہا پیٹ تے پتھر تاں بُکھ دے بھنڄ کیتے

اُسائی تاں جیرھی ملی ھے پتھر تھکا ماریے

نسے پئے پڄدے اڄاں توݨی کہیں نتیجے تے

خدا بشر کوں ، خدا کوں بشر تھکا ماریے

ہکو سفر ھے ہکی راہگزر ہکے توں میں

ہکے سفر دی ہکی راہگزر تھکا ماریے

نئیں اینجھی نیکی جیکوں یاد کر تے پاووں نجات

اساکوں غار دے منہ آئے پتھر تھکا ماریے

نظم

توں ہاویں ہرشئے جاہ تے ہئی

ساہ اپݨی جاہ ، دل اپݨی جاہ

سر سوچ سمیت ہا اپݨی جاہ

ہنج اپݨی جاہ ، کھل اپݨی جاہ

ہنج اَئی اے اکھ توں دامن تے

کھِل ڄاپے ھے کیں واٹ رُلی

ساہ اُبھے سئی دی وٹھ اچ ہن

دل ڄاپے ھے کیں واٹ رُلی

ٹردوں تاں ٹُردی جاہ ساݙے

ہن پیرے پوندے راہ تے نئیں

ٹھپ تھئے ہن دھندے دنیا دے

کُئی شئے ہݨ اپݨی جاہ تے نئیں

توں آئوسیں آوݨ نال تیݙے

معمول مطابق کم چلسن

ساہ ولسن اپݨی سیونج تے

ساݙے ڈُٖکھ مکسن ساݙے غم ٹلسن

ہک دل اہدے جھیڑا لان٘واں نال تیݙے

ہک دل اہدے توڑ نبھان٘واں نال تیڈے

ݙوجھے چوتھے کوڑ مریندیں آندا پئے

کیرھا کوڑ کیتا ہم کان٘واں نال تیݙے

چُنگ مینڈھی توں پہلے پہل ہاں مُسی ڳئی

نیّت تاں ہئی لاہساں لانواں نال تیݙے

تیݙے ناں دیاں میندیاں لوواں لانواں پئی

ونگاں پانواں کھڑ چھنڑکانواں نال تیݙے

پہلے اپݨی کیرھی ڳالھ کوں پاݨی لائی

ہُݨ جو پئی میں کجھ ورجانواں نال تیݙے

کہیں ٹھوکر دے نال اُسائی شیت ملے

مٹی تھیوݨ نال اچائی شیت ملے

تیݙی شہرت وچ کجھ ساݙا حصہ ہا

شہرت دی جاہ کجھ رسوائی شیت ملے

گہرے لوکیں دے کجھ گہرے تھی ݙیکھوں

گہرے لوکیں دی گہرائی شیت ملے

بھال تیݙی دے بھئوں اِن ڳالھا کر ݙیندن

مل پووݨ دے نال دانائی شیت ملے

سچ دے سفریں وچ تاں اکثر کوڑ لدھے

کوڑے تھیوݨ نال سچائی شیت ملے

آصفؔ بھلے لوک تاں ناں دے بھلے ہن

بُرے لوکیں کول بھلائی شیت ملے

تیکوں وی تاں قد کاٹھ تے درکار غزل ہئی

تہوں بھیڄی اساں تیݙو میݙا یار غزل ہئی

جتھ یار نہ کئی غار نہ سر گوݙی کہیں دی

اُوں وقت میݙی ہئی تاںعزادار غزل ہئی

ہر شخص دے اظہار دا ھے اپݨا طریقہ

ساݙی تاں محبت دا وی اظہار غزل ہئی

اج لکھ تے غزل دل کوں اتی پاتے می ہلکا

جیویں میݙے سینے تے کوئی بار غزل ہئی

بݨ تیݙی پسند اتنا بلندی تے پنی ہئی

بن ڳئی میݙے دیوان دی شہکار غزل ہئی

نکم اِچ کینجھا کم وِسریا ودا ہا

میکوں تیݙا ستم وسریا ودا ہا

نویں مل تے حیاتی دان کیتی

میکوں ݙوجھا جنم وسریا ودا ہا

اساڈا پیار ہُوک اچ آئے تاں یاد آئے

ساکوں ݙیݨیں دا ڄم وسریا ودا ہا

پوجیندے بُت ݙیوا ڳن یاد میکوں

نتاں میکوں صنم وسریا ودا ہا

جتھاں میکوں بھُلیے ہن اپݨے وعدے

او وی اپݨی قسم وسریا ودا ہا

تیکوں خوش ݙیکھ خوش ہا تیݙا آصف

او اپݨے نین نم وسریا ودا ہا

تیݙے نکھڑݨ دا پل نئیں ݙیکھ سہندے

تہوں اج وانگ کل نئیں ݙیکھ سہندے

جیرھن جھوٹی انا دے چکریں وچ

سِروں اپݨا اصل نئیں ݙیکھ سہندے

کتھاں رل ݙیکھ سہندن تیکوں ، میکوں

جیرھے کہیںکوں وی رل نئیں ݙیکھ سہندے

جنھاں ٻاجھوں میݙا جھٹ نئیں گزردا

او ہن میݙی شکل نئیں ݙیکھ سہندے

کوئی اہدا اِتی جو کہیں سسی کوں

کݙاہیں اوکھا پُنل نئیں ݙیکھ سہندے

جیرھے آصف ؔ تیݙئیں اکھیں ݙو ݙہدن

تیݙا واہندا کجل نئیں ݙیکھ سہندے

بچپن

گزریا ویلھا یاد آندے تاں یاد آندن یارانے

آہ ڈِٖلھ پُور دیاں شادیاں منگݨیاں کوڑ مٹک دے ڳانے

اَہڑ مہینے ساڑُو سِجھ دیاں ، تن پوشاکاں پاوݨ

وقت ݙوپہرے گݙ تھی سارے فاضل واہ تے دھاوݨ

ایدھی کھیݙݨ پُٹھا ترݨ گنگوں بھن تے کھاوݨ

یاد اَئی باغ اِچ بعضے بعضے کوئل دا کُرلاوݨ

ہُݨ تاں خواب نظردن اُوہے سارے خواب سُہانے

گزریا ویلھا یاد آندے تاں یاد آندن یارانے

بچپن دے او سیر سپاٹے گزریاں عید مُراداں

اِکی پُور تے چور سپاہی ، لُک چھپا دیاں یاداں

ـ’’پٻاں دے بھر گزر ڳیاں ہن خوشیاں دیاں سُر ساداں‘‘

میݙا تیکوں گیت سُݨاوݨ تیݙا ݙیوݨ داداں

شمیں عید تے شمیں بھیڑی ، یاد ہینی او کانے

گزریا ویلھا یاد آندے تاں یاد آندن یارانے

تیکوں یاد اے بھُل ڳئیں آصفؔ بچپن ٹپ ٹپولی

میں تیݙا ہمزاد ہوندا ہم ، توں میݙا ہمجولی!

میݙے ہتھ غلول ہوندے ہن تیݙے ہتھ غلولی

ساݙے ٹہکے جڳ سُنڑدا ہا سوگھا کر تے رولی

مل پووے ہک پل بچپن دا پڑھاں کئی دوگانے

گزریا ویلھا یاد آندے تاں یاد آندن یارانے

غُربت

ساݙے ویڑھے وسدی غربت

ایندا ساݙا ساتھ پراݨا کئی سالیں دا

ساکوں ݙاݙا ٻہہ اَہدا ہا

ساݙے پیو ݙاݙے دے ویلھے

ایندا ایویں جوبن ہا پیا

ہُݨ تاں ݙاݙا وی نئیں ریہا

اساں وی خود

تھی ڳیوںݙوہتریں پوتریں والے

اج وی کل دی کار جوان اے

ساݙی ہر پیڑھی دی سینگی

نویں نینگر

ساݙی غربت

زندگی ھے ݙو ݙین٘ہ دا میلا، میلا بھڄدے

اپݨی منزل ݙو ہر شخص ، اکیلا بھڄدے

ساکوں سر لکاوݨ دی ہُݨ جاہ نئیں لبھدی

ساڈے پچھوں ودا ہجر مریلا بھڄدے

اساں کیا بھڄدے رہ ویندوں پچھوں تیݙے

تیݙے پچھوں ہر موسم البیلا بھڄدے

وس توݨی تاں کئی نئیں کہیں توں بھڄدا ڈھولا

جے کئی بھڄدے من اپݨا کر مَیلا بھڄدے

بھڄدے رہ ڳیوں ایویں تیں سوہݨے دی سک اچ

جیویں کہیں گُرو دی سک اچ چیلا بھڄدے

توں نہ ہوویں تاں جیویں رُک ویندے ویلھا

تیݙی قربت دیوچ جیویں ویلھا بھڄدے

نہ ہوویں تاں آصفؔ گھر کھاوݨ کوں آندے

آندا کھاوݨ کوں اے جنگل ٻیلابھڄدے

ݙوہڑہ

توں اَمدیں تیݙی آمد دے اڄاں پیر نئیں مسدے ویندیں پیا

میکوں ہنج دی گرد اِچ سہی ترانویںتیݙے نقش نئیںݙسدے ویندیں پیا

دل میݙا کہیں خوش فہمی دی وت وِس تے وسدے ویندیں پیا

اڄاں آصفؔ تیݙی فرقت دی پھٹ ہوندن رسدے ویندیں پیا

ݙوہڑہ

اَئی شوق دی شارت جیں پاسوں سک سُودھ سفیر اُݙاہیں ٹُر پئے

اساں اپݨی روح دے رانجھݨ ݙو گھِن ہنج دی ہیر اُݙاہیں ٹُر پئے

کر مونجھا آصف جیں ݙینھ دا او من دا میر اُݙاہیں ٹُر پئے

اُوں ݙینھ توں جِن تے مُنہ آیا بے شول فقیر اُݙاہیں ٹُر پئے

اساں کنوں کیا او آپݨا دڳ نکھیڑ ڳیا ھے

اساݙے سر توں وݙیپ دی پڳ نکھیڑ ڳیا ھے

اساݙی اکھ دے خزان توں اوندے ہجر دا غم

ہنجوں دی مالا دے چوݨویں نڳ نکھیڑ ڳیا ھے

او ساݙی جائیداد ، ساݙے سینے توں ساݙے دل کوں

دیس دا ٹھڳ باز او ہا وی ٹھڳ نکھیڑ ڳیا ھے

ایہو تاں ہک آسرا ہا اوہو وی نئیں ریہا ہُݨ

او چھیڑ ساݙی توں آپݨا وڳ نکھیڑ ڳیا ھے

اساں اوندے ٻاجھ لوتھ دی لوتھ بݨ تے رہ ڳیوں

ساݙے بدن توں او ساݙی شاہ رڳ نکھیڑ ڳیاھے

ݙکھیجے آصفؔ تاں صرف ساجد جمیل نکھڑیے

سچائی تاں اے ھے اساں کنوں جڳ نکھیڑ ڳیا ھے

(سنگتی ساجد جمیل دی یاد اچ)

ݙوہڑہ

تیݙی سِک دا سیوک سال پچھوں تیݙے در تے ساڳی وت ول اَئے

تیݙی تانگھ طلب دے ترکلے تے تیݙی پیت دیاں پوݨیاں کت ول اَئے

بچ پئی ہئیں ہر بے بھرمی توں ، رہ ڳئی ہئی سینگیں پت ول اَئے

نوھی آصفؔ تھل اچ بھڄݨا پیا ، تیݙا موڑ مہاراں جت ول اَئے

ݙوہڑہ

میںاکثر منہ تے بوچھݨ ݙے ھے من دی مونجھ اکوری چوری چوری

نہ کہیں بھیتی دے کن توݨی ہاں کُرکی کئی کمزوری چوری چوری

تیݙے ناںدی ݙوری ڳل اِچ پاتیݙی ڳمدی رہی ہاںڳوری چوری چوری

ہُݨ ول آ، ٓآصفؔ نکھڑݨ دی میں ڳالھ کتھائیں نئیں ٹوری چوری چوری

گھیل آندا ہا جڳارا نندر کوں

نئیں ݙتا پر سوچ وارا نندر کوں

نال میݙے رات بھر اسمان دا

لوہندا رہ ڳے تارا تارا نندر کوں

آپ نئیں آندا نہ آ ، اتنا تاں کر

آپ تئیں نہ روک یارا نندر کوں

بعد تیݙے آپݨے نیناں دی واٹ

نئیں ݙٹھا لنگھدا دوبارا نندر کوں

بھیج اوکوں جیں میݙیاں نندراں کھسئین

بھیڄ یا پرور دگارا نندر کوں

جاڳدا رہ ڳیاں تیݙے بھالے دی بھاء

نہ کریندی ہئی گوارا نندر کوں

جاڳدا ٻیٹھے اڄاں آصفؔ تیݙا

ویڑھ سُم ڳے شہر سارا نندر کوں

اساں بائیمان تھئے تَیں تے ولا ایمان گھِن آئے ہیں

تیݙی تصویر اکھیاں وِچ بݨا مہمان گھِن آئے ہیں

منیجݨ وچ جے آوے تاںاے وی کئی میڑھ تھوڑی نئیں

تیݙو تار ئیں بھری اکھ دا اساں اسمان گھِن آئے ہیں

تیݙے استان دے اورھوں جتی جاہ ہئی اُتی سر ہَن

مسائیں اپݨی پیشانی کوں تیݙے استان گھِن آئے ہیں

ایہو ارمان ھے تیکوں چھڑا ارمان وی نئیں تھیا

بھانویں سینے توں اکھیاں وچ سبھے ارمان گھِن آئے ہیں

خُدا نہ سہی خدا دے ناں کوں تاںبے مُہت کیتا ہئی

خدا دا ناں تاں کئی واری تیݙو اے جان گھِن آئے ہیں

گھنو سئیں حکم تیݙے تے اساں بلقیس توں پہلے

اُوندا اے تختِ طائوسی تیݙو سلمان گھِن آئے ہیں

ایہو جوفا ہا مِل تیکوں ، طلب اِچ کُجھ کمی آئوسی

تیکوں مِل تے ہتھوں ݙوڑا طلب طوفان گھِن آئے ہیں

اساں جیں ݙینہہ کنوں آصفؔ پڑھیے کلمہ تیݙے ناں دا

خُدا تے وی ایویں لڳدے جو ہُݨ ایمان گھِن آئے ہیں

نہیں سوکھے تھیندے سفر ریت دے

سفر او وی پیریں دے بھر ریت دے

ساݙی ٹیک پیریں تیݙیں دی اُسائی

اساں تاں میݙی جان گھر ریت دے

ایویں ریت اُݙدی ھے عرصے کنوں

نکل آئے ہوون جیویں پر ریت دے

اُنھاں کوں وی نئیں موت مہلت ݙتی

جنھاں گھر بݨائے ہن پتھر ریت دے

تیݙی سک دا سیک اے سہارا ݙیندا

ویندن جیں ویلھے ٹٻے ٹھر ریت دے

کا فی

ݙے مُلک ملھیر نہ جھنگ سائیں

ساکوں اپݨے رنگ اِچ رنگ سائیں

جو بُکھا ھے رڄ ݙے اوکوں جو ننگا ھے کڄ ݙے اوکوں

جنیدی اج دی نئیں اج ڈے اوکوں ڈے جیرھا ء جتنا تنگ سائیں

ساکوں اپݨے رنگ اِچ رنگ سائیں

مینہیں نال ملا ݙے کٹیاں کوں ݙے دھنولا ٻیٹ دئیں ڄٹیاں کوں

جیرھیاں مُد توں اپݨیں مٹیاں کوں بھُل ڳیاں ہن ٹنگݨے ٹنگ سائیں

ساکوں اپݨے رنگ اِچ رنگ سائیں

اساں لوڑھ توں ڈھیر نسے منگدے کئی کِکروں ٻیر نسے منگدے

بیا کجھ اِت پھیر نسے منگدے خود رہ ونڄ ساݙے سنگ سائیں

ساکوں اپݨے رنگ اِچ رنگ سائیں

اساں پیش کیتی ہئی دل تیکوں ہنج سنویں ݙے تے کھِل تیکوں

اساں مِلݨا ہا بس مل تیکوں دھاں ٻیٹھوں سارے گنگ سائیں

ساکوں اپݨے رنگ اِچ رنگ سائیں

ساکوں آصفؔ جیرھے رنگ اچ رکھ کہیں ہیرسیال دے جھنگ اچ رکھ

کہیں سکھ یا حالت تنگ اچ رکھ ہن سارے تیڈے رنگ سائیں

ساکوں اپݨے رنگ اِچ رنگ سائیں

یاد تیڈی وچ کُئی روندے کُئی ڳاندے ڈھولا

تیݙے کل سنگتی ہِن مونجھے ماندے ڈھولا

ستی دی اج رسم وݙی یاد اَئی اے میکوں

کاش میکوں وی نال تیݙے دفناندے ڈھولا

ٹھیک اے اُتھ کئی حوراں ہوسن ٻانھیاں تیݙیاں

تیکوںاپݨے ٻال وی یاد نئیںآندے ڈھولا

تیݙو کئی خوشخبری ھے تاں ݙے ونڄ ساکوں

ساݙو تاں ہِن سارے حال ڈکھاندے ڈھولا

بُٖسے بُٖسے لڳدن میݙئیں ٻاہیں دے حلقے

سُنڄ بر ݙسدن اکھیاں دے چوکاندھے ڈھولا

اُتھ ملسوں کیا ملسوں ملّݨ کیرھے لیکھے

جیں ݙینھ مِتر وی نہ ہوسن متراندے ڈھولا

( حافظ سہیل بزدار دی یاد وچ)

مستی

اے ساݙی شاعری دی شان ہئی جو

کہیں شاہ دی شان اِچ

اساں قصیدہ نہ لکھ ݙٹھا ہا

ساݙی بغاوت دے تذکرے ہن

جہان بھرتے

ہمیش ظالم کوں ظالم آکھن

ہا ساݙا شیوہ

اساݙے اندر دا باغی شاعر

کہیں دا ٻیٹھا ٻلہایا نہ ہا

اوندے قلم تے

کہیں وی ݙر بھئو دا سایا نہ ہا

پتہ نئیں ہݨ کیا

تیݙی محبت ہے جادو کیتا

او باغی شاعر

او سچا شاعر

تیݙی محبت دی مستی دیوچ

پیا ظلم ساہندے

تے تیݙی ہر اک زیادتی تے

خموش راہندے

جے کجھ کریندے

تاں صرف ہک تیݙے گیت ڳاندے

قلم اُٹھیندے

تاں تیݙی شان اِچ قصیدے لکھدے

گاوݨ

ساوݨ آیا یار ،ساݙوساوݨ آیا

ماء دھرتی دی کُکھ ساوی تھئی ملݨ تیݙے دی بُکھ ساوی تھئی

تھئی ساول چودھار ساݙو ساوݨ آیا

ساوݨ آیا یار ،ساݙو ساوݨ آیا

بارش وُٹھڑی اینٹھے بھریے مال مویشی خوش تھی چریے

ساہ وچ آئے ساہ دار ،ساݙو ساوݨ آیا

ساوݨ آیا یار،ساݙوساوݨ آیا

ڄالیں سِر دھو کپڑے پاتے کڑب کرینہاں پُھل اِن چاتے

لئی لئی لال کنوار،ساݙو ساوݨ آیا

ساوݨ آیا یار ،ساݙوساوݨ آیا

تیݙے ٻاجھ ہنجھوں دی جھڑی ھے اَٹھ پہر اکھیں تے کھڑی

توں وی آ اُروار،ساݙو ساوݨ آیا

ساوݨ آیا یار ،ساݙو ساوݨ آیا

وسبے توں اُکرساں ٹلیاں مونجھاں مُکیاں خوشیاں ولیاں

ٹوبھے،دریا تار،ساݙو ساوݨ آیا

ساوݨ آیا یار،ساݙو ساوݨ آیا

وݨ وݨ تے پیاں چڑیاں چہکن ویڑھے ویڑھے پھُل پے مہکن

خوشبو دے ہٻکار،ساݙو ساوݨ آیا

ساوݨ آیا یار ،ساݙوساوݨ آیا

بادل گرجیے کھمݨیں کھِمیاں پلکاں پُسیاں اکھیں گھِمیاں

نہ آیوں دلدار ،ساݙو ساوݨ آیا

ساوݨ آیا یار،ساݙو ساوݨ آیا

تَیں توں تَیں تئیں

تَیں بن کیا سئیں ساݙا جیوݨ

تَیں توں تَیں تئیںساݙا جیوݨ

ساݙی زندگی وچ تاں کئی شئے

تَیں توں پہلے ،بعد نئیں آندی

تیکوں ساݙی مونجھ نئیں آندی؟

تیکوں ساݙی یاد نئیں آندی ؟

ڳول تیݙی وچ کجھ ݙین٘ہ ڳالھے تھئے ہاسے

سب کجھ چھوڑ تے اللہ والے تھئے ہاسے

تیݙے غم توں ودھکی غم ہن دنیا تے

تیڈے غم دے انت حوالے تھئے ہاسے

اوندا رُو وی اُکّا نہ ہا نکھڑݨ تے

اساں وی کجھ آپ اُٻالھے تھئے ہاسے

معاف کریں سوچیا ہا تیکوں چھوڑݨ دا

معاف کریں ایݙے ہاں کالے تھئے ہاسے

سچ تاں ھے جو سب کجھ وقت سکھا ݙیندے

چھالے چھالے تھی تے چھالے تھئے ہاسے

اڄ تئیں اکھیں لوہندین اونجھے خواب کیتے

سن مُکھ تیݙے نندر وچالے تھئے ہاسے

قُرب تیݙے دیاں آصفؔ وکھریاں لذتاں ہن

خاص ہُنالے ، ٹھر ٹھر پالے تھئے ہاسے

کافی

اساں عشق کمتّے

موئی نفرت تتّے

اساں سئیں کوں ݙٹھا ، اُتھ سلہیں تھپیندا

اِتھ چݨدا ڳتے

اساں عشق کمتّے

اساں سئیں کوں ݙٹھا ، اُتھ چپڑیاں وڄیندا

پا کپڑے رتّے

اساں عشق کمتّے

اساں سئیں کوں ݙٹھا ، اُتھ برہا مݨیندا

سر ہوک ستتّے

اساں عشق کمتّے

چیتر دا موسم ، چُپ چڑیاں دی

اَم غم ، اَم غم ، چُپ چڑیاں دی

نا محرم سب چِلک چبولے

مُد توں محرم ، چُپ چڑیاں دی

کہیں طوفان دا ݙس پئے ݙیندن

ہُو د ا عالم ، چُپ چڑیاں دی

ہر آہٹ صیّاد دا بھلواں

دم دم ہر دم ، چُپ چڑیاں دی

تیݙے نال مخاطب تھئی اے

ابنِ آدم ، چُپ چڑیاں دی

بھانویں خود ونڄ الان٘واں نئیں الیندا

بھانویں خود ون٘ڄ الان٘واں نئیں الیندا

اوندے پیریں تے ڈھان٘واں نئیں الیندا

تُساں یارو کوئی ترکیب سوچو

اوکوں کیویں منانوا ں نئیں الیندا

ݙویجے ݙوہ کیا کہیں بے وفا تے

جݙاں اپݨا پچھانواں نئیں الیندا

اوندے بارے توں کیا پُچھدا ہئیں سنگتی

تیکوں ٻیا کیا ݙساواں نئیں الیندا

تیݙے ونڄݨ دی دیر ہئی شہر سارا

اوکوں ونڄ آکھیں کانواں نئیں الیندا

سنگت پُچھدی ھے پُچھدن شہر والے

اے پچ کے تئیں پچانواںنئیںالیندا

او خود کہیں کوں ݙسیندے تاں ݙسے پیا

میں آصفؔ کیوں ݙسانواں نئیں الیندا

بھالا

روہی دا ہک سُکا ٹوبھا

ٹوبھے دی بھر

موئے ہرݨ دیاں کھلیاں اکھیں

ٹھلیاں اکھیں

لڳدے مینہ دے بھالے دے وچ

کھلیاں رہ ڳن

ݙیکھو!

ہݨ اسمان توں آندے مینہ دیاں پھینگاں

ایندے کُھلیں اکھیں اتے

ہتھ ان ݙیندئین

بھانویں!

ریت روہی دی

تیکوں ہتھ لَیں ٹکا لڳدے

سامھݨے تیݙے چن چوݙی دا

کتنا پھکا پھکا لڳدے

تیکوں ہتھ لَیں ٹکا لڳدے

سر تے تیݙی سک دا سجھ اے

سجھ وی جھکا جھکا لڳدے

تیکوں ہتھ لَیں ٹکا لڳدے

اپݨاآپ ہݨ تیݙے ٻاجھوں

جڳ تے کھوٹا سکا لڳدے

تیکوں ہتھ لَیں ٹکا لڳدے

ہکے ویلھے ، ہکّو بندہ

وݙا لڳدے ، نکا لڳدے

تیکوں ہتھ لَیں ٹکا لڳدے

توں میکوں بھل تاں نہ ویسیں

اڄ عرصے بعد ایویں لڳدے

جیویں نال دے ݙوجھی کرسی تے

توں ٻیٹھی ہوویں نال میݙے

چودھار میݙے کمرے دے وچ

پھیلی ہووے خوش بو تیݙی

آواز ہووے ہرسُو تیݙی

تیں ہولے ہولے میں کولوں

حسرت دے نال پُچھیا ہووے

توں میکوں بُھل تاں نہ ویسیں

جنڄ کچاوئیں چڑھی (کافی)

جنڄ کچاوئیں چڑھی

سئیں دے نال میں لانواں لدھیاں

بار بِرہا دی گڑھی

جبج کچاوئیں چڑھی

رام ، رحیم ہکو تھی نظریا

ہک کجھ مسجد ، مڑھی

جنڄ کچاوئیں چڑھی

عشق ایہو جئیں رمز سجھائی

بھُل ڳئی لکھی پڑھی

جنڄ کچاوئیں چڑھی

اکھیں سئیں دا عکس پکایا

من اِچ مورت مڑھی

جنڄ کچاوئیں چڑھی

تیڈے چنتے دی چاٹ لگدی ھے

تیݙے چنتے دی چاٹ لڳدی ھے

دل کوں رہ رہ تے تراٹ لڳدی ھے

میڈا اپنا اندر جو مونجھا ھے

دول دی کئو رواٹ لڳدی ھے

بعد تیݙے وسیب تیݙے توں

ہر خوشی ویندی واٹ لڳدی ھے

وار لڳدا کݙاں چُکیندے کئی

جیویں جیندی جو جھاٹ لڳدی ھے

میکوں ترکش دے تیر توں کاری

تیݙے لہجے دی کاٹ لڳدی ھے

اُوں لحظے ایویں ڄاپدا ھے

(اہل خانہ دی محبت وچ)

سنگ ٻہہ تے شانزہ،شاموں دے

چا ہتھیں کِنزیٰ بی بی کوں

سُݨ ٻولیاں بوبی بھیا دیاں

سُݨ چہکاں ویڑھے چہکدی ہوئی

سُگھڑ سنگتاݨی صغریٰ دیاں

ہرغم،ہرتلخی بھُل وینداں

کُئی ٻوجھ دماغ تے نئیں راہندا

تھی اتنا ہَولا پھُل وینداں

اُوں لحظے ایویں ڄاپدا ھے

کل جُمل جہان ھے ٻاہیں وچ

آ ڳیااسمان ھے ٻاہیں وچ

اوندی دنیا دیوانی ھے اوکوں احساس نئیں تھیندا

ساݙی اتنا کہانی ھے اوکوں احساس نئیں تھیندا

او واقعی خوبصورت ھے ، مگر مٹی دی مورت ھے

اوندا کافر روحانی ھے اوکوں احساس نئیں تھیندا

اوکوں چونڈھی وی نئیں پیندیاں میݙیاں ہنجوں میݙیاں میڑھاں

اینجھی کئی بد گمانی ھے اوکوں احساس نئیں تھیندا

جوانی وچ کتھاں کئی سوچ ، کئی احساس ، کئی وِپرا

اوندی چڑھدی جوانی ھے اوکوں احساس نئیں تھیندا

اوکوں احساس تھیندا تاں میݙے غم اِچ ڈُٖکھا تھیندا

خدا دی مہربانی ھے اوکوں احساس نئیں تھیندا

اُوں آصف ؔبے مُحابے دے مُحابے ساری ر ونق ھے

بݨی رُت رُت سُہانی ھے اوکوں احساس نئیں تھیندا

اساں جیلھے غزل لیکیندے ہیں

پیلھے تیݙی شکل لیکیندے ہیں

لیک ٻہوں جے قطار اُٹھیں دی

نال اوندے پنل لیکیندے ہیں

جیلھے کاغذ تے ٹک ٻہوں کئی پھُل

تیݙے چولے دا ڳل لیکیندے ہیں

ساکوں جیلھے تریہہ دا خیال آوے

تسی روہی تے تھل لیکیندے ہیں

اساں لوکیں کوں جیلھے بکھ تاوے

لیک روٹی وسل لیکیندے ہیں

اساں جیں وقت کوئی چھل لیکوں

نال پکی فصل لیکیندے ہیں

اساں کیا سان٘ولا تئیں نال اج کل پیار پاتے چا

تیݙا اے شہر ہے اسمان کوں جَیں سر تے چاتے چا

توݨی ݙہدئیں حکم جاری کیتس میں تے اُٹھی ونڄ پیا

اے تھولے اُوں بھری محفل دے وچ میکوں سنڄاتے چا

ولا اے کیویں ممکن ہا سڄݨ تیکوں بھلا ݙیوݨ

جیرھا سنگتی ملئے میکوں تیݙا اُوں ذکر چاتے چا

تیݙے غم توں چکا نظراں ڈٹٖھم جو غم زمانے وچ

تیݙا غم ڈھیر سڳݨا ہا ولا ہاں نال لاتے چا

دلاسہ تاں کوئی جا خود جݙاں مزدور دا پیو موئے

لکھاں لنڑہیت بݨ آڳین بندیاں کھول کھاتے چا

میݙی تاں ہک ݙیہاڑی نال سلھڑیاں ہن کئی زندگیاں

تہاکوں واند ہئی آصفؔ تساں نئیں پیر پاتے چا

وسبے دی وا زہر بݨݨ توں بچ ڳئی اے

ساݙی وستی شہر بݨݨ توں بچ ڳئی اے

منت لاتی من دی میڑھ کوں مہت ݙتی

پل دی دوری پہر بݨݨ توں بچ ڳئی اے

بے ہوشی ان لاتے ہوش دے کنٹھے تے

لوڑھ تیݙی ہک لہر بݨݨ توں بچ ڳئی اے

رب دا شُکر اے رُجھ ڳیوں دنیاداری وچ

تیݙی قربت قہر بݨݨ توں بچ ڳئی اے

آصفؔ تیݙے نانویں لڳ کے جان میݙی

ہِک ہِک دا حق مہر بݨݨ توں بچ ڳئی اے

جیندی پُستیاں ڳولیندئیں ہوئیں گزر ڳئی ھے عمر ساری

اساں او کِردیاں کندھاں ہیں اساں او بھُردے ایرے ہیں

اِتی یاد اے جو ماء ساکوں سݙیندی چندر ہئی گھر اِچ

ساݙا ناں کیا ہا سُدھ کائنی ، اِتھاں تاں نتھو خیرے ہیں

اساں کھیݙاں وی کئی کھیݙیے ہووں تاں ساکوں سدھ ہووے

اساں کھیݙݨ دے عمریں توں، تیݙے ہوٹل تے بیرے ہیں

ساݙی غربت جتھوں نکلݨ دے وس کیتن ، نہیں نکھتی

اساں او آڑے کاڑے ہیں، اساں او تنگ دائرے ہیں

جیکوں بھُل تے وی کہیں ݙیکھݨ گوارا نئیں کیتا ہُݨ تائیں

اُوں اݨ ڄاݨوں عبارت دے اساں پوشیدہ پیرے ہیں

ساݙی کہیںٻے جہان اِچ جاہ ہووے تاں ہووے آصفؔ

اتھاں تاں کون کیرھے ہیں ، اتھاں تاں ایرے غیرے ہیں

بھوئیں اَمب

مُمکن ھِ اے سچ وی ہووے

جیویں سݨدے ہیں ہک ݙانداے

جیندے ہِکے سِنڳ تے دھرتی ٻدھی ہوئی اے

جیلھے اوندا ہِک سِنڳ تھکدے

سِنڳ بدلیندے

ٻوجھ کوں ݙوجھے سِنڳ تے نیندے

اوندے سِنڳ بدلاوݨ نال ای

بھوئیں تے بھوئیں امب آندے

پچھلے ݙینہاں وی اوں ݙاند دا سِنڳ بدلاوݨ

بھوئیں واسیں تے باری پیا ھے

جھوپڑیاں ،سالھیں،محل تے ماڑیاں

پل دے پل اِچ ٹھیڑھ تھیاں ہِن

لکھاں لوک ایں اُتھل پُتھل اِچ

زندگی کولوں ہتھ دھو ٻیٹھن

کتنے لوکی مٹی دے ملبے وچ مل تے

مِٹی تھئے ہِن

کتنے ویرݨ بھینڑیں کولوں وچھڑ ڳئے ہن

کتنے سِر دے سئیں ہن جیرھے

اپݨے ذالیں ٻالیںدے نئیں سئیں بݨ سڳیے

کتنے ٻال یتیمی دی بے رحم بٹھی دا ٻالن بݨ ڳن

جے اے سچ اے!

ساݙی موت حیات دا فیصلہ

کہیں سرپھریے ݙاند دے ہتھ اے

میݙا قدرت رکھݨ والارب کریماں

میں پُچھداں کیا تیݙی قدرت

دھرتی دا وی ٻوجھ اٹھاوݨ جوڳی نئیں رہی

دھرتی دا جو ٻوجھ ݙتا ہئی اوندی کنڈ تے

جیندا ہک بھوتا دھرتی کوں

چِٹ کرسڳدے

وستیاں ،شہر،وسندیاں پل اِچ

بھِٹ کر سڳدے

؟

اوکتنا خوبصورت ھے

خدا ڄاݨے

اوندی اکھ تے

اچانک دید ونڄ پئی ہئی

تے ٻئے پاسے

ولا نئیں ڳئی

تیکوں نئیں صرف ݙیندے لوک میہݨے

میݙے وی نال راہندن ٹوک میہݨے

بھرے پِڑ اِچ فقط ہِک توں تاں چُپ تھی

میݙے ناں دے پُنل ناں ہوک میہݨے

اِتھاں ہر وات دا اپݨا الا ھے

تیݙے وس اے تاں توں ان روک میہݨے

تہوں چُپ ہاں اُلانبھے سُݨ کے تیݙے

بݨاوِن کئی متاں سنجوک میہݨے

جیرھے ݙینھ دا پچھوہاں پیر کیتی

میکوں ݙیندی ھے ساری جھوک میہݨے

ہوسن تیݙے کیتے او طعنے میہݨے

میکوں لڳدن اوندے اشلوک میہݨے

تیکوں مل تے تیݙے نکھڑݨ دا منظر سوچݨا پوندے

میکوں بے پرد پلکیں دا مقدر سوچݨا پوندے

اساݙی سوچ دے ایرے تے اُسری ھے تیݙی قامت

تہوں ہر سوچ کوں تیݙے برابر سوچݨا پوندے

ازل توں اڄ توݨی انسان بند ا ے کہیں نہ کہیں حد اِچ

تہوں انسان کوں ہک حد دے اندر سوچݨا پوندے

جݙاں توں در چھٹے تیݙا ، بݨی ھے سیت دربدری

اساکوں در بد ر تھی کے تیݙا در سوچݨا پوندے

ایویں سوکھی تاں نئیں تھیندی سجا بندی خیالیں دی

میکوں ہر شعر تے کئی وار اکثر سوچݨا پوندے

ساکوں وی اپݨے ٻالیں دیاں سبھے فرمائشاں چبھدیاں ہن

ساکوں پھر ݙیکھݨاپوندے ساکوں گھر سوچݨا پوندے

ایں خود سر دور وِچ جیلھے کریندیں پیار دیاں ڳالھیں

تیکوں وی وقت دا آصفؔ قلندر سوچݨا پوندے

تیݙیاں اوہے وِسلائیاں ، وے سائیاں وے سائیاں

کیں لوئیاں کیں لائیاں ، وے سائیاں وے سائیاں

حوا دے رہیں آدم دی بھل ،آدم دی بھُل کائنات کل

تیں میں کیتے رُسوائیاں ، وے سائیاں وے سائیاں

آوݨ تیݙا اے جھٹ دا جھٹ اے جھٹ داجھٹ نہ اَئے دے مٹ

ایویں ہانی ورجائیاں ، وے سائیاں وے سائیاں

ساݙی سمجھ کیا ساݙی سونہہ ، کیا ساݙی سونہہ ھے سئیں د ا مونہہ

نئیں تاں تیݙیاں گہرائیاں ، وے سائیاں وے سائیاں

ساہ نال سک ، ہر لحظہ چھک ہر لحظہ چھِک میں ہک دا ہک

ہک نال ہتھ ہُتھرائیاں ، وے سائیاں وے سائیاں

ݙوہڑہ

میݙی ضد دا کیا ھے دل جیلھے تیݙی ڳوری ڳمدا رہ ویندے

تیݙے کُنڑس توں ݙیکھݨ نئیں ݙیندا میݙے پیریں پمدا رہ ویندے

تیݙی ڳول اِچ ݙینھ کوں میں بھمداں سِر رات کوں بھمدا رہ ویندے

کُئی آصفؔ اینجھا روڳ تاں ھے میکوںاندروں کھمدا رہ ویندے

ݙوہڑہ

تیݙے شہر دا شور سمجھ آندے تیݙا شہر سمجھ نئیں آندا

ساݙے سر تے وسدا ہک توں ٻیا کئی قہر سمجھ نئیں آندا

جے کجھ ہک پہر سمجھ آندے ٻئے پہر سمجھ نئیں آندا

کیا سمجھاں آصفؔ سمجھ کنوں ھے ٻہر سمجھ نئیں آندا

تیݙی اکھ دے اشارے نئیں بھُڳیندے

خسارے در خسارے نئیں بھُڳیندے

اساں ݙکھ ڈھیر سارے بھوڳ ڳئے ہیں

اتے ݙکھ ڈھیر سارے نئیں بھُڳیندے

اڳوں دل دے اکھیں اڄ رو ݙتاھے

اساں تو ں ہُݨ جڳارے نئیں بھُڳیندے

اساں راتیں دے تارے ڳݨ ہُٹے ہیں

ݙکھا نہ ݙینھ دے تارے نئیں بھُڳیندے

ٻہوں ہُݨ تئیں اندھارے وچ رکھیا ہئی

اساں توں ٻئے اندھارے نئیں بھُڳیندے

ساݙی ہستی تلا ݙے بار بے شک

اِتی وی بار بارے نئیں بھُڳیندے

ݙوہڑہ

بھئوں لاہندے ویندن بھل تے وی بھانویں ٹکرے ہاول ٹکرے ہا

پھٹ چھُٹدے ساوے تھیون ہا جاہ آیا چیتا چکرے ہا ول ٹکرے ہا

ایں من دی میل دھویجے ہا کِر پوون اکھ توں ککرے ہاول ٹکرے ہا

ایں آصف مونجھ دی موسم وچ کئی پیر ،پیمبر پکرے ہا ول ٹکرے ہا

ݙوہڑہ

تیݙے شہر غریبیں لوکیں دے سر اݨ چودے کئی کال لتھے

کہیں ونڑجی موت دوائیں ہوٹے،کئی بکھ دے کارݨ ٻال لتھے

ہک بکھ ݙکھ وانج وہاجی کیا اتھ صدمے آل و آل لتھے

تیݙے ہا ں کوں آصف ہَو نئیں آئی کئی سجھ ہِن ساجھرے نال لتھے

بے یقینی

جیویں کہیں شاعر دے مصرعے کوں

کامے دے کوٹ اِچ بند کرکے

کرشامل اپݨی شاعری وچ

نئیں اپݨا آکھیا ونڄ سڳدا

اونویں کئی سال توں جان میݙی

کہیں کامے بند مصرعے وانگوں

توں بند ہئیں میݙے ساہ ساہ وِچ

تیکوں اپݨاآکھ نمہی سڳدا

پئے سڳدا ھے مخلوق کوں شک کیویں لُکانواں

اَݨ لکدی اے اکھیاں دی چمک کیویں لکانواں

اندر دی تاں بھن تروڑ دا ݙنگ ݙول ھے ممکن

پر ٹاکی لڳے ویس دے ٹک کیویں لُکانواں

دل اے جو تیکوں ݙہدئیں نکل ویندا ھے وس توں

میں دھڑکدے سینے دی دھمک کیویں لکانواں

مونجھاں تاں نوھی مندریاں ، چلو من تاں ُمندّر ونڄ

جڳ کولوں جدائی تیݙی دے جک کیویں لکانواں

نہ ݙیواں لچک ، چاہنداں کہیں ڳالھ وچالے

تیں یار توں لہجے دی لچک کیویں لُکانواں

اک پیا ہاں میں تھک پیا ہاں تیݙا پیار لکیندئیں

نئیںلکدے لکائیںچونڈھی تے چک کیویں لکانواں

کیا آکھاں ہنائیں لوکیں کوں جیں چندر ݙٹھا ھے

جیں لوکیں کوں ھے عید دا پک کیویں لُکانواں

دل وݙا آکھدے

دل وݙا آکھدے نال ہوواں تیݙے

ٻیٹھی ہر وقت میں تیݙیاں ڳالھیں سُݨاں

سر اکھیں تے رکھاں ناز نخرے تیݙے

تیݙے دڑکے سہاں ،تیݙیاں جھنڑکاں جھݨاں

تیݙے والیں دے وچ انڳلیں پھیراں ٻیٹھی

تیݙا سر نہ چوّے میݙی گوݙی کنوں

کہیں بہانے جیکر تئیں توں اٹھݨ پوواں

ول ٻلہائیں چا پکڑ میکوں ٻوݙی کنوں

پیار ساݙے دیاں دنیا مثالاں ݙیوے

اساں ہک ٻئے کوں ڈھولا اِتی پیار ݙیوں

اڄ کنوں اپݨے پرکھیں دی تقلید کر

پیار وچ آپݨیاں زندگیاں ہار ݙیوں

پر کتھاںاڄ میں جاوید آصفؔ میݙا

تیݙا سوچاں تیݙے منہ تے کتھ پمدی آں

تیݙے چودھار پریاں ودئین ٹہلدیاں

میں بلا بَر دی تیکوں کتھاں بھمدی آں

توں آ اتھاں آکھ ونڄ ہنائیں کوں (نظم)

(اپݨے سچے سنگتی سئیں صادق بزدار دی یاد اِچ)

ہُݨے ہُݨے

تیں سٹیج تے کھڑتے شعر میݙی غزل دا پڑھ تے

میکوں سݙیا ہا

تے میں توں پہلے فلاں فلاں شاعر کوں وی

دعوت سخن ݙتی ہئی

اڳیرے تاں توںسٹیج قسور دے ذمے لا تے تلے لتھا ہئیں

اڳیرے تیںخود مجاز صاحب کوں سݙتے آکھیے

جیلھے مشاعرے توں واندے تھیوو ونڄاہے نہ پئے

اے لوک ڳالھے پتہ نئیں کت لئو

تیݙی جُدائی کوں موت دا رنگ ݙے کراہیں

ہنجوں وہیندے تیݙے نکھیڑے دے غم کنوں تھئے نڈھال ݙسدن

جیویں جو سہی سچ اساݙے وچ توں ریہا نہ ہوویں بے حال ݙسدن

توں آ اتھاں آکھ ونڄ ہنائیں کوں

جو ایں توں پہلے نکھیڑے تھولے اساں ݙٹھے ہن

نماشاں ویلھے جو موت موت ہیوے آن لاتی

توں آ اتھاں آکھ ونڄ ہنائیں کوں

جو تیݙے درحق ایہو جئیں کئی ڳالھ نہ الاون

اساݙے ݙکھ درد نہ ودھاون

اساں کنوں ہُݨ مذاق وچ وی

ایہو جئیں کئی ڳالھ نئیں سُݨیندی

اساں توں برداش کائنی تھیندی

مُقدّر درد او ݙیندے جیندا درمان نئیں ہوندا

نئیں پیریں ہیٹھ بھوئیں راہندی اُتوں اسمان نئیں ہوندا

میں کافر ہاں میں کافر ہاں تے جڳ دُنیا توں وافر ہاں

میں کافر ہاں تاں کیا کافر دا کُئی ایمان نئیں ہوندا

جیندی پارت نہ نوح پالے ہوندا اوندے خدا نال اے

اوندے کیتے تاں کئی طوفان وی طوفان نئیں ہوندا

پتہ نئیں میݙے سنگھ کولوںگرانہہ تلے نئیںکیوں لنگھدا

جیرھے ݙینھ میݙے پُکھڑے وچ کوئی مہمان نئیں ہوندا

میڈی لُوں لُوں میڈے انگ انگ لگا ھے یا صنم اونویں

میݙی لُوں لُوں میݙی نس نس لڳا ھے یا صنم اونویں

سدا ساوِن سڄݨ تیݙی ضرورت دے زخم اونویں

طلب دئیں طائفی پتھریں وی ہرائے نئیں حوصلے ساݙے

اساں تیݙی محبت وچ کھڑوں ثابت قدم اونویں

جݙاں میݙی محبت تے ریہا اتبار نئیں تیکوں

میکوں کت واسطے ݙیندیں ولا اپݨی قسم اونویں

ننھیں ݙسدی جݙاں میݙی جبیں دے لائق کئی چوکھٹ

سݙیندن آپ ݙو میکوں اوندے اڄ وی قدم اونویں

خدا وند آ ولا آ ونڄ دی کہیں تکلیف ݙیندا ہئیں

جݙاں ول آوݨے ہک وار وت ݙوجھے جنم اونویں

تیݙے اَئیں ہنج نئیں سُکدی پئی میݙی ڈُٖسکی نئیں رکدی پئی

جیویں دل اِچ کھڑا ہووے، تیݙے نکھڑݨ دا غم اونویں

تیݙٖے تاں احترام اِچ کُئی کمی اَئی اے نہ وت آئوسی

جیویں کل محترم ہاوے اڄاں ہائو محترم اونویں

تیݙی کھل کھل سڳیم نہ میں میݙی ہنج رو سڳیوں نہ توں

تیݙے ݙند ݙند ھے کھل اونویں میݙے ہن نین نم اونویں

وداعیہ

جوں جوں تیݙے نکھڑ ونڄݨ دا

ویلھا نیڑے تھیندا امدے

دل دریا توں اُٹھدے بدل

اکھ ݙو اُر کریندے آندن

شک نہ مینہ وسدا ہے

تیݙے لڑ لڳیوسے

(سئیں رفعت عباس سانگے)

پڑچھیاں اُتے پھُل ݙٹھے تاں ، پھُل پھُل ٻہہ چݨیوسے

تیݙے لڑ لڳیوسے

ڈٹھے جھومری جھُم ٹُردے تاں ، جھمر وچ رل ڳیوسے

تیݙے لڑ لڳیوسے

ازلوں بھوندی بھوئیں کوں ، تیݙئیں اکھیں نال ݙٹھوسے

تیݙے لڑ لڳیوسے

’’سنگت وید ‘‘مہابے تیݙے سنگ دے سونہیں تھیوسے

تیڈے لڑ لگیوسے

ہک پروبھرے شہر وچوں ول سونہہ سنڄاݨ لدھوسے

تیݙے لڑ لڳیوسے

’’عشق اللہ سئیں جاڳیا‘‘ من اچ دُوئی کوں مار مکیوسے

تیݙے لڑ لڳیوسے

’’مُکھ آدم دا‘‘ ݙیکھ کرائیں ،آدم تے وِس پیوسے

تیݙے لڑ لڳیوسے

ہک ڳاوݨ دا پندھ اے منزل اجھو پار پڄیوسے

تیݙے لڑ لڳیوسے