Wb/skr/سرائیکی افسانہ ویہڑہ

دَن دَن دَن۔۔۔ دَن دَنا دَن۔۔۔۔! دَن دَن دَن۔۔۔!

ملک ݙتو دے گھروں راتوکی ڈھول دی آواز بَند تھیوݨ دا ناں نئیں لیندی ہئی تے تھیوے وی کیویں ہا، ملک دے گھر پوترا جِیݨا ہا! پچھلے ٻاویہہ ورھیاں توں نِکے ٻالاں دیاں شیطانیاں اَتے رونقاں تُوں ملک دا گھر محروم ہا. اوندے پُتر بالو دے بعد وَل کوئی وی ٻال ایں ویہڑے نہ ڄایا ہا اَتے آپݨی رونقاں نال ویہڑے کوں من بھاوݨاں نہ کیتا ہا۔ اَڄ جیوے تے لکھ تھیوے بالو کوں اللہ سئیں سوہݨا تے چندر وانگوں چمکدے مُکھ آلا پُتر ݙتے تاں ملک ݙتو ڈھول وڄوا تے پوترا جَمݨ دی خوشی پیا مَنیندے۔ ݙتو دی ایں خوشی وِچ وَس وَسیب دے سارے سڄݨ سنگتی کٹھے ہَن۔۔۔

’’لالہ مبارکاں اللہ ساݙے بھتریجے کوں مِٹھا میوہ ݙتے۔۔۔‘‘

’’او خیر۔۔! خیر مبارک سئیں میݙا بھرا ساݙی خوشی وِچ لنگھ آئے۔‘‘

ملک ݙتو دے نِکے لاء دا سنگتی وَسائے نمبردار اونکوں پوترا جَمݨ دی مبارک اوندے دَر تے آتے ݙتی تاں ݙتو دا سینہ خوشی کنوں جُوں چوڑا تھی ڳیا۔۔

نمبردار کوئی پہلا یا چھیکڑی بندہ نہ ہا جیہڑا مبارک ݙیوݨ آیا ہووے، بندے تاں راتوکے آوݨ شروع تھی ڳئے ہَن تے ملک ݙتو دا گھر وستی دے چھوٹیاں وݙیاں نال بھرا پیا ہا۔ گَھبھرو جھمراں پا ماحول کوں چار چَندر لائی کَھڑے ہَن۔ بالو آوݨ آلے مِہماناں دے کھاوݨ پیوݨ دے بندوبست وِچ لڳا ہویا ہا، اوندے چہرے تے مُسکار ہئی تے خوشی دے آثار نمایاں ہَن۔۔۔ااا

اَندروں گھر وِچ تِریمتیں دا وی ایہو حال ہئی، بالو مِاں پیو دا ہِکو ہِک پُتر ہا اونکوں اڄ خدا بھاگ لائے تاں سارے سڄݨ ٻیلی خوش تے نِہال ہَن۔ وَسبے دیاں تِریمتیں کَٹّھیاں تھی چُوری پیاں کَٹیندیاں ہَن، ویہڑے دی اَدھ وِچ ݙو تِرائے کھٹڑے مِلا تے اوندے تے مِراثنیں ڈھول وجیندیاں تے ٻال دے جَمݨ دے سہرے بیٹھیاں ڳاندیاں ہَن۔ تے گھر وِچ ہر پاسوں خوشی ای خوشی ہئی۔۔

سُجھ آپݨا مُنہہ کَڈھیا تے دھُپ تھولی جئیں چوکھِی تھی تاں بالو دی ماں ٕ کریمو آپݨے پوترے کوں چاتے پاݨی نوسڑا کر دھواوݨ آ ٻیٹھی۔۔۔

بالو دی ذال شیمو جیہڑی جو لَووائی ہئی اوندے نال وستی دیاں چُھوریں جُھرمَٹّا تھی کراہیں ٻَہہ ڳیاں تے اوندے نال مذاقاں کرݨ لڳیاں۔۔

’’اڑی شیمو۔۔۔! بھلا ݙَس تاں بھݨیجا میݙا تیݙی شکل ہے یا لالے بالو دی۔۔۔‘‘

ہِک ڳالھ کِیتی تے ساریاں ہکے مُنہہ زور دا خَچکارا ماریا۔۔

اُنھاں دے کھِلݨ تے خَچکارے دے نال ای جواب شیمو دے مُنہہ وِچ ای رہ ڳیا تے او وی مُسک پئی۔۔۔

سِینڳیاں سَھیلیاں وِچ اَڄ شیمو فخر دے نال سِراݨے دی ٹیک لَا تے مَلکہ وانگوں بیٹھی ہئی، اوندے ݙَند ݙَند وِچ کھِل ہئی تے اوندی خوشی اوندے چہرے کنوں عِیاں ہئی۔۔۔۔

’’ہَئیں ڑی شیمو بھلا اِیہ تاں ݙَس جو لالے بالو تیکوں چندن ہار پوائے۔۔۔؟‘‘

’’کوئی ناں۔۔۔! کیوں بھلا میکوں کیوں پوائے ہا بھلا میکوں کِھیں تھوڑ ۔۔۔۔؟‘‘

سوال پُچھدی فیضاں کوں شیمو وَلدی ݙتی۔۔۔

’’اڑی ہاااا اے۔۔۔۔! اِیہ تاں بھولی دی بھولی ہے آہدی ہے جو میکوں چندن ہار کیوں پوائے ہا۔ ݙیکھ میݙی بھیݨ اونویں تہاݙے آپݨے گھر دی ڳالھ ہے تساں ذال مَرد او جیویں مرضی گزارو باقی بھیݨاں اِیہ ڳالھ تاں ہے جو وسیب وِچ جیہڑی تِریمت پُتر ڄاوے اونکوں سونے دے کنگن تے چندن ہار پَویندن چندن ہار۔۔۔۔!

بھلا تیکوں اِنھاں نئیں پوایا تاں اَساں کیا آکھ سڳدیاں ہیں۔۔۔۔‘‘

فیضاں ڳالھ کِیتی تے آپݨی ڳالھ دی تصدیق کیتے اوں جُھرمَٹّا تھیاں ساریں ݙو ݙٹھا تاں اُنھاں وی اوندی ڳالھ دی تصدیق وِچ سَر لُڈھ چھوڑے۔

’’ہااااا۔۔۔۔ ڑی سچی۔۔۔۔؟ میکوں تاں پتا وی کوئی ناں تے میکوں تاں کِھیں پُچھیا وی نئیں۔‘‘

فیضاں دی ڳالھ سُݨ شیمو وَسی وَسی تھی ڳئی اوندے مُنہہ تُوں کھِل ویندی تھئی تے مُنہہ رَتویل کنوں رَتّا لہو تھی ڳیا۔۔

’’ہاااا ٸے۔۔۔ بی بی ݙیکھو تاں بھلا کِیہ جِہیں بے قدرے لوک ہَن ٻال جو ڄَمے تِریمت کنوں کِھیں ہار چَھلّا وی نئیں چا پُچھیا۔۔

بی بی ڳالھ تاں حَیرانی دی ہے تِریمت دی گھر وِچ قدر دا تاں اَتھوں پتہ لڳدے جو اوندی گھر وِچ کِیہڑی عزت ہے باقی مُنہہ دی جی سئیں تے خُوشامد بھلا کݙاں عزت کرویندی ہے اُنہیں لالے بالو کوں چَھیدا ہئی جو آپݨی ذال کوں کِھیں نہ کِھیں شئے گھِن تے اوندے گَل چا گھتے۔۔‘‘

’’ہا۔۔۔‘‘

’’اڑی اَمّاں اِیہا تاں ڳالھ ہے جو *تارے تاں وَر مارے تاں وَر* ݙیکھ ہاں شودی ایݙی تکلیف نال ٻال ڄمائے تے اونکوں کیا مِلے اوہ تاں ہَتھوں سِینڳیاں سَھیلیاں وِچ سَر جُھکا کر تے مُونجھی ماندی تھئی بیٹھی ہے۔‘‘

ساریاں واری واری مِہݨیں مِریدیاں بیٹھاں ہَن تے شیمو مُونجھی ماندی تھی بُت دی بُت بݨ تے بیٹھی ہئی۔۔

’’ہاں ڑی چُھوریں ہُݨ ذرا جاہ خالی کرو تے پروبھَریاں تھیوو تاں جو میݙے جوان دے کھِیر پیوݨ دا ویلھا تھی ڳئے۔‘‘

کریمو ٻال کوں دھُوا، بُدھݨا بُدھ اوندے اَکھیں وِچ سرمے دی دھار لا تے پیار کریندی ہوئیں شیمو دی جُھولی وِچ آ ݙتا تاں شیمو اونکوں کھِیر پلاوݨ کِیتے سِدھی تھی ٻیٹھی ٻال کوں کھِیر پلیندی شیمو دے چیتے ہِکو ای راڳ ہئی جو اوہ تاں بے قدری ہے اوندی تاں گھر وِچ کِھیں عزت وی کائنی اونکوں وستی دِیاں تِریمتیں تے اُوندِیاں سَھیلیاں دِیاں ڳالھیں ہاں وِچ کِھیں نانگ دے وانگوں پُڈّدیاں بیٹھاں ہَن تے او گم سُم بیٹھی آپݨے خیالاں نال جنگ وِچ مصروف ہئی تے اوندیاں اَکھیں تُوں نِیر پَئے واہندے ہَن۔۔

’’شیمو۔۔۔! شیمو تیکوں کیا تھی ڳئے اِیویں مُونجھی ماندی کیوں تھئی بیٹھِیں۔۔۔؟‘‘

’’تے روندی کیوں بیٹھِیں۔۔۔؟ بھلا کیا ڳالھ تھئی ہے ۔۔۔؟‘‘

بالو گھر آیا تاں چُپ چاپ بیٹھی شیمو دیاں اَکھیں وِچوں واہندے نِیر ݙیکھ تے بے چین تھی ڳیا تے مچھی وانگوں تڑپ تے شیمو دے نال کھٹ تے آ ٻیٹھا اوندیں مُنہہ تُوں ہَنجوں پونجھیاں تے اوندا ہَتھ پَکڑ تے آپݨے ہَتھ تے ہولے ہولے مُحبت نال رگڑِس تاں شیمو آپݨے ہَتھ کوں مَروڑ تے چھڑوا گِھدا۔۔

’’توں اتھو اُٹھی وَنج تے میݙے اَکھیں تُوں وی اوڈَھر تھی وَنج۔۔۔‘‘

شیمو بالو کوں دھکّا ݙے ݙِتا تے بالو ہَکا بَکّا تھی اوکوں ݙیکھݨ پَئے ڳیا نال نال بیٹھیاں تِیمتیں یکدم اُنھاں ݙو مُتوجّہ تھیاں۔ شیمو دے ایں رویّے تے بالو کوں کاوڑ تاں لڳّی مگر او اوکوں ہِک لَمبا گُھٹ بھر تے پی ڳیا تے اطمینان نال بالو شیمو کنوں کاوڑ دی وجہ پُچھّی تاں اوں کوئی وَلدی ݙیوݨ دی بجائے سِدھا آکھیس جو بس میں ہِݨ ایں گھر ناں راہساں میݙی تاں اِتھاں کوئی قدر وی کینی۔۔۔

’’کیوں بے قدری ہے میݙی دھی بھلا۔۔۔۔؟‘‘

’’میݙی دھی دا تاں آپݨا گھر ہے توں تاں مالک ہِیں ایں گھر دی۔‘‘

اِیندے کولُوں پہلوں جو بالو شیمو دی ڳالھ دا وَلدا ݙیندا کریمو شیمو کوں وݙے پیار دے نال بھاکَل پاتی تے آپݨے سینے نال لا کراہیں آکھیا۔۔

کریمو دا اے مِٹھا لاوݨ وی کِھیں کَم نہ آیا تے شیمو ہئی جو مَکوڑے دی لَت وِچ رَسّا گُھت ہِکا راند گُھتّی ٻَیٹھی ہئی جو میکوں تاں تساں بے قدرا کِیتے میݙی تاں قدر کینی۔۔۔

شیمو ڳالھ کوں وݙھیندی ڳئی تے مجمعے وِچ چُپ چاپ سارا ماجرا ݙِیہدے بالو کنوں طلاق تِوڑیں مَنگ گِھدّی تے نال ای آکھیس جو تساں میکوں بے سِینکا سمجھے میݙی بھال بھالن آلے ہَن پِئے میݙے بھرا۔ میں تاں اتھاں راہندی وی نِیں جِتھاں قدر نہ ہووے اِتھاں راہوݨ دا کِیایاں فائیدہ۔۔۔

کھِیر پِیندے معصوم ٻال کوں کھِیر تُوں تروڑ تے شیمو ہِک پاسے چا سٹّیا تے اُٹھی تے آپݨے کپڑِیں لَٹّے بَدھݨ پَئے ڳئی اوکوں بندے بندے آکھیا جو دھِیّا چنگا نئیں ہوندا ناں وَنج اُوں کِھیں دی نہ سُݨی تے آپݨے بھرا کوں سَڈوا بھیڄیا بالو آپݨے خوشیاں بھرے گھر وِچ ہِک لَحظے وِچ آوݨ آلی ایں بے سُکونی کوں تے روندے پُتر کوں ݙیہدا تے بے وَس تھِیا کَھڑا ہِے۔۔

کریمو چیکدے ٻال کوں چا تے ہاں نال لایا ملک ݙتو وی شور سُݨ تے ڈِیرے تُوں اُٹھی کراہیں اَندروں ویہڑے آ ڳیا تے پُچھݨ لڳّس جو کیا رولا ہے کریمو اوکوں روندیاں حال سُݨایا جو ٹِھیک ٹَھاک ٻیٹھی کوں خَبر اے کیا تھی ڳئی۔ ملک ݙتو کھٹڑے تے کپڑِیں دی گَنڈھڑی بَدھیندی شیمو ݙو گیا تے اوکوں سمجھاوݨ لڳّا جو پُتر تِریمت آپݨے گھر وَر نال سوہݨی ہوندی ہے۔۔۔۔توں اِتھائیں ٻَہہ تے کَتھائیں ناں وَنج میکوں ݙَس تِیݙی کِھیں تے کِیہڑی بے قدری کِیتی ہے میں آپݨی دِھی دی ہر ڳالھ مَنیِساں تے اُنھاں کولوں وی پُچھداں جو میݙی دِھی کوں کیا آکھے نِیں۔ شیمو ہئی جو اوں آپݨے کَن ݙووَرے کر گِھدّے تے ملک ݙتو کوں کوئی وَلدی ہوں دی دُھوں وی ناں ݙِتی تے ہِیں دیر اَچ شیمو دا بھرا نعیم وی پھوکِیا تڑوکِیا تے آ ڳیا ملک ݙتو اوکوں ٻَہہ تے سارا حال کر سُݨایا مگر جوانی دا خُون ہئی نعیم ملک ݙتو دی ڳالھ سُݨی اَن سُݨی کِیتی تے بھِین کوں گُھندا ٹُریا ڳیا شیمو دے وَنجݨ دے بعد ملک ݙتو سَر پَکڑ ٻَہہ ڳیا۔ شام تھی تاں ݙتو کُجھ بِرادری دے مُعزز بندے کَٹّھے کِیتے تے شیمو دے پیو ݙو ٹُر ڳیا۔ شیمو دا پِیو سمجھدار تے وستی دا پھِردا بندہ ہئی اوں دِھی دا حال وی چاتا تے ݙتو دا حال وی گُھدِس تاں اوں آپݨی دِھی کوں گھر وَل وَنجݨ دا آکھیا تاں شیمو بھَری پَنچائیت وِچ ای پیو دا آکھیا مَنݨ تُوں اِنکار کر ݙِتا۔ شیمو کوں اوندے پیو ہَزار سمجھایا مگر اوں ناں مَنݨا ہئی ناں منی کِھیں کوئی ڳالھ وی ناں ݙسِیندی ہئی بَس اوندی ہِکا ہِک رَٹ ہئی جو میݙی تاں ایں گھر وِچ کوئی قدر کینی تے میں اُنھاں لوکاں وِچ نئیں راہندی بس اِے میکوں طلاق ݙیون۔۔

ڳالھ پَرہ پَنچائیت تُوں اَڳوں ٹُری تاں شیمو عَدالت وِچ تنسیخِ نِکاح دا کَیس کر ݙِتا تے بالو کوں عدالتوں سَمݨ آ ڳئے۔ بالو عدالت پیشی تے ڳیا تاں عدالت وِچ کَھڑے وَکیل دے سوالاں اوکوں چَکرا تے رَکھ ݙتا اوندی سمجھ نہ آندی ہئی جو او اِنھاں سوالاں دے جواب کیا تے کِیویں ݙیووے۔۔

ݙینہہ گُزرے ، مہینے گُزرے بالو تے ملک ݙتو شیمو کوں وَلاوݨ دے جَتݨ کِیتے پَر او ناں وَلی۔ وَسیب وِچ کُھِیڑاں لڳّیاں ٹَھڈ وَدھی تاں بالو بیمار تھی ڳیا اوندے پُتر دی ݙیکھ بھال کریمو تے آ ڳئی بُڈھڑی کریمو کنوں کَتھوں ٻال پَلیندا ہئی ٻال کوں ٹَھڈ لڳّی تاں ٻال بیمار تھی ڳیا بالو تاں ٹِھیک تھی ڳیا پَر معصوم ٻال سردی دی اِیں شِدّت کوں برداشت نہ کر سَڳّیا تے بالو دا لوہنِیں دا پُتر مَر پِیا۔ پُتر کیا مُویا جو بالو تے قیامت ہِی آ ڳئی کُجھ سَجݨیں بیلِیں شیمو کوں وَنج ݙَسایا جو تیݙا پُتر مَر ڳئے پَر او ہئی جو اوندے اَنّھیں چِٹّے تھی ڳئے ہَن او پُتر دی موت تے وی ناں آئی روندیں پَٹیندیں بالو تے اوندے مِاں پیو قَضیّے دے ݙینہہ گُزارے تے وَلدے اُوِیں دے اُوِیں کَلّہے تھی ٻیٹھے تے ملک ݙتو دا گھر وَلدا ٻال دے چیخ بُکّاڑے کنوں محروم تھی ڳیا۔

اوڈُّھوں عَدالت وِچ پیشِیں تُوں پیشِیاں پِیاں لَڳّدیاں ہَن وَکیل بالو کوں کِھیں ݙے کِھیں مَشَورے ݙِیوݨ جو توں وی شیمو تے اوندے پیو بھراویں تے وَلدا کَیس کر ݙے۔ بالو ہئی جو سِدھا سادھا بندہ ہئی اوں کوئی کَیس ناں کِیتا تے آکھے جو وَکیل صَیب میں راضی نانوِیں دِیاں کوششاں کریندا وداں اللہ چَنگائی کریسے۔ تنسیخ دا کَیس ہئی کُجھ عَرصہ چَلّیا تے شیمو عَدالتوں طلاق گِھن گِھدّی۔۔

شیمو دے طلاق گِھنَّݨ دے بعد راضی نانوِیں دِیاں اُمیداں وی مُک ڳیاں تے بالو دے ہَسدے وَسدے گھر دی وَسّوں اُجڑ ڳئی گھر وِیران تھی ڳیا اوندے گھر وِچ چُپ دا اِیݙا راج تھِیا جو گھر دی اے سَنسانی چَنگے بھلے بندے دا ہاں چِیریندی ہئی۔ بالو گھر دی سالّھ وِچ کَلّہا ٻَہہ دِیوار دی ٹیک لَا خیالاں وِچ گُم حُقّے دے لَمبے لَمبے سوٹے بھریندا ویہڑے ݙو ݙیکھ سوچیندا ٻیٹھا ہئی جو اے تاں او ویہڑہ ہے جِیندے وِچ ساݙیاں خُوشِیاں کھیڈدیاں ہَن پتہ نِیں اِیکوں کِیندی نَظر لَڳّی ہے جو اے بَر تھی ڳئے۔ اوندے سامݨے اوندے گھر دا اُجڑیا تے مِٹّی نال مِٹّی تھِیا ویہڑہ ہئی جِیندی وِیرانی اوکوں کھاوݨ کوں آندی ہئی۔۔۔۔

خَتَم شُد