Wb/se/Gáiddusoahpahusa vejolašvuohta čájehit/Ámmátlaš skuvlejupmi

Add links
From Wikimedia Incubator

Digitališuvnna oidnet ámmátlaš skuvlejumis ng. badjedoaban, mii gokčá oktageardánit digitála oahppama reaidduid ja applikašuvnnaid (ee. teknihkain ávkkástalli oahppanbirrasat ja materiálat), skuvlejumi lágideddjiid doaibmanvugiid, oahpahusmetodaid ođasmahttima, oahpaheaddjivuođa ja bagadallama ovddideami ja strategiijaid ja linnjemiid, mat dorjot digitálan šaddama. DIGAM- dutkamuš dárko digitalisašuvnna earenoamážit oahpahus- ja bagadallanbargoveaga ja studeanttaid geahččanguovllus ja dan, mot digitalisašuvdna lea váikkuhan oahppamii ja máhtu háhkamii ámmátlaš skuvlejumis.

Ámmátlaš oahpaheddjiid máhtu dási ja earenoamášiešvuođaid govvidit DIGIOPE-čilgehusas, man mielde vuođđorusttegat, degomat askedihtor, jierbmetelefovdna ja govvenapparáhtta leat buohkaid sadjagasas. Dan sadjái ođđaset teknologiija omd. 360-govvenapparáhtaid, 3D-printeriid dahje virtuáladuođalašvuođaid ja simulašuvdnateknihka geavahit muhtun veardde, muhto unnit.

Oahppama ja oahpahusa digioainnus ámmátlaš oahppolágádusas.

Paula pedagogalaš robohtta ovdanbuktá Varia digioidnosa.

Fierbmeoahpahusa ollašuhttinvuogit ámmátlaš skuvlejumis[edit | edit source]

Ámmátlaš skuvlejumis sáhttá ollašuhttit fierbmeoahpahusa ja -oahppama iešguđet vugiiguin. Oahppama doarjjan sáhttá geavahit iešguđetlágan terminálarusttegiid, degomat fiehttotelefovnnaid, dihtordulbosiid ja dihtoriid jnv. Dábálaččat fierbmeoahpahusa ollašuhttet ámmátlaš skuvlejumis bargobáikkis oahppama olis, daningo dávjá lea sáhka rávesolbmuin, geat barget.

10 ČUOČČUHUSA – fuolat oahpaheaddjin dáin áššiin, de vuođđu jođihit gáiddusoahpahusa lea ortnegis!
  1. Juohke studeantta rusttegat (prográmmat luđejuvvon, millosit mikrofovdna ja videooktavuohta) ja oktavuođat ortnegis!
  2. Oahppi máhttá geavahit rusttegiid vuođđodoaimmaid ja diehtá, gos rávvagat leat ja gos sáhttá jearrat veahki.
  3. Oassálastiide ráhkaduvvojit oktasaš njuolggadusat, mot fierbmeoahpuin galgá láhttet (gulahallan, bottut, iđida oktasaš álggaheapmi, áigedávval, plánat b, c ja d teknihkalaš váttisvuođaid ovddas).
  4. Pláne fierbmeoahpahusa mihttomeriid fuolalaččat ja čielgasit ja buvtte daid čálalaččat buohkaid oidnosii.
  5. Smiehta, maid prográmmaid geavahat oahppama doarjumis juksan dihte ásahuvvon mihttomeriid.
  6. Smiehta, mat prográmmat dorjot buoremusat oahppama árvvoštallama mihttomeriid ektui.
  7. Sihkkarastte, ahte leat fáhtemis jođáneamos lági mielde ja ahte buohkat sáhttet fáhtet du, go studeanta dárbbaša veahki.
  8. Juos vejolaš, teste bargobihtáid ovddalgihtii ja gárget daid máhcahaga vuođul.
  9. Iskka roahkkadit, ovdán ja juoge vásáhusaid bargoservošiin.
  10. Návddaš fierbmeoahpuid buktin ođđa vejolašvuođain.

Oahppi vuođđodigidáidduid sihkkarastin[edit | edit source]

Fierbmeoahpahusa ja -oahppama ollašuhttima vuođđoeaktu lea, ahte oahpaheaddjis ja studeanttas leat doarvái digitála vuođđodáiddut. Dás sáhtát ávkkástallat omd. https://yle.fi/aihe/digitreenit -siidduiguin ja riikkaviidosaš máhttomearkavuogádagain (su. osaamismerkkijärjestelmä) bargoeallimis ja studeremis, mii lea gárgehuvvome ja mii dárbbašuvvo digidáidduin. Loga eambbo https://tieke.fi/hankkeet/osuvat-taidot/. Vuođđodáidduid doarjjan gávnnat videomateriála aoe.fi -bálvalusas ohcansániin “osuvat taidot” dahje YouTubes.

Ámmátlaš oahppolágádusa digioidnosat leat máŋggabealagat, ja geavahusas leat ollu iešguđetlágan bargangaskoamit. Lassin ámmátlaš skuvlejumis ávkkástallojuvvojit simulašuvnnaiguin, ja simuláhttoriid gáiddusgeavaheapmi lea ovddiduvvon ja iskkaduvvo ain.

Tipsat gáiddusoahpahusa plánemii ja ollašuhttimii[edit | edit source]

  1. Jeara, makkár bargoreaidduid studeanttat geavahit juo ovddežis ja makkár rusttegiid ja fierbmeoktavuođaid sis leat geavahusas ja mainna lágiin sii háliidivčče oažžut bagadallama
    • Makkár rusttegat ja oktavuođat ruovttus ja/dahje barggus.
    • Maiguin some-kanálaiguin sii juo ávkkástallet dahje leago sis juo oktasaš kanála?
    • Makkár gáiddusoahpahushápmi heive studentii buoremusat ja ollugo háliida bargat smávvajoavkkuin jnv.
  2. Soaba oktavuođadoallankanálas ja das, mii guđege kanálas dáhpáhuvvá.
  3. Ráhkadehket oktasaš njuolggadusaid doaimmaide. Goas sáhttá fáhtet, man jođánit vástidit dieđuide, mainna reaidduin bargojuvvo
  4. Kárte, makkár fáttá ja/dahje ámmátsuorggi fierbmemateriálat leat juo leahkime, ovdamearkka dihte fitnodagaid skuvlenmateriálat, fitnodagaid fierbmesiiddut, filmmat ja applikašuvnnat. Sáhtát ávkkástallat maiddái studeanttaiguin fáttá dieđuohcamis. Suokkardala, maid suorgái/olles dutkosii laktáseaddji áššiid sáhttá oahppat ruovttus, go omd. bargoeallima oahppanbáiki lea gitta. Ná šaddá olu doaimmalašvuohta.
  5. Oahpásmuva studeanttain/studeanttaiguin dutkkusoasi ámmátdáidogáibádusaide ja kritearaide dahje máhttomihttomeriide ja ovdanbuvtte daid čielgasit.
  6. Pláne oahpuid ollisvuođa/oahppanproseassa mihttomeriid ektui ja ávkkástala máŋggabealagit iešguđetlágan vugiiguin oahppat okto dahje ovttas, juos vejolaš. Oahppan lea álot vuorrováikkuhus, nappo doarjjo maiddái vejolašvuođa bargat reflekšuvnna. Oahppama sáhttá riggudahttit omd. ávkkástala oahppanspealuiguin dahje simulašuvnnain, juos dat leat oažžumis fáttá birra jnv. Vállje fierbmereaidduid dan mielde, ahte dat dorjot fáttá mihttomeriid.
  7. Geavat iešguđetlágan metodaid, mat aktiverejit studeanttaid ja smiehta kreatiiva čovdosiid. Garvve guhkes logaldallamiid, main studeanttat eai šatta aktiivvalažžan.
  8. Váldde oahppanollisvuođaid plánemis vuhtii iešguđet ládje oahppi olbmuid. Sáhtát plánet maiddái iešguđetlágan ollašuhttimiid, main oahppit sáhttet válljet čađahanvuogi, mii heive sidjiide alcceseaset ja movttiidahttá sin.
  9. Pláne, mot oahppi oahppanproseassa ja máhtu ovdáneapmi šaddá dokumeantan fierbmeoahpuid ovdánettiin ja mot dainna sáhttá ávkkástallat oahppočájánasa doarjjan.
  10. Pláne, mainna lágiin oahppama bagadallama ja máhcahaga sáhttá oažžut ja man muttus oahpuid ovdánettiin dan sáhttá oažžut. Lágit maiddái reálaáigásaš bagadallama iešguđetlágan videoráđđádallama bargoreaidduiguin (omd. Google Meet, Microsoft Teams, Adobe Connect, Zoom). Ná dus lea álkit rávvet studeanttaid ja sii sáhttet jearrat, juos eai ipmir. Garvve guođđimis studeantta okto addojuvvon rávvagiiguin.

Oahpaheddjiid máhttu ja oahppama bagadallan[edit | edit source]

Ámmátlaš oahpaheaddji galgá máhttit heivehit digimáhtu sihke iežas ámmátsuorggi máhttui ja iežas heivehan pedagogihkkii oahpahusas ja bagadallamis. Studeren dáhpáhuvvá ain eanet eará sajiin go oahppolágádusain, iige oahpaheaddji nu dávjá oainne studeanttaidis oktan joavkun dihto báikkis. Oahppan dáhpáhuvvá juohke eallinsuorggis ja iešguđet birrasiin. Dán spiehkastatdilis earenoamážit iešguđet surggiid oahpaheaddjit galggašedje dárkot, maid olles suorgái dahje dutkosii laktáseaddji áššiid sáhttá oahppat bargamiin áššiid ruovttus, ja juos omd. bargoeallima oahppanbáiki manná muhtun siva dihte gitta dahje oahppolágádusa oahpahusa lea sirdojuvvon fierbmái.

Oahpaheaddji barggu deháleamos sisdoallu, studeantta bagadallan ja oahppama doarjun, dáhpáhuvvet iešguđetlágan digitála bargoreaidduiguin. Oahpaheaddji galgá bastit doarjut studeantta ámmátidentitehta hábmema, dieđuid ja dáidduid háhkama, sosiála ovdáneami bargoservošii ja eallinagi oahppama dáidduid birrasis, mas persovnnalaš ja dialoga deaivvadeapmi leat ollugiidda hástaleaddjit. Dihto surggiin studeren lea praktihkas mearkkašan váldoáššis hárjehallama skuvllas dahje bargobáikkis, goas oahpahusa sirdin heahkka fierbmái sáhttá orrut hástaleaddji. Go digitála bargoreaiddut- ja vuođut eai leat ovddežis geavahusas, sáhttá leat buorre jurdda lágidit gáiddusoahpahusa daid reaidduiguin, maid oahpaheaddjit ja oahppit juo ovddežis máhttet geavahit. Ovdamearkka dihte telefovnnain, teakstadieđuiguin dahje WhatsAppiin. Heahkka dilis sáhttá beassat johtui uhca resurssaiguinge. Iežas máhtu reflekteren ja dan speadjalastin dutkosa vuođuštusain ovdanbuktojuvvon mihttomeriide leat okta ovdamearka. Maid máhtán juo bures ja mii gáibida ain ovddideami? Studeanttat sáhttet oahpásmuvvat dutkosa vuođuštusaide ja ohcat doppe ieža ovdamearkka dihte ovtta ámmátdáidogáibádusa, maid sáhtášedje ovddidit ruovttus. Ovdamearkka dihte bargosárgosiidda oahpásmuvvan, daid vuođul bargomuddoplánat ja iešguđetlágan materiála dovdámii laktáseaddji bargobihtáid sáhttá dahkat ruovttus almmá dan haga, ahte oahpaheaddjis gáibiduvvo stuorra ráhkkaneapmi ovddalgihtii. Ámmátlaš skuvlejumis studeanttat geavahit ollu fiehttotelefovnnaid oahppama doarjjan. Máŋgga ámmátlaš oahppolágádusas prinsihppa lea, ahte studeanttat geavahit iežaset rusttegiid (BYOD). Ámmátlaš skuvlejumis leat buriid bohtosiiguin ávkkástallan ulbmillaš oahppama čuovvuma bargoreaidduiguin. Fállun leat gávppálaš buktagat, muhto maiddái earát seamma sullasaš prográmmat leat omd. Blogger, Instagram, WhatsApp. Studeanta bargá mihttomeriid mielde bargobihtáid iešguđet birrasiin ja seammás dokumentere iežas oahppama ávkkástala mobiilabargoreaidduin. Ná studeanta, bagadalli oahpaheaddji ja bargoeallima ovddasteaddji oidnet álkit ovdáneami visualiserema bokte ja reálaáigásaččat. Sihke oahppi ja bagadalli sáhttiba ávkkástallat máhcahagain, bagadallamiin ja doarjagiin. Seamma dokumenterema ja materiála, mii das šaddá, sáhttá geavahit čájáhusaid árvvoštallamis ja dokumenteremis. Máhtu vuođuštusat ja ulbmillaš oahppama bagadallan leat govviduvvon ovdamearkafilmmas.

Oahpaheddjiide oaivvilduvvon materiálat leat ee. čuovvovaččain

Fierbmemateriálat iešguđet surggiin ja dutkosa oktasaš osiid ollašuhttima doarjjan[edit | edit source]

Ámmátlaš skuvlejumi oahppamateriálat leat almmustahttojuvvon juo jahkeviissaid iešguđet birrasiin ja YouTube-kanálain. Friddja geavahussii oaivvilduvvon materiálaiguin ávkkástallan ja buvttadeapmi maiddái oassin studeantta oahppanproseassas lea dorjojuvvon. Ámmátlaš oahpuide oažžu olu suorggi ámmátlaš materiála. Iešguđet oahppolágádusaid ja oahpaheddjiid buvttadan materiála lea oažžun ládje, muhto maiddái fitnodagaid buvttadan materiálat leat olu vs. omd. Kempin avoimet hitsausalan aineistot jne (sg. Kemppi áhcahansuorggi rabas materiálat). Miellagiddevaš applikašuvnnat leat maiddái oažžun ládje ja dáiguin ávkkástallan lasiha oahpahusa beroštahttivuođa ja buktá molsašuddama. Gánnáha bidjat maid studeanttaid ohcat buori ámmátlaš materiála fierpmis. Seammás sii sáhttet ovttas váldit beali dasa, leago gávdnon materiála ámmátlaččat gelbbolaš dahje maid sii rievdadivčče materiálas. Studeanttat sáhttet maiddái ieža buvttadit ámmátlaš materiála govvemiin filmmaid ja čállimiin dokumeanttaid. Materiála sáhttá gárgehit maiddái ovttasbarggus iešguđet ámmátsurggiiguin. Juos oahpaheaddjis ii leat doarvái máhttu, ovttasbargamiin gávdná iešguđetlágan vejolašvuođaid ovddidit iežas oahpahusa.

Materiálaid čohkkeheaddji bálvalusat

Dutkosa oktasaš oasit[edit | edit source]

TAT Oahpaheaddji materiálabáŋku[edit | edit source]

Materiálat surggiid mielde[edit | edit source]

Kiltakoulut-fierpmádaga

Video for Education 2020 - #VfE2020 -fitnu YouTube-kanálas leat almmustahttojuvvon KPEDU:s 50 oanehis oahppanfilmmaža, mat leat ráhkaduvvon studeanttaiguin eanandoallo- ja huksensuorgái. Dat leat lisensierejuvvon geavahuvvot friddja skuvlejumis CC BY-SA -liseanssain. Ovdamearkka dihte Avanti-bargomašiinna stivrenrusttegat.

Virtuálagilli lea elektrovnnalaš oahppanbiras, mainna sáhtát álkit ja johtilit oahpásmuvvat iešguđetlágan biras- ja luondduriggodatsurggiid fitnodagaide ja daid beaivválaš doaimmaide.

Bearašviesu huksenspeallu

Logistihkkahálla-applikašuvnna luđenliŋkkat leat dál DigiVirtu-fitnu siidduin. Doppe lea maiddái teknihkalaš loahpparaporta, mas leat dárkilut dieđut applikašuvnnas ja rusttegiin, mat heivejit dan geavaheapmái.

Vuolábeale materiálaid ja applikašuvnnaid sáhttá friddja geavahit CC BY-SA (4.0) -liseanssain.

Oahpahusgievkkan 360 ceahki

Bistevaš ovdáneapmi biilasuorggis 360 ceahki

Ámmátlaš skuvlejumi fierpmádagat[edit | edit source]

Ámmátlaš skuvlejumi oahpahus- ja bagadallanbargoveagas leat mokta ja perspektiiva ovddidit oahpahusa. Maiddái jođiheami doarjaga atnet positiivvalaš nákcan. Ámmátlaš oahpaheaddjit juogadit miehtásit iežaset máhtu. Čuovvovaš kapihttalis ovdanbuktit fierpmádagaid dahje fierbmeservošiid, main sáhttá jearrat veahki, juogadit vásáhusaidat ja oažžut johtilit rávvagiid, veahki ja veardásašdoarjaga hástaleaddji ja ođđa diliide.

TVT Ámmátlaš skuvlejumis[edit | edit source]

Diehto- ja dieđihanteknihkka ámmátlaš skuvlejumis. Facebook-joavku, mas buriid geavadagaid juogadeapmi lea lobálaš, juobe sávahahtti.

AMdigi2020. Facebook-joavku lea vuođđuduvvon doarjut 2020-logu oahppanbirrasiid ja digitála oahppančovdosiid ovddideami ámmátlaš skuvlejumis ja digimáhtu sánálažžan dahkama ja ovddideami iešguđet surggiin. Joavku lea rabas gárgeheddjiide ja vuođđuduvvon doibmiid oktasaš sávaldaga vuođul.

Kiltakoulut-siidduin gávnnat iešguđetlágan materiálaid ja organisašuvdnaoahpaheddjiid, geat leat fierbmeoahpahusa hárjánan meaštárat.

Ovdamearkadáhpáhus gáiddusoahpahusa ollašuhttinproseassas

  1. Dutkosiid vuođuštusat – ámmátdáidogáibádusat ja máhttogáibádusat
  2. eHOKS – studerema mihttomearit ja sisdoallu studentii
  3. Máhtu háhkan – (omd. ItsLearning dahje Moodle oahppanbirrasat) – oahppanbargobihtát
  4. Oahppama čuovvun gáiddusin – Google drive – tabealla studentii iežas ovdáneami raporteremii
  5. Oahppama aktiivvalaš doarjun – Google Hangouts, WhatsApp, telefovdna, ... oahpaheaddji ja eará reaiddut
  6. Gáiddusoahpahusa álggahusalmmuhus ja rávvagat studeanttaide – 1. Wilma-dieđut: čilgehus oktavuođageavadagain, liŋkkat materiálii ja iežas ovdáneami raporteremii
  7. Gáiddusstuderema ja oahpahusa 1. beaivve muittuhusdiehtu (iđđes) 8.Bargama čuovvun Google-drive juhkkojuvvon fiilla bokte (čuokkis 4) 9.Oassálastiid merken Wilmai oahppi almmuhusa vuođul (čuokkis 4)
  8. Oahppandaguid čuovvun ItsLearning- dahje Moodle-birrasis (bargobihtáid máhcaheapmi ja árvvoštallan) (gáldu)
Retrieved from "https://incubator.wikimedia.org/w/index.php?title=Wb/se/Gáiddusoahpahusa_vejolašvuohta_čájehit/Ámmátlaš_skuvlejupmi&oldid=6226408"